Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Nakaz budowy schronów
     
cerbin
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 1
Nr użytkownika: 96.913

Karol Michalik
Zawód: student
 
 
post 11/04/2015, 11:43 Quote Post

Szanowni wpółużytkownicy. Jestem w trakcie pisania pracy licencjackiej o kamienicach z czasów II RP i natknąłem się na ciekawą sprawę. Mianowicie schrony przeciwlotnicze LSR/LSK.
Grzebiąc w internecie znalazłem dwie rzeczy:
1. http://bcpw.bg.pw.edu.pl/Content/4541/inzy...938_nr1_s58.pdf
2. file:///C:/Users/Karl/Downloads/D19390207.pdf

I moje pytanie brzmi czy nie istniało coś podobnego już wcześniej? Bo jedna z kamienic które sprawdzam ma schron budowany już w 33-34 roku(wtedy jak stawiano dom najpewniej).

"w domu, w piwnicy był/jest schron przeciwlotniczy
W miejscu m.1 był pierwotnie planowany sklep. Pod nim zaplanowano i wykonano schron zagłębiony
ok 1,5-2 m nizej niż poziom piwnicy, sciany grubości 55 cm i masywny strop zelbetowy. (Dodatkowe niemale koszty !)
Okienko piwniczne było az do poziomu terenu i stanowilo wyjście awaryjne. Po wojnie, pamiętam, długo na scianie były 2 strzaly wskazujace to wyjście i napis (poniemiecki) LSR = Luftschutzraum. Chodzilo o to, ze w razie zbombardowania domu latwo było znaleźć ekipom ratunkowym i odgruzować dostep do ludzi w schronie. W razie wybuchu bomby przy przebijaniu stropu żelbetowego piwnic podmuch "szedł" powyżej stropu zagłębionego nizej schronu i do góry.
 Pamietam również, ze w scianie piwnicy od strony domu nr 20 był wykuty w okresie okupacji otwor przejściowy, ewakuacyjny."

Poza tym jak władza/prawo szapatrywało się na tego typu "instalacje" sprzed rozporządzenia z `38?
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
adam78
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 1
Nr użytkownika: 97.085

adam faltyn
Stopień akademicki: mgr
Zawód: adiunkt muzealny
 
 
post 6/05/2015, 12:08 Quote Post

W latach trzydziestych XX wieku w Bolesławcu (Bunzlau), podobnie jak w innych miastach położonych na terenie ówczesnych Niemiec podejmowano działania mające na celu ochronę ludności cywilnej na wypadek wojny. Pomysł utworzenia niemieckich oddziałów obrony cywilnej powstał w roku 1933. Zatwierdził go sam Hermann Göring. Początkowo obrona przeciwlotnicza (Luftschutz) zależna była od paramilitarnej organizacji podległej ministerstwu lotnictwa Reichsluftschutzbund (RLB). Niemcy zdawali się rozumieć potrzebę ochrony przed skutkami ewentualnego bombardowania. Ówczesne czasopisma, w tym specjalistyczny miesięcznik „Luftschutz”, wypełnione były reklamami materiałów koniecznych do przebudowy wnętrz piwnic na potrzeby schronu przeciwlotniczego (Luftschutzkeller, LSK). Ulegając propagandzie wiele osób decydowało się na przebudowę takich pomieszczeń, wprowadzono też dotacje, które przyznawano inwestorom zakładającym budowę schronów w piwnicach nowo budowanych domów. Na terenie Bolesławca inwestycje tego typu powstały pod koniec lat trzydziestych m.in. na osiedlu przy ulicy Lubańskiej.
Rynek firm produkujących materiały potrzebne do przebudowy piwnic był imponujący. Firmy Hazet, Auer, Mannesmann, Mauser, Dräger, Piller, Feugas oferowały agregaty prądotwórcze, uszczelniacze do drzwi, włazy ewakuacyjne wraz z filtrami, stalowe szafy i ogniotrwałe drzwi oraz wiele innych elementów, które mogły przydać się do przetrwania wielu godzin pod gruzami budynku.
W latach czterdziestych XX wieku w Bolesławcu rozpoczęto budowę szczelin przeciwlotniczych (Deckungsgraben) oraz różnego typu schronów (Luftschutz Raum LSR). Szczeliny lotnicze budowano tak, by poszczególne odcinki podziemnych korytarzy położone były względem siebie pod kątem 90 stopni, aby odłamki pocisku nie raziły wszystkich ukrywających się tam ludzi. Podziemne schrony zwykle powstawały przy budynkach użyteczności publicznej, zakładach pracy, szkołach i szpitalach, wiele z nich budowano w parkach i na terenach plant miejskich. Konstrukcje powstawały najczęściej z prefabrykatów betonowych, cegieł lub odlewano je z betonu. Nadzór nad ich budową powierzono organizacji noszącej nazwę Służba Pracy Rzeszy (Reichsarbeitsdienst, RAD).
Budynki wyposażone w schrony posiadały specjalne oznaczenie. Od 1944 roku na właścicielach i administratorach nieruchomości ciążył obowiązek oznakowania elewacji budynków mieszczących LSR. Na ścianach malowano białą farbą charakterystyczne strzałki kierunkowe (LS-Pfeile) wskazujące miejsce lokalizacji schronu. Pionowe oznaczenie wskazywało okna lub wyjścia ewakuacyjne, poziome – wejścia do LSR, poziome w połączeniu z pionową linią – miejsce łączenia schronu pomiędzy dwiema kamienicami, wężyk oznaczał wlot powietrza.
W Bolesławcu zachowało się kilkanaście miejsc, w których zlokalizowano schrony. Na budynkach przy ul. Komuny Paryskiej, Wybickiego można odnaleźć tego typu specjalne oznakowanie malowane na fasadach. Z kolei przy ul. 1 Maja oraz Armii Krajowej widoczne są kraty (pokrywy filtrów) wyprodukowane przez firmę Mannesmann. Te ostatnie spełniały również funkcje wyjść ewakuacyjnych, ale ich podstawowym zadaniem było filtrowanie powietrza. Kraty były zintegrowane z systemem ręcznych pomp, które dostarczały świeżego powietrza do wnętrza piwnic. Ciekawostką jest to, że pompy wytwarzając nadciśnienie wypychały jednocześnie zużyte powietrze przez specjalne śluzy.
Wyposażenie LSR zwykle zawierało sprzęt gaśniczy, hełmy, maski przeciwgazowe, stacjonarne filtry powietrza, łóżka lub drewniane ławki, koce, zbiorniki wody pitnej i zapasy żywności, a także toalety. W niektórych schronach znajdowały się nawet przeciwgazowe maski dla niemowląt. Osoba zajmująca się dzieckiem musiała wtłaczać powietrze specjalnym miechem do wnętrza skafandra pełniącego funkcje maski. Specjalna szybka pozwalała doglądać szczelnie zamknięte dziecko. LSR posiadał także drugie wyjście, będące dodatkowo czerpnią powietrza, które było tak skonstruowane, że w razie zawalenia się ścian budynków nie ulegało zagruzowaniu. Każde z pomieszczeń schronu mogło pomieścić od 40 do 180 osób. Podziemne konstrukcje nie chroniły przed bezpośrednim uderzeniem pocisku, jedynie przed falą uderzeniową i odłamkami. Mimo że pomieszczenia były specjalnie wyposażane, w trakcie nalotów ujawniały się defekty. Wadą LSR była niska odporność ogniowa obiektu, stalowe drzwi co prawda zabezpieczały przed dostaniem się do wnętrza ognia, ale wysoka temperatura wraz z wydzielającym się tlenkiem węgla przenikała do wnętrza uniemożliwiając tym samym przeżycie ludziom przebywających we wnętrzu schronu.
Tego typu schrony istnieją do dziś, m.in. w okolicach Sądu Rejonowego oraz Powiatowego Zespołu Szkół i Placówek Specjalnych.
Poza rozlokowanymi na terenie miasta podziemnymi schronami przeciwlotniczymi, opracowano szereg innych konstrukcji naziemnych, które miały chronić wartowników, obsługę obrony przeciwlotniczej, a także wojskowych obserwatorów. Schrony tego typu, zwane Ein Mann Bunker, były zwykle wyprodukowane z betonowych kręgów, rzadziej z metalu i posiadały otwory obserwacyjne. Można je zobaczyć m.in. na terenie dawnych zakładów Concordia przy ul. Orlej oraz przy ul. Cieszkowskiego, w pobliżu ronda. Jeszcze kilka lat temu podobne konstrukcje były widoczne przy wiadukcie kolejowym.
Bolesławiec kryje też nieco mniej eksponowane schrony dla ludności cywilnej, które znajdują się pod nasypem kolejowym. Można zaliczyć je do tzw. tuneli przeciwlotniczych (Luftschutz Stollen): długie na około 25 metrów korytarze posiadają dwa wejścia: główne i awaryjne, wewnątrz znajdują się też dwie toalety.
Działalność organizacji Luftschutz obejmowała nie tylko obronę ludności cywilnej. W jej skład wchodziły także oddziały defensywne. Specjalne jednostki LS obserwowały niebo w celu wykrycia zagrożenia z powietrza i współpracowały z oddziałami obsługi dział przeciwlotniczych. Organizacja Luftschutz posiadała także oddziały obrony pożarowej oraz policji, które podejmowały akcje ratunkowo-gaśnicze i pilnowały dopełnienia obowiązków zaciemnienia pomieszczeń, w tym m.in. sprawdzały zasadność używania lamp wiązkowych (lamp posiadających nakładki częściowo przysłaniające emisję światła tak, aby nie było ono zbyt widoczne z dużej wysokości). Luftschutz prowadziła też zakrojone na szeroką skalę działania propagandowe i szkoleniowe.
W ramach obowiązujących od 1949 roku przepisów polska Obrona Cywilna w latach pięćdziesiątych XX wieku przeprowadziła inwentaryzację schronów, wpisując je na listę obiektów służących ludności cywilnej w przypadku ataku atomowego. Wymieniono stare wyposażenie na agregaty filtrowentylacyjne (RM-150), wprowadzono innego typu klapy włazów (WKS-150) oraz filtropochłaniacze (FP-75). Ponadto niemieckie oznaczenia na ścianach i urządzeniach filtrujących zamieniono na polskie nazewnictwo. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku pewna ilość schronów została wtórnie wykorzystana na potrzeby magazynów i lokali handlowo-usługowych. Wraz z upływem lat część obiektów zabezpieczono poprzez zamurowanie wejść lub całkowite zasypanie. Schrony Luftschutz są niemymi świadkami minionej historii. Warto zwrócić na nie uwagę dopóki jeszcze istnieją, ponieważ wiele z nich znika wraz z licznymi w naszym mieście inwestycjami budowlanymi.

Obiekty Luftschutz zidentyfikowane przez autora:
- ul. Bankowa nr 12, wybudowany w roku 1937 LSK
- ul. Chrobrego nr 1a LSR (dwa schrony wybudowano również w nasypie kolejowym Luftschutz Stollen )
- ul. Daszyńskiego nr 7/8, 13a, 14/15, 9/10, wybudowany w latach trzydziestych LSK
- ul. Jeleniogórska nr 4 (trzy obiekty na terenie szpitala LSR, Deckungsgraben)
- ul. Karola Miarki nr 23, wybudowany w latach trzydziestych LSK
- ul. Kościelna nr 11/12 LSK
- ul. Komuny Paryskiej w piwnicach budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. mjra H. Sucharskiego w Bolesławcu. LSR
- ul. Lubańska osiedle budynków o numerach 47, 49, 51, 59, 61, 63, 65, 67, 69 wybudowane w roku 1938/39 LSK
- ul. Mickiewicza nr 8/9 LSK
- ul. Mikołaja Brody nr 12 LSK (pod budynkiem szkoły, oraz LSR już nieistniejący na terenie boiska)
- ul. Ogrodowa nr 1/2, wybudowany w latach trzydziestych LSK
- ul. Rynek nr 4/5, 1/5, 38/39, wybudowany w roku 1937 LSK
- ul. Ślusarska nr 5/6, wybudowany w latach trzydziestych LSK
- ul. Sądowa nr 1 ( pod budynkiem dawnego gimnazjum LSR, oraz na skwerze przed budynkiem tuż przy skrzyżowaniu ulicy Sądowej i Grunwaldzkiej )
- ul. Wybickiego nr 10 wybudowany w latach trzydziestych LSK
- ul. Zgorzelecka nr 19, obecnie budynek firmy Gemax wybudowany w latach czterdziestych LSK
- Al. 1000-lecia nr 30, 48, wybudowany w roku 1938 LSR
- schrony przeciwlotnicze Zakładów Chemicznych Wizów (posiadały dwa obiekty ukryte, jeden schron wolnostojący), wybudowane w roku 1944 LSR

Poza tym kilka szczelin przeciwlotniczych znajduje się na terenach plant miejskich, jeden już nie widoczny na terenie parku przy ulicy H. i W. Tyrankiewiczów oraz przy ulicy Zgorzeleckiej nieopodal Powiatowego Zespołu Szkół i Placówek Specjalnych w Bolesławcu.



 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #2

     
teemem
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 778
Nr użytkownika: 56.334

teemem
Stopień akademicki: mgr inz.
Zawód: konkretny
 
 
post 7/05/2015, 20:54 Quote Post

QUOTE(cerbin @ 11/04/2015, 12:43)
jedna z kamienic które sprawdzam ma schron budowany już w 33-34 roku(wtedy jak stawiano dom najpewniej)

Na pewno budowano schron, a nie po prostu piwnicę, którą później zaadaptowano na schron?
QUOTE
sciany grubości 55 cm i masywny strop zelbetowy. (Dodatkowe niemale koszty !)

Nie dodatkowe. W przedwojennych kamienicach ściany piwnic o grubości 55 cm (wg standardowego przed wojną modułu 53 cm) to normalka, często robiono grubsze. Masywny strop pod sklepem (spore obciążenia użytkowe, może rezerwa na nieprzewidzianą funkcję) to też normalka.
QUOTE
strzaly wskazujace to wyjście

Takie informacje, po niemiecku, widziałem w piwnicach XVIII-wiecznego budynku w centrum Lublina.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #3

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej