Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
24 Strony  1 2 3 > »  
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Mątwy - uogólnienia, Podsumowanie róznych kwestii ATL Mątwy
     
Duncan1306
 

Milutki tygrysek lewakożerca
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.630
Nr użytkownika: 97.206

Wlodzimierz Sodula
Zawód: amator historii
 
 
post 12/01/2020, 10:30 Quote Post

Tu prosimy o brak aktywności współforumowiczów
Rozmaite zapytania i zapotrzebowania prosimy wpisywać w wątku Królewska wiktoria pod Mątwami
Tu podkreślam że lwią część pracy wykonuje kol orkan

Ten post był edytowany przez Duncan1306: 12/01/2020, 11:11
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

     
Duncan1306
 

Milutki tygrysek lewakożerca
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.630
Nr użytkownika: 97.206

Wlodzimierz Sodula
Zawód: amator historii
 
 
post 12/01/2020, 10:33 Quote Post

RODZINA KRÓLEWSKA
Henryk II -żona Anna Henrietta Wittelsbach =Anna Bawarska
dzieci
Ludwik II Kondeusz
Maria Theresa żona Maksymiliana Bawarskiego -dzieci Maria Anna 1696, Karol Albrecht 1697, Ferdynand Maria 1699, Jan Teodor 1703
Anna Maria Victoria żona księcia Parmy Franciszka Farnese
Anna Luisa Benedykta 1676-1753 żona Aleksandra Sobieskiego -dzieci Jan Jakub Henryk 1698. Maria Kunegunda 1712, Henryk Kazimierz 1717
Maria Anna 1678-1718 żona K XII - dzieci Eryk 1700, Elżbieta1708, Karol Adolf 1715

Ludwik II Kondeusz -Ludwika Karolina Radziwiłł
Ludwik Henryk - Maria Anna de Conti
Luiza Elżbieta - Ludwik Bourbon książe de Conti dzieci Ludwik Franciszek 1717, Ludwik Franciszek 1720
Maria Anna - książę de Joyeuse - Armanda Dieudionne 1721,
-Teofila Zasławska
Aleksander Dominik - Zofia Rzeczycka
Teresa - Karol Wittelsbach
Marianna - Karol Sanguszko syn Janusz Aleksander Sanguszko 1712

- Anna Medycejska
Wiktor Henryk - Amalia d'Este dzieci Henryk Kosma 1720, Ludwik Reginald 1724, Jan Henryk 1726
Karol 2 XI 1699 - Henrietta Luiza de Rohan-Soubise, dzieci Juliusz Henryk 1722, Maria Anna 1726
Izabela 1706 - L XV
Ludwik Kosma 1710
Henryk Fryderyk 1714

Ten post był edytowany przez Duncan1306: 12/01/2020, 10:36
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
Duncan1306
 

Milutki tygrysek lewakożerca
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.630
Nr użytkownika: 97.206

Wlodzimierz Sodula
Zawód: amator historii
 
 
post 12/01/2020, 10:42 Quote Post

cytuję post kol orkana
STAN GOSPODARKI na 1676
W 1667 BYŁ FATALNY
Zaczęto od spraw podstawowych. Król miał pełnię władzy w zarządzaniu dobrami stołowymi -więc wykupiono zastawione ekonomie ,zerwano systemem dzierżawy i wprowadzono zasady merkantylistyki co zwiększyło prywatne dochody króla. Brakowało kadr do administracji więc cześć szkolono za granicą ,część w kraju a większość poprzez praktykę. Szereg dóbr po rokoszanach wydzierżawiono w systemie emfiteuzy co znacznie podniosło uzyskiwane z nich przez skarb dochody. Przyjęto ten system dla odzyskiwanych królewszczyzn.
Silnym impulsem było spłacenie wojska dzięki subwencjom francuskim i prywatnym dochodom króla. Ponad 13 mln złp dało impuls gospodarczy. Żołnierze wydawali pieniądze na zakup towarów, spłacali długi czy nabywali nieruchomości. Pieniądze wpływały do kas kupieckich umożliwiając wznowienie handlu.
Ustawa o towarzystwach dała możliwość szerokiego zaangażowania w handel zagraniczny i wewnętrzny. Początkowo towarzystwa zakładał król ale dołączyło się kupiectwo gdańskie z tradycją zawierania spółek. Sukces pierwszych towarzystw zachęcał do powstawania kolejnych.
Kolejnym impulsem była wojna moskiewska. Oprócz wydatków budżetowych na sprzęt co stymulowało rzemiosło zagrabiona zdobycz szacowana na ponad 2 mln rubli tj ponad 24 mln. złp zaspokoiła zapotrzebowanie kraju na dobry pieniądz. Owocem tego była reforma monety srebrnej która przywróciła zaufanie do srebrnego pieniądza i jego wymienialność na monetę zachodnią. Nadwyżki finansowe zdeponowano w pierwszych bankach. Zaczęło się od depozytowego Banku Gdańskiego, później powstał Bank Rzeczpospolitej -operujący jednocześnie na depozytach, hipotece i kredycie kupieckim, dalej Bank Wielkopolski, Toruński, Lwowski -te ostatnie bez izby kredytu kupieckiego
Wojna holenderska na zachodzie Europy umożliwiła powstanie koniunktury na polskie towary i rozszerzenie handlu dotąd z Francją o Anglię, Danię, Rzeszę i Holandię. Z kolei wojna rosyjsko-turecka pozwoliła bogacić się na zaopatrzeniu wojskowym dla obu stron.
Przejęcie przez administrację państwową ceł pozwoliło na wprowadzenie polityki protekcyjnej polskiego rzemiosła i manufaktur. Oprócz manufaktur królewskich zaczynają powstawać prywatne. Zamówienia wojskowe wpłyneły na rozwój hutnictwa i kopalnictwa, produkcji sukna i przemysł skórzany. Koniunktura pokojowa i ochronne taryfy celne zaś na hutnictwo szkła i przemysł futrzarski. Zapotrzebowanie Zachodu Europy na sprzęt okrętowy na rozwój płóciennictwa, powroźnictwa i przemysl metalowy.
Największy rozwój z uwagi na potrzeby wojenne nastąpil w hutnictwie i manufakturach produkujących broń. Powstał królewski wielki kombinat metalurgiczny nad rzeką Kamienną gdzie wykorzystansiłę energii wodnej do napędu miechów w wielkich piecach hutniczych, młotów w kuźniach, walcowni blach i do poruszania wiertła przy rozwiercaniu luf dział lub rur. W skład "Królewskich Hut" wchodzą kopalnie rud żelaza, okoliczne nadleśnictwa (paliwo do pieców), wielkie piece w tym odlewnicze, ludwisarnia, fryszarki, kuźnice, walcownie, formialnie. Transport i spław do Wisły zapewniała rzeka Kamienna którą uregulowano. W jej dolnym biegu znalazła się Królewska Manufaktura Broni produkujaca muszkiety, lance i bagnety.
Oprócz tej inwestycji mamy Zakłady Gibonich z wielkimi piecami, odlewnią oraz manufaktura karabinów, Zakłady Wolskich, Kuźnice Gdańskie, Ludwisarnie w Gdańsku, Chełmnie, Krakowie, Warszawie i Lwowie. Pwstaje w rejonie Cudnów- Żytomierz kolejny wielki kombinat hutniczzo -manufakturowy oparty na połączeniu kapitału królewskiego i magnackiego. Rozwinęly się takżę prywatne faktury m.in. ludwisarnie w Nieświeżu i Wiśniczu, manufaktury broni w Dubnej i Kozienicach, manufaktura skórzana w Klewaniu. Dzięki sprowadzeniu specjalistów z Francji i Holandii opanowano technologię produkcji flint skałkowych. W 1676 w Kamiennej, Haliczu, Kozienicach ( Małachowskich), Krzepicach i mniejszych manufakturach wyprodukowano 3350 sztuk tej broni.
Aktualnie działają następujące towarzystwa handlowe:
Towarzystwo Zbożowe
Towarzystwo Rybackie
Towarzystwo Miast Wiślanych - skupiające miasta nad Wisłą zajmujące się z jednej strony usprawnieniem żeglugi rzecznej a z drugiej skupem płodów rolnych i leśnych
Towarzystwo Budowlane - wznosi twierdze państwowe i budynki prywatne
Towarzystwo Budowy Dróg i Mostów
Sukiennictwo Wielkopolskie - miasta królewskie i prywatne produkujące sukno na potrzeby krajowe i eksportujące nadwyżki na Śląsk oraz do Brandenburgii i Saksonii
Towarzystwo Kupców Lwowskich - zaopatrzenie dla armii tureckiej, handel wyrobami pochodzenia wschodniego
Towarzystwo Handlu z Multany z Kamieńca Podolskiego - wymiana z Mołdawią i Wołoszczyzną, zaopatrzenie armii rosyjskiej
Towarzystwo Handlu Ryskiego - centralizuje handel ryski z obszaru Litwy
Towarzystwo Handlu Litewskiego z Kłajpedy - eksport drewna i zboża z dorzecza Niemna
Pruskie Towarzystwo Handlowe z Królewca - eksport z Prus Książęcych

Ten post był edytowany przez Duncan1306: 12/01/2020, 10:47
 
User is offline  PMMini Profile Post #3

     
Duncan1306
 

Milutki tygrysek lewakożerca
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.630
Nr użytkownika: 97.206

Wlodzimierz Sodula
Zawód: amator historii
 
 
post 12/01/2020, 10:44 Quote Post

OGÓLNY ZARYS HISTORII RON 1668-76
Henryk II objał tron polski w bardzo trudnej sytuacj wewnętrznej i zewnętrznej. Sejm pacyfikacji po stlumieniu rokoszu Lubomirskiego zapewnił jednak podstawy dalszego działania. Ograniczono liberum veto, wprowadzono konstytucję Prażmowskiego, zorganizowano Radę Nieustającą jako zaczątek nowoczesnego rządu panstwa, wprowadzono lub zreorganizowano stałe podatki pośrednie i bezpośrednie. Ograniczono mozliwości posiadania przez magnatów krolewszczyzn i łaczenia urzędów.
Niezbędne bylo jednak stworzenie sprawnej administracji centralnej i lokalnej. Toteż skupiono się na organizowaniu jej , stworzenia przepisów regulujących organizację i działalnośc ,stworzeniu kadr - co wymagalo ingerencji w szkolnictwo. Dla uzyskania podstaw ekonomicznych polityki królewskiej zreorganizowano administrację dobr stołowych wprowadzajac elementy kameralistyki.
Sytuację pogarszał podział w obozie krÓlewskim wywołany konfliktem osobistym pomiędzy Sobieskim a Michałem Kazimierzem Pacem, w tle doszła jeszcze kwestia posiadania Ordynacji Zamojskiej i spadku po Sobiepanie Zamojskim co stworzyŁo dwie koterie magnackie. Wielki Kondeusz doceniający militarne talenty Sobieskiego zachęcił syna do dokonania wyboru na jego korzyść. Z perspektywy czasu było to wlaściwe posunięcie ale zmusiło króla do porozumienia się z opozycją wielkopolską. Wyszło to jednak królowi na dobre bo zyskał szereg inteligentnych współpracowników
Zaangazowanie się w problemy wewnętrzne spowodowało jednak szereg niepowodzeń w sprawach zagranicznych zwlaszcza że względy ekonomiczne zmusiły do ograniczenia liczebności armii. Zwrócono elektorowi sumy zastawne odzyskując Elbląg ale ten powołując się na kwestie proceduralne zagarnął starostwo drahimskie. do tego w 670 na jego polecenie porwano z Warszawy pulkownika wojsk polskich a pruskiego opozycjionistę Krystiana Kalksteina ktorego stracono w 1672 r. Polskie protesty dyplomatyczne w obu sprawach zostały zignorowane. Równiez Rosja odmówila zwrotu Kijowa naruszając rozejm andruszowski. Także na Ukrainie Doroszenko podporządkowal sie władzy sułtana co do prowadziło do wznowienia wojny polsko-tatarsko-kozackiej. Szereg imponujących sukcesow Sobieskiego nie okazał się decydujący z powodu samowoli magnackiej Paców i Wiśniowieckich.
Dalo to jednak asumpt do zmiany najwyższych władz wojskowych co pozwoliło odsunąc ich od dowodzenia. Sobieski uzyskał swobodę w reorganizacji armii. Byl najwyższy czas bo zagroziła wojna z Turcją. Tu jednaj raczkująca dyplomacja Henryka II odniosła swoj pierwszy sukces. Kosztem rezygnacji z zajętych przez Kozaków ziem ukraińskich zawarto sojusz z Turcją przeciwko Rosji. Do sojusz wciągnięto także Szwecję. Wojna 1672-73 to szereg sukcesow polskich zakończonych zwycięskim pokojem polsko-szwedzko-rosyjskim w Polanowie. Do Rzeczpospolitej wróciła większość zagarniętych w rozejmie andruszowskim terytoriów z Kijowem i Smoleńskiem włącznie oraz ziemia wielkołucka a takzę część trubczewskiej i briańskiej po Desnę. Turcja samodzielnie kontynuowała wojnę z Rosją.
Zdobycze moskiewskie pozwoliły utrzymać zwiekszony budżet a przez te lata powstały kadry administracyjne co umożliwilo zerwanie z systemem dzierżaw podatkowych i przejmowanie ich przez administrację skarbową co zwiększyło dochody i pozwoliło utrzymywać armię na etacie pokojowym w sile 47 tyś żołnierzy
Dokonano kolejnych posunięć poprawiających administrację ,dochody skarbowe ( reorganizacja monopolu solnego) i gospodarkę. Tu coraz prężej działały tworzone od 1668 roku Towarzystwa Handlowe zwalszcza Towarzystwo Zbożowe.
Zwiększenie siły RON zachęcilo opozycję pruską do odwołania się do niej wobec ucisku elektora. Rzeczpospolita jako gwarant swobód pruskich interweniowała jesienią 1674 zmuszajac elektora do ustępstw wobec opozycji i zwrotu Drahimia. Zwlaszcza że owoce zaczeła przynosić prowadzona od 1672 intensywna akcja dyplomatyczna przeciwko Brandenburgii.
Kolejna proba zdlawienia opozycji pruskiej przez elektora wywołala opor stanów. Rownocześnie doszlo do kilku starć morskich pomiędzy flotą brandenburską a okrętami TŻ oraz lądowych przy próbie przejścia wojsk brandenburskich do Prus Książących. wobec grożby wojny z RON elektor zareagowal agresja . Flota brandenburska zablokowal porty polskie, jego stronnicy w RON zwołali antykrolewską konfederację a wojska brandenburskie wkroczyla do Wielkopolski.
Konfederacja ogarneła część wielkopolski i Litwy lecz zostala stłumiona. Rozwijająca sie flota TŻ rozbiłą flotę brandenburską a armia RON w ciągu 3 miesiecy rozgromiła drugą po cesarskiej armię Rzeszy. Wojan zostal wygrana -pozostalo jeszcze wygrać pokój
 
User is offline  PMMini Profile Post #4

     
Duncan1306
 

Milutki tygrysek lewakożerca
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.630
Nr użytkownika: 97.206

Wlodzimierz Sodula
Zawód: amator historii
 
 
post 12/01/2020, 10:54 Quote Post

REFORMA RZĄDÓW 1687
Sejm 4 VI 1687 ustalił reforme władz Rzeczpospolitej
Organ legislatywy - Sejm obradujeł co najmniej w dwóch trzymiesięcznych sesjach : Październik - Grudzień i Kwiecień - Czerwiec (terminy dostosowane do prac polowych). Każdy senator i poseł otrzyma ustalony przez Sejm ryczałt - zwrot kosztów podróży i ryczałtowaną dietę na trzy miesięczny pobyt w stolicy a także gwarantowane miejsce noclegowe dla siebie i sług (posłowie 3 a sentarowie do 12) w nowo wybudowanych Domu Poselskim i Domu Senatorskim i Domu dla Sług. Kadencja Sejmu trwała by 2 lata. Posłowie nie są zobowiązani instrukcjami sejmikowymi w sprawach ogólnokrajowych

Do organizacji Izby Poselskiej (w miejsce komisarzy poselskich i senatorskich w kolegiach) wprowadzone zostaną stałe deputacje odpowiadające działom administracji: sprawiedliwości, skarbu, wojskowa, admiralicji, interesów cudzoziemskich i dobrego porządku. Prezesi ich subalterzy oraz sekretarze deputacji będą otrzymywali jurgielt. Tak samo obrany Marszałek Sejmu (izby poselskiej) oraz dwaj wybrani sekretarze obrad. Deputacje będą mogły wzywać na swoje posiedzenia przedstawicieli kolegium za które odpowiadają celu wysłuchania wyjaśnień w interesujących deputacje sprawach. Końcową pracą deputacji w danym roku będzie opinia do sprawozdania danego kolegium które będzie przedmiotem obrad na jesiennej sesji Sejmu.

Sejm posiada instrument kontroli parlamentarnej nad egzekutywą w postaci przyjmowania lub odrzucania rocznych sprawozdań na sesji jesiennej. Odrzucenie sprawozdania oznacza odwołanie całego kolegium.
Sesja jesienna będzie poświęcona głównie problemom budżetowym i wojskowym. Sesja wiosenna poświęcona będzie głównie projektom nowych podatkom, sprawom zagranicznym i kadrowym.

Z racji, że sejm będzie obradował dwa razy w roku w sumie przez 6 miesięcy rada Nieustająca w takim składzie staje się zbędna. W jej miejsce zostanie powołana Rada Stanu w składzie Król i sześciu prezesów kolegiów - sekretarzy stanu: ds wojskowych, ds admiralicji, Podkanclerzy ds cudzoziemskich, Marszałek Wielki, Kanclerz Wielki, Kontraregestrant Wielki. Król wydaje ordynanse które muszą być zgodne z konstytucjami sejmowymi. Zgodności sprawdza Kanclerz Wielki który pod nieobecność króla prowadzi Radę Stanu. Do kompetencji Rady Stanu należeć będzie tylko rada dla Króla i czuwanie nad wdrażaniem konstytucji sejmowych.

Kolegia będą wspólne dla wszystkich trzech prowincji RON i będą się składały z najwyższych urzędników. Urzędników wyznaczonych w konstytucji oraz sekretarzy stanu wybiera król.

Sejm do każdego kolegium będzie mógł zaproponować królowi czterech kandydatów na jedno miejsce radcy stanu. Radców Stanu będzie po trzech w danym kolegium - po jednym z danej prowincji. Będą odpowiedzialni za współprace miedzy danym Kolegium a Sejmem oraz będą składali oddzielne sprawozdania deputacji i sejmowi z działalności kolegium.. ***
Do kompetencji kolegiów będzie należeć wdrażanie konstytucji sejmowych w życie oraz szczegółowe opracowywanie propozycji Rady Stanu dla Sejmu (inicjatywa ustawodawcza), mianowanie nowych oficjalistów, rozstrzyganie spraw sądowych w zakresie działu administracji oraz nadzór i kontrola nad podległymi urzędami. Kolegia są organem - zbiorowym ministrem. Prezes kolegium nie jest organem, ale prowadzi jego posiedzenia , reprezentuje kolegium przed Sejmem i Królem , doradza królowi.

Członkami kolegiów są:
- w kolegium kanclerskim - Kanclerz wielki i jego subaltern , pisarz koronny, sekretarz wielki, instygator koronny, regent kancelarii królewskiej dla Korony, regent kancelarii królewskiej dla Litwy, 2 referendarzy wielkich dla Litwy i Korony, 2 pisarz aktowych wielkich (Litwa Korona), 2 pisarzy dekretowych wielkich (Litwa i Korona) , marszałek trybunału kanclerskiego, 3 radców stanu.
- w kolegium skarbu: Kontraregestrant Wielki, pisarz skarbowy, sekretarz skarbowy, regent kancelarii skarbowej, Intendent prowentów, Intendent ekspensów, Intendent funduszy rezerwowych i nadzwyczajnych, Skarbnik Kasy Generalnej, prezes Izby Obrachunkowej, Intendent handlowy, Intendent industrii, Intendent Dóbr Królewskich, Intendent Lasów Królewskich, Instygator Skarbowy, Marszałek Trybunału Skarbowego 3 radców stanu
- w kolegium wojskowym: Sekretarz Stanu ds Wojskowych, pisarz polny, oboźny wielki, strażnik wielki, naczelny komisarz wojskowy, pomocnik główny, generał jazdy, generał piechoty, generał artylerii, generał inżynierii, regent kancelarii wojskowej, instygator wojskowy, marszałek trybunału wojskowego, 3 radców stanu
- kolegium admiralicji: Sekretarz Stanu ds Admiralicji i jego subaltern, Prezes Rady Admiralicji, Naczelny Kontroler Marynarki Królewskiej (szef Komisji Morskiej), Mistrz Artylerii Morskiej, Intendent Konstrukcji Okrętowych, pisarz admiralicji, sekretarz admiralicji, regent kancelarii admiralicji instygator morski, Marszałek Trybunału Głównego Admiralicji, 3 radców stanu
- kolegium cudzoziemskie - Podkanclerzy i Sekretarz Stanu ds Cudzoziemskich i jego subaltern, pisarz cudzoziemski, sekretarz cudzoziemski, regent kancelarii cudzoziemskiej, konsyliarz ds Św Cesarstwa Niemieckiego, konsyliarz ds Osmańskich i Multańskich, konsyliarz ds Moskiewskich, konsyliarz ds Szwecji i Danii, konsyliarz ds papieskich i italskich, konsyliarz ds Francji i mocarstw morskich, konsyliarz ds Perskich i Azjatyckich, intendent tłumaczy cudzoziemskich, 3 radców stanu
- Kolegium Dobrego Porządku: Marszałek Wielki i jego subaltern, pisarz dobrego porządku, sekretarz dobrego porządku regent kancelarii dobrego porządku, Regent Głównego Urzędu Budowlanego, Regent Głównego Urzędu Zapasów Zboża, Naczelny Szpitalnik, Naczelny Aptekarz, Intendent dróg i mostów, Komendant Straży Dobrego Porządku, Intendent Miast Królewskich, Kontraregetrant Miast Królewskich, instygator dobrego porządku, Marszałek Trybunału Dobrego porządku, 3 radców stanu
Przewodniczący kolegium w jednej kadencji pochodzi z Korony a jego zastepca z Litwy. W następnej kadencji następuje zamiana. Te same osoby mogą sprawować urzędy przewodniczącego i subaltera dłużej niz jedną kadencję. Przewodniczący kolegiów jako ministrowie Rzeczpospolitej zasiadają w senacie. Posiadacze tytułów dotąd uprawniających do miejsca w Senacie zatrzymują je dożywotnio.
Sejm ma prawo odwoływania radców stanu i zastępowania ich nowymi do końca kadencji

1687 ARTYKUŁY LUDWIKOWSKIE

Przed sejmem ordynaryjnym król zaprzysięgnie artykuły ludwikowskie ułożone na nowo na ostatnim Sejmie Skonfederowanym w brzmieniu:

1. Iż za żywota naszego my i potomkowie nasi, królowie polscy i ciż, wielkie książęta Litewskie, Ruskie, Mazowieckie, Żmudzkie, Kijowskie, Wołyńskie, Inflanckie i innych państw, nie mamy mianować ani obierać jakiego, składać żadnym sposobem ani kształtem wymyślonym, króla, na państwo sukcesora naszego sadzać, a to dlatego, aby zawdy wiecznymi czasy po zejściu naszym i potomków naszych wolne obieranie zostało wszem stanom koronnym; dla czego i tytułu dziedzica używać nie mamy ani potomkowie nasi, królowie polscy.

2. A iż w tej zacnej Koronie narodu polskiego i litewskiego, ruskiego, inflanckiego i innych niemało jest różnowierstwa, przestrzegając na potem jakich sedycyj i tumultu, z tej przyczyny rozerwania albo niezgody w religii, warowali to sobie niektórzy obywatele korony konfederacją osobliwą, że w tej mierze w sprawie religii mają być w pokoju zachowani, którą my obiecujemy trzymać w pokoju czasy wiecznymi.

3. A w sprawach koronnych, które się dotykać będą osoby naszej i dostojeństwa naszego, poselstw do krajów cudzych wysyłanych i cudzych także poselstw słuchania i odprawowania, wojsk jakich albo żołnierzów zbierania albo przyjmowania, my i potomkowie nasi nic zaczynać i czynić nie mamy bez rady kolegiów koronnych obojga narodu, spraw sejmowi należących w niczym nie naruszając; a wszakoż te poselstwa, które by się Rzeczypospolitej nie dotykały a mogły być wedle czasów i potrzeb odprawowane.

4. O wojnie nic zaczynać nie mamy, tylko za pozwoleniem Sejmowym wszech Stanów, za granice Koronne obojga narodu Wojska Koronnego i Litewskiego wojennym obyczajem wywodzić będziemy. My i Potomkowie nasi Królowie Polscy nie mamy i słowem naszym Królewskim przyrzekamy.
5. Granice Koronne obojga narodu i wszystkich Państw do Korony należących, od wtargnienia nieprzyjaciela wszelakiego, obroną opatrować nakładem naszym mamy i powinni będziemy i Potomkowie nasi, zostawując kwartę w mocy, wedle statutu Polskiego.

6. Często się też to przytrafiać może, iż między tak wielą Senatorów, sentencje, zdania, i rozumienia być mogą różne, a nie na wszem zawżdy zgodne w sprawach wszelakich, przeto My i Potomkowie nasi, władzą swą nie konkladować nic mamy, ale się co najpilniej starać, abyśmy wszystkie do jednej sentencji przywieść mogli, uważając wszystkie wywody ich, które by się z prawem, wolnościami pospolitemi i z większym pożytkiem Rzeczyposp. pokazowały, a któreby wolnościom, prawom i swobodom wszystkim Państwom nadanym przeciwne nie były. A jeślibyśmy ich do jednej a zgodnej sentencji przywieść nie mogli, tedy przy tych konkluzja nasza zostawać ma, którzy by się nabliżej ku wolnościom, prawom a zwyczajom, wedle praw każdej Ziemi i dobremu R.P. skłaniali.

7. Okrom spraw Sejmowych, które się zwykłym obyczajem z wiadomością i przyzwoleniem wszech Stanów odprawować mają, gdyż to jest rzecz pewna i doświadczona, iż sama jedna Osoba Królewska, a tak wielkich Państw tego Królestwa, wszytkim sprawom zdołać nie może, zaczym by i w nierząd i w niebespieczeństwo Korona wpaść mogła. Przeto ustawiamy i za wieczne prawo mieć chcemy, aby raz na dwa lata Sejm naznaczył i mianował Kolegia Obojga Narodów tak z Polski jako i z Litwy i innych Państw do Korony należących, z wiadomością wszech Stanów ku innym urzędnikom Koronnym Polskim i Litewskim, którzyby przy Nas ustawicznie byli, przestrzegając osoby i dostojeństwa naszego, wolności pospolitej, bez których rady i wiadomości nic My i potomkowie nasi czynić nie mamy ani będziemy mogli w sprawach potoczych ( nie wzruszając nic Sejmowych. ) A ci Panowie będą powinni przestrzegać, aby we wszystkich sprawach nic się nie działo contra deputatem nostram i przeciw prawu pospolitemu, z czego potym będą powinni respondować na Sejmie blisko przyszłym.

8. Sejm walny koronny we pół lecie najdalej być ma składany, a gdzie by tego była pilna a gwałtowna potrzeba Rzeczypospolitej, tedy za radą panów kolegiów obojga państwa jako czas i potrzeba Rzeczypospolitej przynosić będzie, powinni go składać będziem, a dłużej go dzierżyć nie mamy, najdalej do dwunastu niedziel. A przed takowymi sejmy w Polsce, wedle zwyczaju, a Litwie wedle statutu Wielkiego Księstwa Litewskiego sejmiki powiatowe być mają, na które sejmiki przez posły swe potrzeby przypadłe zwykłym obyczajem oznajmiać mają.

9. Obiecujem też słowem naszym Królewskim, iż My i Potomkowie nasi, sygnetu żadnego używać nie mamy, ani pieczęci osobnej w sprawach Rzeczypospolitej należących, tamintra quam extra Regnum, jeno państwowych pieczęci, które przy Kanclerzu Wielkim obojga państwa są.
10. Urzędy Koronne obojga narodu zmieniane przez Sejm tylko mogą chyba że Dworskie, ale owszem ludziom statecznym, godnym, i zasłużonym, obojga narodu, a nie obcym, gdybykolwiek wakowały, powinni będziem dawać.

11. Aby wątpliwość żadna około gruntów szlacheckich nie była, wolne zawżdy ze wszemi pożytkami które by się kolwiek na ich grunciech pokazowały; też i kruszcze wszelakie, i okna solne, zostawać mają, a My i Potomkowie nasi przekazywać im nie mamy czasy wiecznemi, wolnego używania.

12. Także obiecujemy iż wykładów nie przypuścimy, ani wywodów żadnych z prawa obcego, ani daniny z Przodków naszych dóbr prawem dziedzicznym nadanych, aby miały być za lenna poczytane, tylko na których by stało mianowicie, że są nadane iure feudali.

13. Korona Królestwa Polskiego, ma być w Skarbie Koronnym w Warszawie chowana przez Pana Kontraregestranta Wielkiego, za pieczęciami i kluczami Senatorów tych, to jest: Kasztelana Krakowskiego, Poznańskiego, Wileńskiego, Sandomierskiego, Kaliskiego i Trockiego, którzy jej otwarzać nie mają, jeno za zezwoleniem wspólnymSejmu. A wszakoż niebytność którego z nich, przez chorobę abo inne legale impedimentum przekazać nie ma spólnego zezwolenia, owszem absens za obwieszczeniem innych Senatorów, powinien tamże klucz swój do innych kolegów przysłać. A jeśliby którego śmierć zaszła, tedy inni kolegowie praesentes moc mają zamek jego otworzyć i pieczęć odeprzeć.

14. Osobliwie to warujemy, iż podatków, ani poborów żadnych na imionach naszych Królewskich i Rad Duchownych, także ceł nowych na miastach naszych w Polszcze i w Litwie i we wszystkich Ziemiach do Korony należących, składać i postanawiać nie mamy bez dozwolenia wszech Stanów na Sejmie. Ani też monopolia rzeczy tych, które z Państw Koronnych, tak Polskich jako Litewskich pochodzą, ustawiać dopuścić nie mamy.

15. A iż na małżeństwie naszym wiele R.P. należy, tedy obiecujemy i przyrzekamy zasię i za Potomki nasze Króle Polskie, nigdy nic nie stanowić, ani przedsiębrać około małżeństw naszych, mimo wiadomości i przyzwolenia Rad Koronnych obojga narodu. A okrom takowych przyczyn które pismem i słowem Bożym są wyrażone, żadnych okazji do niemieszkania powinnego w małżeństwie, albo do rozwodu, szukać sobie nie będziemy.

16. To wszystko, co by jednokolwiek jeszcze wolności i praw swych stany koronnego obojego narodu nam przy koronacji podali, przyjmujemy i przyjąć mamy poprzysiąc i utwierdzić i na potomne czasy wiecznie trzymać, wypełniać powinni jesteśmy i obiecujemy pod wiarą i przysięgą naszą jako słowem naszym, przyrzekamy, utwierdzamy, umacniamy na wieczne czasy.

17. A jeśliby (czego Boże uchowaj) co przeciw prawom, wolnościom, artykułom, kondycjom wykroczyli albo czego nie wypełnili, tedy obywatele koronni obojga narodów od posłuszeństwa i wiary nam powinien wolne czynimy i panowania.
Stanowiono i pisano to wszystko przez rady koronne obojga narodu, rycerstwo i stany wszech państw do Korony należących, na sejmie pospolitym w Warszawie dnia dwunastego miesiąca listopada roku Bożego 1687.

Ten post był edytowany przez Duncan1306: 12/01/2020, 10:55
 
User is offline  PMMini Profile Post #5

     
Duncan1306
 

Milutki tygrysek lewakożerca
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.630
Nr użytkownika: 97.206

Wlodzimierz Sodula
Zawód: amator historii
 
 
post 12/01/2020, 11:03 Quote Post

Uprzywilejowane Towarzystwa Akcyjne.
Ten rodzaj towarzystw jest oktojowany przez Sejm za wysoką opłatą licencyjną lub roczny czynsz dla skarbów pospolitych. Rejestrowane są przez Kolegium Skarbu w obu metrykach (koronna i litewska) gdyż monopole dotyczą całego RON.
W roku 1726 istniały

UTHZ - Uprzywilejowane Towarzystwo Handlu Zamorskiego najstarsza bo wywodząca się z Towarzystwa Zbożowego (r zał 1669) enterpryza w kraju. Powstało po połączeniu TZ z Towarzystwem Pruskim i Towarzystwem Handlu Litewskiego. Jako, że kapitał zakładowy od 1679 jest podzielony na 3 koronne miasta portowe, 2 litewskie 2 kurlandzkie jest to ewenement w kraju. Księgi kapitałowe są rozłożone w tych miastach i za pośrednictwem tamtejszych giełd możliwa jest zmiana właściciela akcji.. Towarzystwo ma monopol na handel zbożem z dóbr stołowych, prowadzi kantory zbożowe wzdłuż głównych rzek Korony i Litwy. Ma monopol na handel morski na Atlantyku za wyjątkiem brzegów Europy do 1728 roku. Posiada wyspy na Antylach i umocnione punkty handlowe na Złotym Wybrzezu jak np Balli a także w fort w Arguin. Uprawia podwójny handel triangularny. Częśc zamorska powstała na bazie brandenburskich urzędników będących de facto holenderskimi interpolerami.


UTIW - Uprzywilejowane Towarzystwo Indii Wschodnich mająca swoje kantory w głównych portach bałtyckich i czarnomorskich RON enterpryza mająca monopol na handel morski z Azja. jej głównymi udziałowcami są Król i grupa Nowej Julfy (Ormianie). Głównym towarem są wyroby jedwabnicze lub jedwab surowy. Handluje również przyprawami, arabska kawę - wszystkim na czym można zarobić. Jako ze towary europejskie są dla azjatów mało atrakcyjne część środków na finansowanie handlu z Europą poprzez handel wewnętrzny w Azji. Aktualnie ma punkty umocnione w trzech punktach w Indiach Bengal, Karikal i Bassein) kantor w Kantonie i faktorów na Sumatrze i Półwyspie Malajskim, Płw Arabskim, Persji i na wschodnim wybrzezu Afryki. Jest obecnie dzierżawcą podatków i cel w kilku prowincjach Indii ( w tym Bengalu)a 1712-19 miało dzierzawę na pobór podatków w całym imperium Wielkiego Mogoła. Głównie to Ormianie wysyłaja tam towary przez Nową Julfe (obecnie Gdańsk). Towarzystwo powstało na bazie elektorskiej poprzedniczki i współpracy z Duńczykami. Co i jak jest w wątku..

UTHL - Uprzywilejowane Towarzystwo Handlu Lewantyńskiego - akcjonariat głównie ormiański i żydowski z Kamieńca Podolskiego oraz ormiański z Nowej Julfy. Jest tu tez kapitał gdański w tym holenderski i genueński. Ma monopol na handel morski z Lewantem za wyjątkiem zboża z dóbr stołowych. Powstała z połączenia Towarzystwa Kupców Lwowskich, towarzystwa Handlu z Multany, Towarzystwa Wołoskiego i przekształceniu ich w spółkę akcyjną

UTHO - Uprzywilejowane Towarzystwo Handlu Orientalnego - utworzona przez kupiectwo lwowskie enterpryza wykorzystująca kontakty handlowe Nowej Julfy w Azji Środkowej mająca monopol na handel lądowy z Azją w tym Chinami za wyjątkiem uprawnień UTS. Ze względu na destabilizacje regionu jej działalność jest wygaszana. Jego role pragnie przejąć powstające UTA ale na razie uzyskało monopol na wysyłanie rocznie karawany do Pekinu

UTS- Uprzywilejowane Towarzystwo Syberyjskie - na mocy pokoju z Rosją RON przejęła terytoria mniej więcej dorzecza Obu i Jeniseju (szczegóły granicy w wątku). Na tym terytorium administracje sprawuje powołana przez gdański kapitał (polski, holenderski, genueński, hamburski, ormiański, żydowski). UTS ma monopol na handel morski z tym regionem. Skupuje futra z własnej i rosyjskiej części Syberii. Część futer sprzedaje Chinom na Granicy nad Amurem. Monopol do roku

UTK- Uprzywilejowane Towarzystwo Kanałowe zbudowało kanał Dźwina - Święta i pobiera myto na nim do 1730 po którym ulegnie likwidacji a kanał stanie się własnością skarbu litewskiego
UTKHiA - Uprzywilejowane Towarzystwo Kanałów Henryka i Anny. Należąca do Skarbu Nadwornego enterpryza, która wybudowała i zarządza kanałami Anny i Kanału Henryka (Warta Noteć i Noteć Brda)

UTKKL - Uprzywilejowane Towarzystwo Kanału Króla Ludwika. Sfinansowana przez króla i kapitał Kłajpedzki kanał Kłajpeda- Niemen. Przywilej wygasa 1736

UTKOW - Uprzywilejowane Towarzystwo Kanału Odra Warta - sfinansowany przez kapitał wrocławski i gdański pierwszy z kanałów Wielkiego Traktu Wodnego (WTW) mającego połączyć Śląsk z Młodopolską droga Wodną. Towarzystwo administruje samym przekopem i rzekami do nie go prowadzacymi za co pobiera myto do 1745

UTKWW - Uprzywilejowane Towarzystwo Kanału Warta-Wisła sfinansowana przez kapitał wrocławski i gdański enterpryza administrująca i pobierająca myto po zbudowaniu drogi wodnej między Wartą a Pillicą do 1750 roku

UTKWB - Uprzywilejowane Towarzystwo Kanału Wisła - Bóg zbudowała ostatni kanał zbudowany z prywatnych funduszy (warszawskich, wrocławskich, brzeskich i nadwornych) w wramach WTW

UTKD - Uprzywilejowane Towarzystwo Kanału Drzewnego - kanał sfinansowany przez kapitały enterpryzorów z Krzywego Rogu i kapitał gdański między Dniestrem a Ingulcem do transportu drewna dla hut krzyworodzkich i transportu produktów żelaznych do pozostałych części Młodopolski i Małolitwy naddnieprzańskiej

UTBR - Uprzywilejowane Towarzystwo Banku Rzeczypospolitej (cos na kształ Banku Anglii). Jego Akcje mają tu wszystkie trzy skarby publiczne oraz król i grupa magnatów. Bank ma monopol na drukowanie banknotów (na razie są to duże nominały przeznaczone dla kupiectwa i rozliczeń bankowych) Trzyma również rezerwy państwowe i królewskie. Do tego celu skupuje od UTHZ i na rynku wewnętrzne złoto - najbezpieczniejszy inflacyjnie metal.
Ma kantory w stolicach Okręgów Generalnych (dawnych prowincji skarbowych) i prowadzi ich kasy oraz kasy wszystkich trzech skarbów. Dzięki temu mamy potrójną kontrolę dochodów i wydatków trzech skarbów publicznych (sejmowa, administracyjna i bankowa)
Przywilej wygasa w 1730 roku

UTBW - Uprzywilejowane Towarzystwo Banku Wschodniego - zalożony przez Nową Julfę bank mający na celu chronić i inwestować kapitał nowej Julfy. Udziałowcem zostali król i wybrana grupa jego stronników. Bank właśnie przeniósł centrale z Lwowa do Gdańska gdzie ewakuowana została z Persji Nowa Julfa. Bank prowadzi liczne operacje kupieckie oraz inwestuje w RON w infrastrukturę potrzebną do rozwoju handlu w tym ormiaskiego.. Jego uprzywilejowanie wynika z tego że tylko sejm może wydac zgodę na założenie towarzystwa akcyjnego.

Uprzywilejowaniem cieszyła się wdowa po Philippe de la Chièze pani Katharina Truchseß zu Waldburg.która zmarła w 1703 a po niej przywilejem w wyniku podziału jej majatku z przyrodnim bratem cieszyłsię jej syn z Philippe - Friedrich Wilhelm von Chièze. (Fryderyk Wilhelm z Chieze). W 1723 kanał przeszedł po 30 letnim użytkowaniu na stan skarbu koronnego.
Królewskie Towarzystwo Wydobywania Kruszców powstało jako spółka akcyjna w 1693 z monopolem na wydobywanie kruszców w dobrach stołowych i publicznych na 25 lat . Monopol w związku z przekształceniami prawa górniczego nie został przedłużony w Rzeczpospolitej natomiast na kolejne 25 lat w Mołdawii do 1743. Podstawą są obecnie kopalnie w Mołdawii, rud żelaza w Krzywym Rogu oraz dzierżawione do 1787 złoża rud na terenie arcybiskupstwa krakowskiego
Kapitał obecnie 4 mln złp. 1726 zdecydowano o zakończeniu jego działalności i rozwiązaniu towarzystwa
Towarzystwo Smoleńskie powstało jako towarzystwo udziałowe w 1673 celem eksploatacji złóż kamienia nadającego się na wyrób kamieni młyńskich dzięki czemu zaopatruje cała wschodnią Litwę. Odnawiane zajmowało się również dostawami wojskowymi i handlem z Rosją. W 1706 przekształciło się w uprzywilejowane z kapitałem 2 mln złp z 25 letnim monopolem na eksport do Rosji wyrobów metalowych ale nie tylko takie eksportuje.
Krakowska Miedź powstał dzięki uprzywilejowaniu w 1701 działającego z przerwami od 1683 r Towarzystwa Krakowskiego. Kapitał 5 mln złp., monopol do 1731 na eksport miedzi i wyrobów z miedzią do krajów cesarstwa. Faktycznie to mały procent obrotów. Kapitał Lubomirskich i kupców krakowskich. Sprowadza i przetwarza miedź ze Słowacji , ma huty miedzi i ołowiu w Skawinie, handluje też wyrobami krakowskiego rzemiosła i wszystkim czym się da

UT notowane są na giełdzie (Bursie) w Gdańsku. Tam też są dla wygody księgi kapitałowe. Kapitał polski, holenderski, ormiański itd. może wygodnie sprzedawać i nabywać ich akcje i nie musi szukać księgi kapitałowej w innych miastach. (giełda powstała jako pierwsza w kraju i oprócz towarów handluje papierami wartościowymi, polisami asekuracyjnymi, opcjami, transakcjami terminowymi itd).

Ten post był edytowany przez Duncan1306: 12/01/2020, 11:46
 
User is offline  PMMini Profile Post #6

     
Duncan1306
 

Milutki tygrysek lewakożerca
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.630
Nr użytkownika: 97.206

Wlodzimierz Sodula
Zawód: amator historii
 
 
post 12/01/2020, 11:27 Quote Post

DZIALAJĄCE 1726 W RON SPÓŁKI
Zwykłe towarzystwa. są zakładane w formie spółki komandytowej lub spółki jawnej. W tej pierwszej tylko komplemetariusz jest jawny i ponosi pełną odpowiedzialność za ewentualne straty wtym majątek osobisty. Komandytariusz jest nie jawny (w tym szlachcice) jest bierny i odpowiada do wysokości udziałów wniesionych do spólki. Umowa reguluje podział zysku. Natomiast specjalnością polskiego prawa i novum stały się spółki komandytowe w których komandytariuszami są inne spółki komandytowe
Są spółki komandytowe które na tych zasadach odnawianych przeważnie co 3 lata fumkcjonuja od wielu lat
TL - powstało w 1679 po połączeniu THL z TZ i TP. Fuzja nie objeła licznych manufaktur, huty szkła , powstającej huty żelaza w Kłajpedzie. Dotychczasowi udziałowcy THL-m.in Radziwiłłowie, Ogińscy , Korffowie itp założyli więc spółkę komandytową celem kontynuacji tej działalności. Działa od 1679 właśnie jako spółka komandytowa której komplementariuszami są też inne spółki komandytowe. Sprzedaje produkty z manufaktur i dóbr ziemskich komandytariuszy przewaznie bezpośrednio THZ lub rozprowadza je na obszarze Litwy
Towarzystwo Miast Wiślanych -od 1673 zajmuje się usprawnianiem żeglugi na Wiśle stawijąc znaki wodne i wydając locje w zamian pobierając niewielką opłatę od przepływających statków, wynajmem statków rzecznych i pilotów, skupem dóbr od szlachty i ich sprzedażą . Posiada również wlasne spichlerze przechowując zboże w okresie słabej koniunktury
Towarzystwo Miast Warcianych - od 1678 analogicznie
Towarzystwo Szlachty Pruskiej - od 1676 wspólna sprzedaż produktów z dóbr komplementariuszy powołana z powodu cen narzucanych przez kupców królewieckich. Komandytariuszem jest burmistrz Braniewa które jest portem eksportowym towarzystwa , aktywizuje tez małe porty jak Frombork . Braniewo ma układy z Visby na Gotlandii co zapewnia wymianę zboża i produktów lesnych na produkty metalowe. Towarzystwo utrzymuje pomost zapewniający możliwośc dopływania do Braniewa i Fromborka statków do 100 lasztów
Giesche Geschellschaft - powołana w 1689 spółka której komandytariuszem był Jerzy Giza - OTL Georg Giesche. Kapitał zakładowy 1 800 tyś talarów należał w większości do króla L IIK -milion talarów. Spółka ta uzyskała w 1688 monopol na wydobywanie kopalin na Śląsku na 30 lat od cesarza, następnie uzyskuje prawa do eksploatacji kopalń w Banskiej Bystrzycy i Siedmiogrodzie. Od 1699 dzieli się na GG(działającą w cesarstwie) i Towarzystwo Gizy na Śląsku. GG w cesarstwie działa dalej aczkolwiek w 1723 utraciła kopalnie na Słowacji jest jednak niemal monopolistą w Siedmiogrodzie. TG po 1718 i utracie monopolu przekształciła się po spłaceniu udziału królewskiego udziałami w GG w prywatne przedsięwzięcie Jerzego Gizy zajmujące się eksploatacja galmanu z hałd oraz posiadającą udziały w powstających gwarectwach
Wiele lat 1673 -1698 działało Towarzystwo Handlu Wołami jego działalność przerwała wojna 1698. Obecnie handel wołami z Rusi i Podola prowadzą mniejsze spółki z komandytowe

Do utworzenia spółki osobowej potrzeba 2 kupców. Oba typy spółek regulują kodeks handlowy i kodeks Morski.

Kodeks morski gdyż najpopularniejszymi towarzystwami sa towarzystwa armatorskie i towarzystwa okrętowe. Te pierwsze skupiają właścicieli kilku statków te drugie skupiają własciceli jednego statku lub ładunku na jeden rejs.

Do znanych utworzonych towarzystw nalezą:

TR -Towarzystwo Rybackie - enterpryza której właścicielem jest Król i Skarb Nadworny. Kuźnia kadr morskich średniego i niższego szczebla. Posiada stacje rybackie nad Bałtykiem Morzem Czarnym i Atlantykiem . W oparciu o stacje Saint Pierre prowadzi połowy dalekomorskie na północnym Atlantyku oraz wielorybnicze. Zasoby marynarzy i podoficerów oraz oficerów są cennym źródłem uzupełnień Marynarki Królewskiej.
TB - Towarzystwo Budowlane - enterpryza Króla i Skarbu Nadwornego. Pod okiem Inżynierów Wojskowych oddelegowanych do niej kuźnia kadr budowlanych średniego i niższego szczebla. Byli jej pracownicy prowadza własne enterpryzy lub są urzędnikami Jeneralnej Dyrekcji Dróg i Mostów oraz miejskich Urzędów Budowlanych
LTL - utworzone przez kłajpedzkich hugenotów Litewskie Towarzystwo Lniane w formie spółki komandytowej (udział w niej ma litewska szlachta) dla pozyskania surowca do ich manufaktur płócienniczych w postaci lnu. .Towarzystwo organizuje we współpracy z szlachtą produkcje konopi lnu.
PTL - pruski odpowiednik jw organizowany przez Hugenotów.
GTL -gdański odpowiednik jw organizowany przez Hugenotów.
TW - Towarzystwo Wełniane - stworzone przez kupców wielkopolskich organizujących manufakturową produkcje sukna spółka skupująca wełnę. Początkowo, po Potopie było z tym trudno więc kilka enterpryz zawiązało spółkę wspierająca produkcje i prowadzącą skup wełny na potrzeby udziałowców. Minimalizuje ono brak wełny gdyż prowadzi magazyny wełny na potrzeby swoich udziałowców. Powstało z przekształceń Sukiennictwa Wielkopolskiego po przyłączeniu Śląska do RON

Ten post był edytowany przez Duncan1306: 12/01/2020, 11:44
 
User is offline  PMMini Profile Post #7

     
Duncan1306
 

Milutki tygrysek lewakożerca
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.630
Nr użytkownika: 97.206

Wlodzimierz Sodula
Zawód: amator historii
 
 
post 15/01/2020, 7:21 Quote Post

STAN POSIADANIA KONDEUSZY 1727
Ludwik II Kondeusz - dobra stołowe w RON, księstwo bytomskie w RON
Ludwik Henryk Kondeusz - ordynacja birżańska i inne dobra birżańskiej linii Radziwiłłów, hrabstwo pszczyńskie
Jan Karol - książę Condé, książę Burbonii, Montmorency, Châteauroux, Fronsac, gubernator Berry, hrabia Sancerre i Charolais, pan Chantilly,
Wiktor Henryk - wielkie księstwo Toskanii
Ludwik Kosma - księstwo Mołdawii, hrabstwa Stargardu i Stolpmuende w Księstwie Słupskim
Henryk Fryderyk - ksiażę na Książu, hrabia Hatzfeldt i Żmigrodu w Rzeczpospolitej
Juliusz Henryk syn Jana Karola - księstwo d'Enghien, hrabstwa Charolais i Saincerre
 
User is offline  PMMini Profile Post #8

     
Duncan1306
 

Milutki tygrysek lewakożerca
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.630
Nr użytkownika: 97.206

Wlodzimierz Sodula
Zawód: amator historii
 
 
post 25/01/2020, 11:48 Quote Post

POLITYKA RON 1676-87
Wojna RON z Brandenburgią zakonczyła się kongresem dyplomatycznym w Warszawie. Udział wzięly w nim wszystkie liczące się panstwa w Europie, nawet te ktore z sobą toczyły aktualnie wojnę, sankcjonując zawarte na nim porozumienia
Do Rzeczpospolitej inkorporowano Prusy Książece, Lębork i Bytów a z ziem brandenburskich na Pomorzu na wschód od Pasłęki utworzono Księstwo Słupskie, lenno Rzeczpospolitej w ramach Rzeszy z prawem zasiadania w Kurii Książar Rzeszy.
Zawarto Układ Warszawski -sojusz obrony Rzeczpospolitej i szeregu państw niemieckich m.in Bawarii, Saksonii, Brunszwiku i Hesji. Układ ten przetrwał i aczkolwiek z przerwami w okresie Wojny Paltynackkiej i Hiszpanskiej Wojny Sukcesyjnej funkcjonuje obecnie
Zawarto Traktat o Swobodzie Żeglugi Odrzańskiej ograniczające wysokośc ceł tranzytowych oraz ilośc komór pobierających cło Rzeszy w biegu Odry
.Poniewaz kwestie sporne z Habsburgami rozwiązano otrzymując w zastaw księstwa opolsko-raciborskie i głogowskie po latach wojen Rzeczpospolita miała wreszcie przed sobą okres pokoju.
Zachowując neutralnośc w konflikcie francusko -europejskmi Rzeczpospolita uczestniczyła w działaniach dyplomatycznych zmierzających do zakończenia tej wojny
Pokój i zdobycze terytorialne umozliwiły dalszy rozwój gospodarczy. Rzeczpospolita nie poparła francuskiej polityki reunionów co ochłodziło stosunki polsko-francuskie ale umozliwiło wraz z Holandią doprowadzenie do mediacji w tej kwestii zakończonych układem na sejmie ratyzbońskim 1684
Pogorszyły sie również stosunki polsko -tureckie. Turcja bowiem nie uznawała oficjalnie nowego przebiegu granic a Tatarzy również przekraczali granice Rzeczpospolitej. Ponieważ po zwycięskim zakonczeniu wojny tureckiej z Rosją 1681r. ,ktory jej przyznawał Zaporoże, Zadnieprze, Czernichowszczyznę, Kursk miała rozwiazane ręce a wojowniczy Kara Mustafa parł do nowej wojny nastapiło zbliżenie polsko-cesarskie. Oba pastwa zawarły układ sojuszniczy zakładajacy przyjście drugiemu panstwu z pomocą w przypadku wojny z Turcją.
Turcja skierowała się przeciwko Austrii w 1683. Wobec zagrożenia Wiednia cesarz zgodził się na przekazanie Rzeczpospolitej jako lenno księstwa żagańskiego
Wojska polskie połaczyły sie z wojskami cesarskimi i Rzeszy pod nominalnym dowództwem krolewicza polskiego Ludwika a faktycznym Sobieskiego. Zwycięskie bitwy pod Wiedniem i Parkanami przesądziły o losach kampanii.
Rzeczpospolita głowny wysiłek wojenny poświęciły na odzyskanie ziem dawniej polskich a obecnie zajmowanych przez Osmanów. Tereny zadnieprzańskie odzyskano w kilku kampaniach do 1686. Zwierzchnictwo z racji wojny objął nad nimi Komisariat Wojskowy który rozpoczął tam masową akcję kolonizacyjną. Ponieważ ograniczono wielkość nadawanych majątków i zapewniono prawa Kozakom uniknięto powtórzenia błedów sprzed 1648 roku
Od 1684 wojska Rzeczpospolitej operowały w Moldawii. W kolejnych kampaniach po opanowaniu kolejnych twierdz osmańskich i z pomocą zbuntowanego przeciwko Turkom hospodara Stefana Petryczejki dotarto do linii Dunaju
Równolegle prowadzono operacji przeciwko chanatowi Krymskiemu. Z jednej strony przesuwano się wzdłuż kolejnych rzek na południe każdą umacniając linia fortów zaś zagony kawalerii pustoszyły ziemie tatarskie. Tatarzy ostatni raz podjęli sefer przeciwko Rzeczpospolitej w 1686 roku zakończony porażką wojsk chańskich zaś na stronę Rzeczpospolitej przeszła częśc ord nogajskich. Pozostałe ordy zostały praktycznie wytępione

Ten post był edytowany przez Duncan1306: 26/01/2020, 8:41
 
User is offline  PMMini Profile Post #9

     
orkan
 

IX ranga
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 7.554
Nr użytkownika: 58.347

Stopień akademicki: mgr
 
 
post 25/01/2020, 12:44 Quote Post

STAN GRÓNICTWA ŚLĄSKIEGO CZĘŚĆ I


Aby przejść do alternatywnej historii naszego górnictwa na Śląsk należy się nam wyjaśnienie stosunków własnościowych.

1. Księstwo Pszczyńskie zostało odkupione od fideikomisu rodziny Promnitzów w styczniu 1675 roku za zgodą Cesarza przez Ludwika Kondeusza (w jego imieniu kupował jego opiekun Henryk Kondeusz). Zgoda cesarza wynikała z ułożenia się co do spłaty sum neoplitańskich, a zgoda rodziny Promnitzów wynikała z braku pieniędzy na odbudowę państwa po wojnie trzydziestoletniej i atrakcyjnej cenie. Na terenie księstwa jest kilkanaście rodzin szlacheckich będących byłymi wasalami księcia. Jako że w RON takiego prawa nie ma zostali oni jako właściciele tych gruntów uwolnieni od stosunku lennego wobec księcia. Książe zachował dalej prawo do dochodu z tytułu sądownictwa, praw do regali książęcych i prawo pierwokupu wystawionego na sprzedaż majątku ziemskiego.

2. Byłe Państwo Bytomskie zostało zakupione przez Ludwika Kondeusza (jw.) w 1679 za 315 tyś talarów co pozwoliło Cesarzowi spłacić linie tarnogórską Heckel von Donnersmarcków i górkę przeznaczyć na wojnę z Osmanią. Po przejęciu terytorium przez RON prawo lenne wygaszono na zasadach jak w Księstwie Pszczyńskim.

3. Ziemia Bohumińska należąca do hrabiego Eliasza Andrzeja Hneckel von Donnersmarck została odkupiona przez Henryka Kondeusza w 1683. Cesarz nie wyraził zgody na jej włączenie do Księstwa Pszczyńskiego. Została do niego przypisana po inkorporacji Śląska przez RON.

4. Komora Cieszyńska obejmuje terytorium dawnego Księstwa Cieszyńskiego z wyłączeniem kilkudzieciu terytoriów będących prywatną własnością w tym Bohumina z Karwiną (Kondeusze) (Państwo Bielsko i Państwo Frysztadzkie i Państwo Frydeckie zostały odkupione włączone w 1699 reszta była dalej własnością średniej szlachty w większości polskiej). W dobrach bogumińskich Wilczkowie sa właścicielami Ostrawy Polskiej. Bludowscy Laryszowie (właściciele Karwina), Rudzcy (Górki Wielkie)

5. Wielkorządy Krakowskie posiadające ziemie wokół Olkusza i Bedzina.

6. Księstwo Raciborsko - Opolskie. Obok ziem należących do komory Opolskiej na terenie księstwa jest kilka rodzin magnackich mających znaczne majatki w tym Wilczkowie, Węgierscy, Goszowie. Nosicowie, Brezowie, Bludowscy, Dyhrn, Kowalskich, Holly, Collonowie, Sedlnicy.

7. Dolny Śląsk okolice Wałbrzycha. 24 tyś ha należą do Kondeuszy w Ksiażu. Miasto Wałbrzych wraz z okolicznymi wsiami należy do starożytnego rodu śląskiego Czetryców (z pochodzenia Łużyczan). Jedna wieś z pokładami węglowymi należy do klasztoru.w Krzeszowicach. Jagwicowie - kolejny spolonicowany ród zgermanizowanych Ślązaków posiadał Miedziankę k Jeleniech Góry w której odrodził się górnictwo i hutnictwo meidziane po wojne trzydziestoletniej.

8. Oczywiście istniało setki średnich i drobnych majątków szlacheckich nie istotnych dla naszej alternatywnej historii. Jeśli nawet były w ich majątkach jakieś złożna kruszcowe czy węglowe to albo ich eksploatacje oddawali gwarectwom albo chłopom zwłaszca te powierzchniowe.

II. Z wojny trzydziestoletniej górnictwo i hutnictwo śląskie wyszło zrujnowane. Wielu górników siła wcielono do armii - zginęło. Brakowało kapitału. Na śląsku istniało:
- górnictwo węglowe w kilkunastu kopalniach wokół Wałbrzycha i Nowej Rudy oraz na górnym Śląsku w 2 kopalniach ( Murcki i w Rudzie) oraz setki odkrywców zwłaszcza w Księstwie Pszczyńskim gdzie siodło węgla górnośląskiego przebiło powierzchnię ziemi (książe za drobna opłatą pozwalał je kopac mieszkańcom ), oraz w Trzebini w Wielkorządach Krakowskich.
- górnictwo żelaza rozwinięte na obszarze Górnego Śląska Miasteczko pod Tarnowskimi Górami, Rudne Piekary, Suchej Górze, Stolarzowice, Reprty, Mały Zyglin. Tarnowskie Góry. Wielkie Strzelce, Sławięcice, Koszeciny, Lubsza, Plichowice, Toszk, Brynk, Lubliniec, Pszczyna, Rudach, Królewskiej Hucie, Kadlubie, Czeszowie, Brosławice, Centawie Izbicku, Byczynie a także szereg odkrywkowych darniowych lub płytkich pokładów rud zelaza.
- górnictwo miedziowe rozwinięte wokół Miedzianki, Kondratowa i Prusic na Dolnym Śląsku
- górnictwo ołowiu i srebra rozwinięte na terenie państwa bytomskiego i Miedzianki oraz na terenie Wielkorządów Krakowskich
- gornictwa innych minerałów rozwinietych w Złotym Stoku i na Górnym Sląsku.

Całe to górnictwo oprócz węglowego na Dolnym Śląsku i górnictwa zelaznego było w kryzysie. Złoża się wyczerpywały a nowe były zbyt głęboko aby sie do nich dostać lub przeszkadzały wody gruntowe. Górnictwo miedzi wymagało odrodzenia gdyż jedyna czynna kopalnia przynosiła bardzo małe efekty.

Razem z górnictwem było rozwinięte hutnictwo żelaza i mniej miedzi. W bardzo małym zakresie hitnictwo meidziowe.

Huty żelaza istniały w Bodzanowice, Bobrk,Zielisławice, Potempy, Roszmierek, Czakanowa, Szałszy, Czerwionka, Zalesie, Łabędy, Koszęciny, Szumiradu, Brynku, Kośmidera, Rudy, Pławniowic, Kuczowa i Mitka, Kondeusze objeli huty w Księstwie Pszczyńskim w Paprocanach i w Nowej Rudzie oraz w państwie bytomskim Halemba,Brzozowicze, Boruszowice, Przełajce Kołchowice

Huty ołowiu i srebra w związku z ograniczonym wydobyciem dawały minimalną produkcje.
Huty miedzi i mosiądzu zlokalizowane w okolicach Raciborza zaopatrywały się z importowanych z Węgier surowców. To samo huta miedzi w Krakowie.

Kondeusze na teren Sląska "wprowadzili" się w styczniu 1675 roku zakupując Księstwo Pszczyńskie od rodu Promnitzów. Zastali prowincję nie odbudowaną jeszcze ze zniszczeń wojny trzydziestoletniej. Część łanów i warsztatów stało puste. Koplnie czekały na gwarków.
Komisarze rodziny sprowadzeni z Francji rozpoczęli działania na rzec przywrócenia świetności górnictwa i hutnictwa żelaznego z przed wojny. Zaskoczył ich fakt ze tutejsze hutnictwo było zacofane względem hutnictwa w Polsce gdyż nie było na Śląsku ani jednego wielkiego pieca a surówkę otrzymywano w przestarzałych otwartych dymarkach tzw rowach lupowych. Kopalnie książece sprzedawały nieprzerobioną rudę żelaza do okolicznych kuźnik.
Nie znano fryszarki i wielkich pieców.
Pierwszymi decyzjami Króla było przeniesienie kilkuset osadników z Wielkorządów Krakowskich chłopów i rzemieślników dla pobudzenia tutejszej gospodarki , oraz ściągnięcie z Staropolskiego Okręgu przemysłowego grupy hutników ktorzy by wprowadzili w ksiażecych hutach w Paprocanach i Halembie metody wielko piecowe i fryszowanie surówki we fryszrekach. Hutach rozpoczęto odlewać kotły i mniejsze naczynia a w kuźniach rozpoczęto produkcje drutu, gwoździ i narzedzi rolniczych. Produkowano też żelazo w sztabach . Aby rozwinąć górnictwo rud żelaza, Król zwolnił Gwarków z wielu opłat. Wyłożył też znaczne sumy na odbudowe dróg między miastami i wsiami oraz kopalniami a hutami. Jednak urzyta technologia faszynowo, ziemno żwirowa powodowała że pod wpływem wody nawierzchnia erodowała i pojawiały się dziury po kilku latach. Rozpcozeto przebudowę mostów drewnianych na kamienne. Wydobywano w ograniczonej skali wegiel kamienny w Murckach i Rudzie. To paliwo znajdywało swoje zastosowanie w hutnictwie w ograniczonym wymiarze jak i jako tańszy opał od drożejącego drewna. Dla wytopu surówki żelaza w tutejszych lasach założono liczne zakałdy produkujące wegiel drzewny. Wszystkie te zmiany następowały powoli i na ich skutki i zyski trzeba było czasu.

Będące w zastawie ksiestwo Głogowskie i Opolsko-Raciborskie nie były pzredmiotem nakładów Skarbów Pospolitych Korony i Litwy. Aktywność ograniczono do działań kameralistycznych w ramach skromnych dochodów księstw. Niepewna przyszłość polityczna studziły zapał do inwestowania na tych terenach.

W 1679 Kondeusze zakupili państwo bytomskie z bogatymi choć niedostępnymi złożami ołowiu, srebra, galmanu , a także nie majacego zbytu wegla. Równiez ta prowincja była zaniedbana i wymagała sporych inwestycji. Tarnowskie Góry jako wolne miasto górnicze, aby utrzymać ten status uprawiało górnictwo komunalne ołowiu i srebra w ograniczony sposób wykorzystując sztonie Wspomórz Bóg i św Jakuba. Jednak szyby nie schodziły głębiej niż 60 metrów (20 metrów poniżej sztolni) gdyż był zalewane. Również liczba czynnych gwarków i ich pomocników byłą skromna. Wszystko to wymagało poważnych inwestycji i czasu. Zniecheceni przypadkiem Olkusza Kondeuszowie najpierw zabrali sie za górnictwo i hutnictwo żelaza. Zwolnili kopalnie żelaza z Miasteczka pod Tarnowskimi Górami, Rudnych Piekar, Suchej Góry, Stolarzowic, Reprt, Małych Zyglin i Tarnowskich Góry.z licznych opłat na rzecz pana stanowego ograniczjac się do 2 kuksów (kuksy to udziały w gwarectwie) oraz dziesięciny. Wkrótce zmodernizowali huty w Halembie, Brzozowicach, Boruszowicach, Przełajcach i Kołchowicach budując wielkie piece i fryszarki. Prowadzili tez aktywną gospdoarkę leśną zakaładajac kilka zakłądów produkujących węgie drzewny.

Właściwą eksploatację galmanu na większą skalę, rozpoczął na terenie Górnego Śląska z początkiem XVIII wieku Jerzy Giesche, założyciel przedsiębiorstwa, które w historii górnośląskiego przemysłu cynkowo-ołowianego miało odegrać doniosłą rolę.
Giesche był kupcem z Wrocławia. Nie był odkrywcą zastosowania galmanu, gdyż jak już wspomniano, minerał był już znany od wieków, ale był pierwszym przemysłowcem i kupcem, który poznał, jak wielkie korzyści może przynieść jego eksploatacja i eksport na większą skalę.
Podejmując handel galmanem, Giesche sprowadzał go początkowo z okręgu olkuskiego, z Westfalii i Nadrenii. Gdy podczas swych podróży handlowych przybył na Górny Śląsk i znalazł przypadkowo galman na hałdach przy starych, opuszczonych i zapadłych szybach w okolicy Tarnowskich Gór, zwrócił uwagę na galman śląski.
Poznał wtedy ziemianina z pod Bytomia Kacprem Pielgrzymowskiego, który zaproponował mu wydobycie galmanu w jego majątku. Jednak to wymagało opłat i zgody księcia Ludwika Kondeusza który już wtedy władał księstwem. W zamian za udziały w przedsiębiorstwie Gizy odstąpił od opłat mu należnych. Dzięsięcina jednak nieobowiązywała gdyż galman nietraktowano jako metal. Tak powstała spółka komandytowa Giza Gseselschaft gdzie obaj szlachcice byli ukrytymi udziałowcami gdyż prawo zabraniało szlaciciom handlu a spółka oprócz pozyskiwania galmanu zajmowała się jego handlem. Eksportowano go do Polski i Szwecji gdzie razem z miedzią był on przerabiany na strategiczny mosiądz.

Ten post był edytowany przez orkan: 25/01/2020, 12:44
 
User is online!  PMMini Profile Post #10

     
Duncan1306
 

Milutki tygrysek lewakożerca
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.630
Nr użytkownika: 97.206

Wlodzimierz Sodula
Zawód: amator historii
 
 
post 26/01/2020, 13:38 Quote Post

STAN PRZEMYSŁU GÓRNICZO-HUTNICZEGO W POLSCE 1678
Post orkana
Przegląd zakładów górniczo hutniczych i hutniczych w kraju oraz giserni i wytwórni broni.
1. Staropolski Okręg Przemysłowy - część wschodnia.
a) Królewska Huta - kombinat górniczo-hutniczy należący do Skarbu Nadwornego. Posiada własne kopalnie rudy żelaza nad rzeką Kamienną której siłę spadu wykorzystuje do produkcji żelaza, produktów gotowych oraz ich spławu do Wisły. Składa się z 4 wielkich pieców, 20 fryszerek, 20 kuźni i odlewni, modelarni, suszarni oraz rurowni. Odlewnia wykonuje działa żeliwne od 3 funtów do 24 funtów dla twierdz i okrętów. Trwają prace nad modelem działa 36 funtowego żeliwnego dla okrętów i twierdz. Kuźnie wykonują odkuwki - części dla muszkietów. Rurownia wykonuje lufy do muszkietów. Przy kombinacie ulokowano Królewską Wytwórnie Broni produkująca muszkiety lontowe na eksport (Rosja i Afryka), muszkiety skałkowe dla kraju (Sobieski konsekwentnie przezbraja piechotę koronna w skałki). Oprócz tego manufaktura produkowała bagnety, szablem szpady i dzidy oraz pancerze płytowe dla husarii. Do kombinatu tez należały okoliczne 3 leśnictwa i leśnictwa z okolicznych królewszczyzn w których produkowano węgiel drzewny.
cool.gif Zakłady Gibbonich - to dzierżawa w dobrach biskupów królewskich. Posiadały dwa wielkie piece nad rzeką bobrzą: w Hamrze i Samsonowie. Piece te obsługiwała odlewnia, modelarnia, suszarnia, slofarnia,rurownie liczne kuźnice i fryszerki a także 3 kopalnie podziemne rudy żelaza. Posiadał 3 wsie z których czerpał przymusową siłę roboczą. Od biskupów dzierżawił też komorą ołowiu gdzie po cenie niższej jak rynkowa skupował ołów od okolicznych gwarków. Sam był gwarkiem rudy ołowiu i posiadał kopalnie ołowiu we wsi Skiby. W Samsonowie, w Białogonie, Niewachlowie i Kostomłotach posiadał okresowo huty miedzi i ołowiu. Skupował też miedź. Posiadał też hutę szkła. Zakłady Gibboniego produkowały amunicję, lufy dział i ręcznej broni palnej, broń białą, kotły, garnki, narzędzia, a także stal w laskach. Od 1675 w skład zakładów weszła manufaktura ręcznej broni palnej produkująca muszkiety lontowe na eksport oraz muszkiety i pistolety skałkowe na rynek krajowy. Po śmierci Fana Gibboni zakład objął jego syn Jakub Gibboni.Ciesząc się specjalną protekcją królów polskich, uzyskał przywileje m.in. na wolny, bezcłowy handel metalami. Od 1654 rodzina Gibbonich jest nobilitowana. Produkuje działa od 1/2 funta do 12 funtów. Prace nad działami 24 funtowymi w toku.
c) Zakłady Małachowskich - Wielki piec w Stąporkowie, warszataty rusznikarzy i ślusarzy w Końskich (specjaliści z Niemiec i ze Śląska), 40 kuźnic, wiele kopalni żelaza wokół końskich, wytwórnia broni palnej w Pomykowie. Produkcja żelaznych części, muszkietów lontowych i skałkowych, pistoletów, pancerzy i bronii białej.

2) Staropolski Okręg Przemysłowy - część zachodnia
a)zakłady Wolskiego - odbudowane przez króla posiadały kuźnie w Łaźcu, Nieradzie, Poczesnej, Sierakowie, Własnej i Zawadzie. W Łaźcu był jeden wielki piec a w Pankach dwa wielkie piece gdzie odlewano działa, moździerze, kule i bomby. W Łojkach (Blachownia) odbudowano druciarnie i blacharnie oraz kuźnice z dwoma młotami wodnymi. Zakłady Wolskiego (nazwę pozostawiono na cześć założyciela) odlewały ciężkie działa forteczne, panwie do warzenia solanki w żupach solnych, kotły, garnce i garnki. Z żelaza kutego wyrabiano w ogromnych ilościach sprzęt rolniczy i rzemieślniczy, blachy, druty, łopaty, siekiery. Odbiorcami były głównie dobra stołowe i emfiteuzy dóbr królewskich. Rocznie w samej Blachowni produkowano 800 wozów żelaza. Produkują działa 3-12 funtowe oraz moździerze żelazne 60 i 120 funtów.
b)liczne kuźnie nad Niwką

3) Gdański Okręg Przemysłowy
- 40 kuźnic wzdłuż potoku oliwskiego (dobra klasztorne), potoku strzyza i radunii.
- 2 wielkie piece nad potokiem Strzyża i odlewnia dział, modelarnia i suszrania mnóstwo fryszerek. Produkcja dział 3-12 funtowych. Przygotowanie technologii produkcji dział 24 funtowych.
- w Gdańsku manufaktura bronii palnej produkująca broń lontową, kołową na eksport i broń skałkową dla kraju.
- surowiec w postaci sztab żelaznych sprowadzany ze Szwecji
- wegiel drzewny uzyskiwany w okolicznych lasach
- oprócz broni produkcja cywilna
- oprócz przemysłu żelaznego 2 ludwisarnie (Gdańsk i Chełmno) produkujące oprócz dział również dzwony i naczynia miedziane (popularne w Afryce)

4)Kuźnice halickie - produkcja narzędzi rolniczych i broni białej.

5) planowana budowa kombinatu hutniczego w Kłajpedzie na bazie importu szwedzkich sztab żelaznych.
6 KOMBINAT UKRAIŃSKI NAD TETEREWEM
Na bazie miejscowych rud wzbogacanych sprowadzanym złomem żelaznym oraz zasobów leśnych. Powstał w 1676 wykorzystuje energię rzeki na odcinku od źródeł do Cudnowa gdzie rozmieszczono 18 kuźnic, liczne fryszernie, prażarnie ,suszarnie i odlewnie. W tym roku zostanie oddany drugi wielki piec - przeznaczony do odlewania dział 12 -funtowych. Rozpoczęto produkcję dział żeliwnych - odlano 24 działa 6-funtowe dla twierdz ukraińskich. Powstaje manufaktura broni -na razie produkuje broń białą. Kompleks należy do spółki pomiędzy Skarbem Nadwornym a wojewodą kijowskim Andrzejem Potockim.

Ten post był edytowany przez Duncan1306: 26/01/2020, 13:41
 
User is offline  PMMini Profile Post #11

     
Duncan1306
 

Milutki tygrysek lewakożerca
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.630
Nr użytkownika: 97.206

Wlodzimierz Sodula
Zawód: amator historii
 
 
post 26/01/2020, 13:51 Quote Post

Post orkana
System fiskalny w Polsce 1679

Pisze o systemie fiskalnym gdyż dla celów fiskalnych wykorzystywano monopole i różne opłaty.

Podatki i cła. Podatki i cła mógł uchwalać tylko sejm. Dzieliły się one na ordynaryjne i ekstraordynaryjne. Ordynaryjne to takie które ustalono do stałej co rocznej extracji. Ekstraordynaryjne to takie które uchwalano jednorazowo lub wielorazowo na ograniczony czas. Po za tym jest podział na podatki centralne i wojewódzkie.

I.Podatki centralne i monopole: to takie które zbierają oba skarby pospolite.
1. Podatki bezpośrednie.
Są to podatki extraktowane bezpośrednio z majątku podatnika. Podstawą ich o podatkowania jest zjawisko zewnętrzne: komin na dachu, łan czy sprawowana funkcja/ Do tej grupy podatków należą:
a)pogłówne generalne - płacą wszyscy nawet dzieci
cool.gifłanowe - płacą tylko poddani (z wszystkich rodzajów dóbr) Stawka wynosi 30 gr od łana. Dodatkowo ok 10% płaca nie rolnicy.
c)podymne - płacą tylko poddani chyba że szlachcic lub duchowny miał budynek na łanach kmiecych lub miejskich. Stawki od 15 gr do 50 zł za komin. Reforma stawek, zwiększająca zróżnicowanie obciążeń i podnosząca stawki uwzględniają inflacje np chata wiejska z 15 gr do 1 zł za komin.
d) pogłówne żydowskie - 2 zł od każdego żyda obok powyższych podatków (do 1687 w koronie zwolnieni z płacenia 250000 zł w nowych złotych rocznie (w starych 500000 zł)
e) dodatek do pogłównego - na tą chwilę to procenty (6%) od 2600000 w listach dłużnych które kahały w koronie oddały do Banku Rzeczypospolitej (z pierwotnych 3000000).




2. Podatki pośrednie
Są to podatki płacone podczas konsumpcji
a) szelężne - płacone we wszystkich dobrach od beczki piwa, wina lub garnca mocniejszych trunków. Extracja zwłaszcza na wsi jeszcze szwankuje. Ważnym elementem podatku jest szelężne graniczne pobierane już na granicy od importowanych trunków. Tu extracja nie szwankuje.
cool.gif akcyza - płacone we wszystkich jarmarkach i targach, karczmach, gospodach itd. od wszystkich produktów. Extracja jeszcze szwankuje.
c) podatek morski - od 1/90 wartości przewożonych towarów przez statki. Nie ma problemów z extracją. Sztuczki z fluitami są już znane.
d) skład winny - to podatek od ściąganych z Węgier i z innych krajów win. Importer musi składować wino w wyznaczonym składzie za który wnosi podatek.


3. Cło Generalne
Jedyne cło ustanowione na terenie RON. 5% dla eksportu szlachiura przy czym organ celny może sprawdzić czy majątek szlachciura mógł wytworzyć tyle dóbr (ma to ograniczyć zjawisko słupów jakie występowało w OTL - podstawa szlachciur może wywieść tylko swoje własne towary na ten procent), 8% eksport i 10% import dla kupców polskich, 10 eksport i 12% import dla kupców cudzoziemskich. 12% tranzyt. Tu wyszczególniamy cło morskie dla prawidłowego planowania rozwoju marynarki wojennej.
Król w zamian za likwidacje swoich ceł (stanowiących jego regale) otrzymał udział 1/3 w dochodach cła generalnego.

4. Dochody z monopoli.
Monopol solny - monopol wydobycia , importu i handlu solą na terenie całego RON. Dawne regale królewskie zamienione w pospolity monopol w zamian za udział króla w wysokości 1/3.
Monopol stemplowy - od każdej karty papieru, od każdego dokumentu urzędowego, od nadanego urzędu ziemskiego, od kart do gry
Monopol tabaczny - na razie w arendzie z niskim czynszem

5. Inne dochody
kwarta i dupla - dochód z majątku skarbu pospolitego od czystego zysku przeznaczony na husarię i artylerię (husaria tylko w koronie). ok 4% czystego zysku w dobrach chlebowych i dożywociach. 50% od czystego zysku w dobrach poddanych emfiteuzie
tenuta - czynsz za dzierżawę królewszczyzny ok 20% czystego zysku
emfiteuza - czynsz za dzierżawę emfiteuzy - dzierżawy o specyficznych wymaganiach - ok 20% czystego zysku.
myta - trochę traktów wyremontowaliśmy i wprowadziliśmy na nich administracje i służbę remontującą ich uszkodzone fragmenty. Myto jest pobierane przez dróżników rozstawionych co 0,5 mili polskiej (4 km)
dochód z lasów - administracja leśna przejmuje coraz większe połacie lasów. uzyskuje w nich określone dochdy które po potrąceniu kosztów sa wpłacane do skarbu pospolitego.
wpływy z przysądzenia - sądy administracyjne mają prawo nakładania mandatów i ka pieniżnych. Dochody po odliczeniu kosztów procesowych są odporwadzane do skarbu pospolitego.
dochody z banku - skarb pospolity ma określone udziały w Banku Rzeczypospolitej z których uzyskuje dywidendę
dochody z księstw śląskich - dochody uzyskiwane z księstw śląskich po odliczeniu wszelkich kosztów. Tu popełniliśmy błąd. Bo przy zastawie sumy uzyskiwane z zastawu nie stanowią spłaty kapitału a jedynie jego odsetki.
dochód z księstwa słupskiego - czysty zysk po odliczeniu kosztów księstwa i podatków cesarskich.
renta holenderska - korona spłacając litwe zatrzymywała obligacje holenderskie które to spłacały kontrybucje brandembusrką. Z tego tytułu pobierała coroczne 7,5% od kapitału który do 1686 wzrośnie do 1500000 talarów czyli 4500000 zł od których będzie pobieranych 112500 talarów odsetek czyli 337500 zł. Holandia nie ma pieniędzy na ich spłatę więc troche kasy wpadnie.
kasa konwojowa i poczty morskiej - jako że obie marynarki (może tu używać staropolskiej nazwy Straży Morskiej) przejmują funkcje strażników konwojów oraz przejmują morską kurierkę poczt jest utworzona kasa do której przedsiębiorstwa armatorskie oraz Poczta Królewska wpłacają pieniądze wg ustalonych przez Admiralicje po konsultacjach z zainteresowanymi organami i przedsiębiorstwami stawki.
pożyczki - w razie deficytu zaciągano pożyczki
obligacje- nowy instrument finansowy, papier wartościowy przyniesiony do nas przez Holendrów pozwalający elastycznie podejść do kwestii wierzycieli i dłużnika.

II. Dochody stołowe
Oprócz w/w udziałów w monopolu solnym oraz cle generalnym:
portarium czyli opłata palowa - wzorując się na umowie z Gdańskiem 50% od 2/90 wartości towarów oraz pojemności statków (za Batorego płaciły Gdańsk, Ryga i Elbląg). Opłata za korzystanie z portu. Opłata wynika z regale królewskiego.
culaga czyli opłata cumowa - Opłta za przeładunek ze statku na statek w porcie. Udział 50%. Opłata wynika z regale królewskiego.
raty gdańskie - opłata za dzierżawę dóbr stołowych wokół Gdańska przez radę miasta, oraz za dzierżawę Helu i jego okolic.
dochody z dóbr stołowych - po wprowadzeniu administracji eliminującej krótkoterminowych dzierżawców dochody znacznie wzrosły wprowadzono czynsz dla chłopów w postaci 50% od czystego zysku lub 50% zboża przeznaczonego na sprzedaż. Oprócz tego dochody z produkcji wełny (Sambor) i dochody z lasów w dobrach stołowych
olbora Olkuska - 1/11 wydobycie ołowiu i srebra dla króla. W 1679 zalana. Dochód z niej ustanie.
dochód z przedsiębiorstw - chodzi tu o Królewską Hutę i Bank Rzeczypospolitej, manufaktury w dobrach stołowych (np sukiennicze w Samborze) czy Łasztwonie w Forcie Władysław przeniesiona do Gdańska
poczta królewska - starożytne regale królewskie dzięki czemu król ma monopol na usługi pocztowe.
monopol loteryjny - nowoczesna forma zwiększenia dochodów Króla. Przywilej wydany cudzoziemcowi - przejęty przez Morsztyna w dzierżawę.
myta litewskie - król posiadał prawo do myt na Litwie.
kolekta łanowa - podatek królewski na Litwie


III Dochody Województw
- czopowe - od piwa i trunków
- rogowe - podatek od bydła roboczego a wniektórych województwach od krów, owiec czy kóz
- pługowe - podatek od pługa
- od kół wodnych
- mlewne - podatek od młynarzy

IV Dochody miast
- różne opłaty np w portach palowe i cumowe, opłata targowa, opłata od warsztatu itd.
- brukowe - nowy podatek przeznaczony na remont ulic w miastach.

V Hiberna
Podatek wojskowy na dobrach królewskich (stołowe wyłączone) i duchownych w wysokości 20 zł od łana ( w nowej walucie 10 zł). Wprowadzony zamiast obowiązku żywienia jazdy narodowej w naturze. W dobrach dzierżawionych (tenuta) i emfiteucznych zniesiony gdyż dzierżawcy płacą oprócz czynszu dzierżawczego również pełną 50% kwartę.
Ponadto duchowni w ramach niego zobowiązali się wpłacać o 200000 zł starych więcej w czasie pokoju i 600000 zł starych w czasie wojny (w nowych to 100000 zł i 300000 zł). Oprócz tego płacą hibernę wg taryfy notowanej w nowej walucie 60000 zł.
 
User is offline  PMMini Profile Post #12

     
Duncan1306
 

Milutki tygrysek lewakożerca
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.630
Nr użytkownika: 97.206

Wlodzimierz Sodula
Zawód: amator historii
 
 
post 29/02/2020, 8:46 Quote Post

1706 FLOTA HANDLOWA RON - tekst orkana

Oprócz wielkich towarzystw handlowych posiadających po kilkadziesiąt jednostek 200-1000 łasztowych (te powyżej 400 łasztów to indianowcami) istnieli wielcy armatorzy indywidualni posiadający po kilka, kilkanaście całkowicie własnych jednostek i udziały w innych spółkach okrętowych, spółki armatorskie mające własne jednostki i udziały w spółkach okrętowych.
Statek pływał jako własność jednego armatora (towarzystwa handlowego, indywidualnego armatora albo spółki armatorskiej) albo jako własność spółki armatorskiej (w której skład mogły wejść ww. podmioty). W OTL w Gdańsku w XVIII wieku było 400 armatorów i około 200 spółek okrętowych posiadają około 300 jednostek. Oczywiście nie w jednym czasie. Żywot jednostki był krótki tzn kilka kampanii. Nie wiele jednostek kończyło żywot jako rozebrane. Wiele było nawigacyjnych wpadek kończących się opuszczeniem jednostki lub jej zatonięciem oraz pożarów. Te dane pokazują pewną tendencje w Gdańsku. Gdańsk podobnie jak Holandia potrafił dzielić ryzyko i pozyskiwać kapitały na kolejne wyprawy handlowe. W naszym ATL nawiązujemy do tego wzoru i rozkładamy na inne miasta RON i jej lennika. To pozwala nam oszacować pewne liczby które są pewną spekulacją ostrożnie rozwijaną na podstawie historii OTL. Nasz dopakowany Gdańsk w 1706 mógłby mieć jednocześnie 1200 armatorów. Byli by oni akcjonariuszami towarzystw handlowych, udziałowcami spółek armatorskich lub spółek okrętowych. Mogli też działać indywidualnie. Z wyłączeniem jednostek towarzystw handlowych mogło to się przekładać na około 300 jednostek handlowych. Elbląg mógł mieć 200 armatorów i 50 jednostek. Królewiec 600 armatorów i 150 jednostek, Kłajpeda 800 amatorów i 200 jednostek. Mniejsze porty: Kołobrzeg 100 armatorów i 25 jednostek, Ustka 40 armatorów i 10 jednostek, Łeba 40 armatorów i 10 jednostek, Frombork 0 armatorów i 5 jednostej, Braniewo 80 armatorów i 20 jednostek i Połąga 160 armatorów i 40 jednostek. Flotę handlową Kurlandii szacuje : Windawa 400 armatorów i 100 jednostek Lipawa 200 armatorów i 50 jednostek. Razem 3740 i 960 jednostek od 50 do 400 łasztów.
Armatorzy wywodzili się z różnych grup społecznych mających pieniądze: patrycjat czyli bogaci kupcy, bogaci mistrzowie rzemieślniczy, magnateria czy szlachta. Król był udziałowcem w towarzystwa handlowych posiadających statki. Bycie armatorem to rodzaj hazardu. Armator lub grupa armatorów w spółce okrętowej wykładając kapitał lub udział w nim dokonywali swoistego zakładu hazardowego o to czy statek dopłynie do celu i wróci. Dlatego włoskie instytucje asekuracji morskiej odnoszą się do tego zjawiska. Wyższą formą rozkładu ryzyka hazardowego po spółkach okrętowych i wchodzących w ich skład spółkach armatorskich to Towarzystwa Handlowe – spółki akcyjne gdzie ryzyko rozkłada się na 1000 lub kilku tysiącach posiadaczy akcji.
Oprócz nich THZ dysponuje 34 indianowcami (przystosowane do transportu niewolników) 64 fluit, TIW 26 Indianowcami (żegluga transkontynentalna) oraz 42 fluitami (do żeglugi azjatyckiej) , TL 44 fluitami. Razem towarzystwa mają 210 jednostek od 100 do 1000 łasztów. Dla porównania flota duńska w OTL czyli w sumie flota kraju o niezbyt dużym potencjale gospodarczym liczyła pod koniec XVIII wieku 2000 jednostek znacząco większych od naszej ATL floty z początku XVIII wieku. Flota Holandii to 10000 jednostek łącznie z rybackimi i ponad 200000 marynazami. Można szacować że na statkach jest około 20000 marynarzy.

Oprócz foty transportowej posiadamy liczną flotę rybacką. Stanowią je łodzie rybackie rybołówstwa przybrzeżnego rozwiniętego na naszym wybrzeżu od Kołobrzegu do Połągi. Liczbę łodzi można szacować do 1200 sztuk. Łodzie miały wielkość mniejszą niż 0,5 łaszta. Oprócz niej Towarzystwo Rybackie i kilkadziesiąt spółek rybackich prowadziło polowy na Bałtyku za pomocą 200-400 jednostek kilku łasztowych. Liczbę rybaków można szacować na 14000 ludzi.
Do tego dzięki dzierżawie Saint Pierre Towarzystwo Rybackie może uprawiać rybołówstwo dalekomorskie i wielorybnicze. Na tej stacji posiada 24 kutry rybackie kilkułasztowe, 8 fluit wielorybniczych każda z 4 łodziami wielorybniczymi, 12 fluit transportowych magazyn soli, wytwórnie beczek, magazyn tranu, magazyn zasolonych ryb, żuraw do załadunku i wyładunku i kilka małych kranów (dźwigów). Razem na wyspie zatrudnionych jest 800 rybaków, 200 personelu portowego .

Za wyjątkiem ludzi na Saint Pierre reszta marynarzy i rybaków stanowi naturalna bazę mobilizacyjną marynarki. Razem to jest 34000 ludzi. W tej liczbie jest znaczna liczba szyprów i mistrzów nawigacyjnych oraz bosmanów i ich bezpośrednich pomocników. Ponadto cały czas w portach jest 8000 marynarzy i rybaków którzy z różnych przyczyn chwilowo odpoczywają od morza. Jest to towarzystwo międzynarodowe: od imigrantów z głębi RON, przez Kaszubów, Słowinców, Litwinów i Niemców po Holendrów, Szwedów, Duńczyków, Anglików, Greków, Kozaków.
Dla Marynarki Królewskiej która sama utrzymuje na stopie pokojowej 18000 marynarzy (głównie w służbie konwojowej) stanowi to poważne wzmocnienie w czasie mobilizacji. Oczywiście wszystkich nie zmobilizujemy. Zgodnie z ówczesną praktyka np. w RN 1/3 załogi może stanowić świeżo wybrane szczury lądowe bez doświadczenia na morz tzw landsmani. Po roku służby na morzu jeśli przezyją staja się dopiero żeglarzami (seamanami).

Ważna instytucja floty handlowej są spółki okrętowe. W imieniu udziałowców kieruje nią dyrektor (tak samo gdy armatorem jest tylko jedna osoba czy spółka wyznacza się dyrektora statku). Spółka okrętowa obejmuje jeden statek. Zawiera się nią aby ograniczyć ewentualne straty. Spółka może wystąpić o asekuracje do naszego Społeczeństwa Dworu Artusa gdzie brokerzy wybiorą dla niej optymalna ze względu na parametry rejsu polisę i znajdą asekurujących. Czyli armator lub spółka armatorska w takiej spółce okrętowej jest podwójnie chroniona przed stratami tzn. fakt że nie wykładają kapitału na całą wyprawę ale tylko opłacają udział i fakt że zakładają polisę. Statystyka jest nieubłagana gdyż 20% jednostek nie wracała do portów wyjścia. To zachęcało i w OTL i w ATL do zakładania spółek okrętowych i zawierania polis. Dyrektor statku rozliczał kapitana, jego załogę i udziałowców z udanej wyprawy lub likwidował spółkę okrętową w wypadku zaginięcia statku lub jego zatonięcia lub innej utraty. Jego przedstawicielem na pokładzie oprócz kapitana był pisarz okrętowy który dokonywał rozliczeń na miejscu. Po udanym rejsie spółka okrętowa po rozliczeniu przestawała istnieć. Ci sami udziałowcy mogli założyć nową spółkę okrętową na następny rejs.
 
User is offline  PMMini Profile Post #13

     
orkan
 

IX ranga
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 7.554
Nr użytkownika: 58.347

Stopień akademicki: mgr
 
 
post 11/03/2020, 2:24 Quote Post

1730 STAN EDUKACJI

Stopień czytania i pisania

Chłopi 15%
Plebs 20%
Pospólstwo 60%
Patrycjat 80%
Szlachta 70%-95% (25% mniej zamożne szlachcianki, 45% średnio zamożne)
Magnaci 100% (85% kobiety)
Zydzi 80% (tylko męszczyźni)

W naszej ATL:

Szkolnictwo elementarne:
- Mamy więcej szkół elementarnych. Reformy Szczuki w Młodopolsce i w miastach królewskich przyniosły wzrost alfabetyzacji chłopów oraz plebs i pospólstwa w dobrach stołowych i dobrach królewskich. To w sumie będzie około 6000 więcej szkół niż w OTL w dodatku prowadzonych przez świeckich nauczycieli z nowoczesnym programem nauczania. Szkoły są małe z jednym nauczycielem oraz wyznaczonym przez kościół katechetą. Szkoły finansowane są przez miasta i gromady wiejskie. Nauczyciele to absolwenci Akademii lub gimnazjów akademickich o różnym stopniu fachowości oraz absolwenci Pedagogium Nauczycielskiego w Janowie. Stopniowo wraz ze wzrostem nauczycieli zwiększa się siatka szkół elementarnych w dobrach stołowych i niektórych państwowych.
- w dobrach duchownych i w dobrach szlacheckich kontrole kanoniczne tak jak w OTL wymuszały tworzenie szkół parafialnych
- wsie osadzone na prawie olenderskim same finansują szkołę elementarną w swojej gromadzie.
- podstawowym problemem tych szkól jest brak fachowych nauczycieli oraz nie wszyscy patroni parafii – mający dużo dogadania – byli zwolennikami nauki dla chłopów

Szkolnictwo zawodowe
- w dobrach stołowych i w miastach królewskich powstały szkoły zawodowe zwane realnymi .na wzór gdańskiego eksperymentu pietystów, w szkołach tych uczniowie uczyli się konkretnego fachu. Szkoły te nie wszędzie się przyjęły ze względu na opór cechów który na szczęście słabł.
- pojawiły się szkoły zawodowe fundowane przez samych kupców enterpryzerów potrzebujących fachowców w konkretnych dziedzinach np. enterpryzy budujące drogi potrzebowały większej ilości drogowców. Nie miały one stałego charakteru i znikały jeśli zrealizowały cel fundatorów
- szkolnictwo cechowe
- Szkoła Inżynierii Wojskowej w Brześciu Litewskim zaspokajała potrzeby wojska w zakresie inżynierii wojskowej (budowa fortec, zdobywanie fortec, budowanie dróg, nauka o budowie broni i kartografia
- Szkoła Inżynierii Dróg i Mostów w Warszawie kształiła inżynierów na potrzeby jurysdykcji JDDiM
- Korpusy Kadetów – przygotowujące młodzież szlachecką do służby ojczyźnie
- Szkoła Artylerii w Brześciu Litewskim– przygotowująca kadry dla artylerii
- Szkoła Rycerska w Warszawie
- Szkoła Rycerska w Wilnie
- Szkoły Handlowe w Gdańsku, Elblągu, Toruniu, Wrocławiu, Poznaniu, Krakowie, Lwowie, Wilnie, Smoleńsku i Kamieńcu Podolskim i Ludwikowie kształcące średni personel dla kupiectwa utrzymywany przez miejskie społeczeństwa i gildie kupieckie
- Szkoła Nawigacji w Gdańsku dla marynarki handlowej kształcąca oficerów statków handlowych
- Szkoła Nawigacji w Nowym Gdańsku jw
- Szkoła Jungów w Pucku będąca odpowiednikiem morskim korpusu kadetów
- Szkoła Marynarki Królewskiej w Pucku (nawigacja morska, taktyka bojowa, morski dobry Porządek)
- Szkoła Artylerii Morskiej w Pucku
- Szkoła Szkutmistrzów Gdańsku
- Szkoła Mechaników w Procanach



Szkolnictwo średnie:
- Kolegium Królewskie – fundacja Ludwika Wielkiego. Kolegium z nowoczesnym programem majacą przygotować młodzież do studiowania Szkołach Rycerskich lub w Szkole Dobrego Porządku.(Atheneum Ludoviana)
- kolegia jezuickie w liczbie 78
- kolegia pijarskie w liczbie 39
- kolegia teatynów w liczbie 17
- kolegia unickie w liczbie 6
- kolegia prawosławne w liczbie 11
- kolonie akademickie w liczbie 50
- gimnazja różnowiercze w liczbie 12


Szkolnictwo Wyższe:
Akademia Krakowska
Akademia Wileńska (jezuicka)
Akademia Królewiecka
Akademia Zamojska (prywatna)
Akademia Mohylańska (prawosławna)
Akademia Lwowska (jezuicka)
Akademia Smoleńska
Akademia Gdańska
Akademia Wielkopolska w Poznaniu
Akademia Śląska w Wrocławiu

Ponadto w planach
Akademia Dobrego Porządku Ludwika Wielkiego w Warszawie (bez teologii ale z rozbudowaną Fizyką i kolegium sztuk pięknych z architekturą)
Akademia Młodopolska w Janowie (na bazie Pedagogium Nauczycielskiego)
Akademia Młodolitewska w Połocku
Szkoła Handlowa w Kłajpedzie
Szkoła Nawigacji w Kłajpedzie
Szkoła Górnicza w Tarnowskich Górach (dla kształcenia górmistrzów)
 
User is online!  PMMini Profile Post #14

     
Duncan1306
 

Milutki tygrysek lewakożerca
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 5.630
Nr użytkownika: 97.206

Wlodzimierz Sodula
Zawód: amator historii
 
 
post 26/03/2020, 10:03 Quote Post

1730 SYSTEM POLITYCZNY W RON

Sejm najwyższy organ państwa. Pełni funkcję prawodawczą i kontrolną, a przez kolegia główne wykonawczą. Wybiera kolegia, daje wotum zaufania ich kierownictwom nominowanym przez króla. Nominuje oficerów na rangi hetmańskie i admiralskie. Przez Kolegia Główne sprawuje władze wykonawczą. W miejsce rokoszu Sejmowi przysługuje skarga sejmowa do Trybunału Głównego jeśli Sejm uzna że król łamie prawo. Sejm powołuje wtedy Instygatora Sejmowego który w jego imieniu oskarża króla przed Trybunałem w imieniu Sejmu. Przypominam że składa się z Izby Poselskiej, Izby Senatorskiej i Króla.

Król – symbol państwa i państwowości. Nominuje na urzędy. Do niektórych urzędy nominuje samodzielnie (wojewodów i kasztelanów) a niektóre urzędy nominuje mając ograniczony wybór (starostowie, starostowie generalni i konsyliarzy) lub żaden (sędziowie). Każda decyzja administracyjna wymaga kontrasygnaty odpowiedniego kolegium. Każda inicjatywa prawodawcza wymaga zgody Sejmu. Nie ponosi odpowiedzialności politycznej i prawnej przed Sejmem jeśli jego decyzja administracyjna znalazła kontrasygnatę kolegium albo Sejm uchwalił proponowaną przez niego konstytucje. Koordynuje pracę kolegiów przez Gabinet Królewski. Królowi podlega Kolegium Nadworne które prowadzi Dwór, Izbę Dóbr Stołowych, Izbę Regaliów Królewskich i Izbę Kruszcową oraz Gwardię Królewską. Na czele Kolegium Nadwornego stoi Marszałek Nadworny którego jurysdykcja obejmuje pałace królewskie , siedzibę KN w Warszawie i wszystkie miejsca gdzie przebywa król. Król nadal zatwierdza kandydatów na biskupów i arcybiskupów oraz zatwierdza superindententów kościołów reformowanych. Król mianuje Starostów Jeneralnych i Starostów na wniosek Kolegium Marszałkowskiego. Mianuje Głównodowodzącego Wojsk Koronnych i Głównodowodzącego Wojsk Litewskich oraz ich pisarzy, oboźnych i strażników wojskowych. Mianuje też Jenerałów Jazdy, Infanterii i Artylerii tych wojsk oraz Inspektorów Jeneralnych. Król na wniosek Kolegium Interesów Cudzoziemskich może mianować tzw małych posłów (szefów małych poselstw) i mianuje na wniosek Sejmu ministrów pełnomocnych, ambasadorów, i posłów wielkich w ramach wielkich poselstw lub stałych rezydentur. Podpisuje ich listy uwierzytelniające z kontrasygnatą Kolegium Interesów Cudzoziemskich. Podczas wojny jako zwierzchnik wojskowy zostaje Naczelnym Wodzem na obszarze prowadzenia działań wojennych.

Kolegia Główne prowadzą bieżącą politykę państwa, podejmują stosownie do kompetencji decyzje administracyjne, posiadają inicjatywę ustawodawczą. Mogą być kierowane przez króla samodzielnie lub przez zastępców (pezydentów lub subalterów). Król ma jeden głos a w przypadku równej liczby głosów ma podwójny głos. To samo jego zastępcy pod nieobecność króla. Kolegia podejmują decyzje kolegialnie. Kolegia główne proponują królowi do zatwierdzenia kandydatów na urzędy: Starosty Jeneralnego, Inspektora Jeneralnego (wojskowego) i Starosty i innych wyższych oficerów. Kolegia są kontrolowane przez sejm.

Trybunał Główny wybierany są przez województwa w których sejmiki wybierają łącznie 2 sedziów w tym minimum jednego fachowego jurystę (absolwenta akademickiej katedry prawa z 5 letnim doświadczeniem w sądach ziemskim, miejskim lub w Trybunale Wojewódzkim). Do TG swoich sędziów wyznacza Król w liczbie ustalonej przez Sejm. TG to sąd najwyższy. Rozstrzyga spory kompetencyjne miedzy urzędami, skargę sejmową na króla. Jest II instancją i apelacją (składy 3 i 7 osobowe) dla spraw gardłowych i apelacją dla spraw cywilnych i administracyjnych.
 
User is offline  PMMini Profile Post #15

24 Strony  1 2 3 > »  
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej