Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Socjalistyczna Organizacja Bojowa
     
Net_Skater
 

IX ranga
*********
Grupa: Supermoderator
Postów: 4.753
Nr użytkownika: 1.980

Stopień akademicki: Scholar & Gentleman
Zawód: Byly podatnik
 
 
post 31/01/2018, 12:00 Quote Post

Socjalistyczna Organizacja Bojowa powstała w marcu 1943 w Warszawie z większości Formacji Bojowo-Milicyjnych Polskich Socjalistów i Wydziału Sabotażu Polskich Socjalistów w związku z rozłamem w PS. W Warszawie SOB bazował także na socjalistycznej młodzieży akademickiej, głównie ze środowiska „Płomienie”. Na czele organizacji stała ścisła Komenda Główna SOB, którą tworzyli: Leszek Raabe „Marek”, jego zastępca Włodzimierz Kaczanowski „Michał” i Jan Rosieński „Tomasz”, który odpowiadał za „zadania specjalne”. Do rozszerzonej KG wchodzili też: Maciej Weber „Ryszard” (kierownik sekretariatu), Kazimierz Dorosz „Henryk” (odpowiedzialny za informację i wychowanie socjalistyczne) i Stanisław Lipiński (szef wywiadu). SOB była politycznie związana z Polską Partią Socjalistyczną-WRN, a pod względem wojskowym podlegała KG Armii Krajowej.

Bardzo bliska współpraca z AK odbywała się poprzez Kierownictwo Dywersji, za pośrednictwem którego organizacja otrzymywała materiały dywersyjne i instrukcje. Do Kedywu były następnie składane sprawozdania z wykonania akcji. W terenie utworzono 4 Okręgi: Warszawa, Lwów-Borysław, Skarżysko-Kamienna, Częstochowa. Okręgiem warszawskim dowodził Jan Rosieński a następnie Marian Merenholc.

Organizacja prowadziła głównie działalność sabotażowo-dywersyjną (np. w listopadzie 1943 podpalenie w Warszawie niemieckiego warsztatu i parku samochodowego) oraz partyzancką (np. oddział partyzancki pod dowództwem Kazimierza Aleksandrowicza „Huragan”, działający od końca 1943 r. na terenie powiatu radomskiego), a także wydawała i kolportowała własną prasę podziemną „Biuletyn Wewnętrzny Socjalistycznej Organizacji Bojowej”, „Żołnierz Rewolucjonista”.

SOB liczyła prawdopodobnie 400-600 członków[1]. Według danych Andrzeja Czystowskiego, w 1943 do PPS-WRN weszło 272 członków SOB[2]. Według ustaleń Tomasza Strzembosza okręg warszawski SOB z grupy 20-30 osobowej wzrósł w 1944 do ok. 200 żołnierzy i oficerów[3].

W kwietniu 1943 r. SOB uczestniczyła w próbach udzielenia pomocy żydowskim powstańcom walczącym w getcie warszawskim. Po śmierci L. Raabego w grudniu 1943, komendantem SOB został W. Kaczanowski „Michał”, tworząc wraz z J. Rosieńskim „Tomasz” Ścisłą KG SOB. W sierpniu 1944 r. komenda Okręgu Częstochowa SOB zawarła z miejscowymi strukturami Armii Ludowej porozumienie o wojskowej współpracy. Jednocześnie oddziały SOB wzięły udział w powstaniu warszawskim na Żoliborzu; ich dowódcy W. Kaczanowski i J. Rosieński zginęli już 1 sierpnia.

(Z polskiej Wiki)

Temat ten zwrocil moja uwage poniewaz na Facebook dziala grupa pod nazwa "WW II Pictures" - i tam zamieszczono informacje o Marianie Ferenholcu. A w powyzszym tekscie znajduje sie zdanie:
Okręgiem warszawskim dowodził Jan Rosieński a następnie Marian Merenholc.
Poszukalem informacji o tej postaci i w Internetowym Polskim Slowniku Biograficznym z znalazlem:

Merenholc Marian pseud. Wiktor, Zbyszek, Jajo (1912–1944), działacz socjalistyczny, członek Komendy Głównej Socjalistycznej Organizacji Bojowej. Ur. w Warszawie 15 V 1912 (wg innych danych 1913), był synem Stanisława, agenta hipotecznego, i Heleny Szac. W r. 1932 ukończył gimnazjum Giżyckiego w Warszawie, gdzie do jego kolegów szkolnych należał m. in. późniejszy przywódca Socjalistycznej Organizacji Bojowej (SOB) Leszek Raabe. Po odbyciu służby wojskowej studiował w konserwatorium muzycznym. W ostatnich latach przed drugą wojną światową zarabiał na życie, grając na różnych instrumentach, głównie na akordeonie, w lokalach nocnych i kabaretach w Warszawie oraz w Gdyni. Zmobilizowany w r. 1939, Merenholc wziął udział w kampanii wrześniowej, początkowo w bitwie nad Bzurą, potem w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy dostał się do niewoli, ale po kilku tygodniach przy pomocy rodziny uciekł z przejściowego obozu jenieckiego przy ul. Kamedułów w Warszawie. Udał się następnie do Lwowa, skąd w maju 1940 powrócił do Warszawy. Przystąpił tu do pracy konspiracyjnej w grupie lewicy socjalistycznej «Gwardia», składającej się przeważnie z dawnych członków Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. Aresztowany po kilku tygodniach przez hitlerowców na skutek denuncjacji, został jednak zwolniony wobec braku dowodów winy oraz dzięki temu, że mimo bicia, nie przyznał się do żadnej działalności konspiracyjnej.

Marian Merenholc, z pochodzenia Żyd, zmuszony był udać się do getta warszawskiego po jego utworzeniu w r. 1940. Otrzymał tam od grupy «Gwardia», która weszła następnie w r. 1941 w skład organizacji Polskich Socjalistów (PS), specjalne zadania. Wraz z kilku innymi towarzyszami został skierowany do pracy w żydowskiej policji porządkowej i utrzymywał cały czas kontakt z organizacją konspiracyjną. Dzięki działalności Merenholca udało się rozszyfrować istniejącą w getcie warszawskim agenturę gestapowską, pozostającą pod kierownictwem Gancwajcha, i ustalić jej meliny. Na wiosnę 1942 gestapo aresztowało wielu działaczy lewicowych w getcie warszawskim; rozbito m. in. wówczas organizację grupy PS w getcie. Zagrożony aresztowaniem, Merenholc przeszedł na stronę aryjską, przenosząc jednocześnie archiwum grupy PS (obecnie w Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie). Na polecenie władz konspiracyjnych M. wyjechał następnie do Lwowa, gdzie został mianowany komendantem okręgu lwowskiego Socjalistycznej Organizacji Bojowej (SOB), powstałej z Wydziału Sabotażu Formacji Bojowo-Milicyjnej PS. Pierwszym komendantem SOB był Leszek Raabe, pseud. Marek. Merenholc na terenie Lwowa zorganizował grupę bojową SOB, która przejawiała ożywioną działalność w podpalaniu na dworcu kolejowym wagonów hitlerowskich, idących z transportem na front wschodni. W kwietniu 1943 5-osobowa grupa SOB pod komendą Merenholca dokonała uwolnienia ze szpitala więziennego przy ul. Łąckiego ok. 30 więźniów – Polaków i Rosjan, nie ponosząc żadnych strat. Była to jedna z najbardziej udanych akcji konspiracyjnych na terenie Lwowa. Grupa SOB pod dowództwem M-a zlikwidowała także w lipcu 1943 we Lwowie prowokatora Zaborowskiego.

Wiosną 1944 Marian Merenholc przeniósł się do Warszawy, gdzie został dokooptowany do Komendy Głównej SOB, na czele której stał po zaginięciu w grudniu 1943 Leszka Raabe Włodzimierz Kaczanowski, pseud. Michał. W okresie jego pobytu w Warszawie SOB dokonała wielu udanych akcji dywersyjnych i sabotażowych. SOB działała jako autonomiczna organizacja podporządkowana w sprawach politycznych kierownictwu Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) – Wolność, Równość, Niepodległość (WRN), a w sprawach wojskowych Komendzie Głównej Armii Krajowej. W czasie powstania działacze SOB weszli w skład batalionu Organizacji Wojskowej PPS im. Jarosława Dąbrowskiego, walczącego na Żoliborzu. Merenholc w randze podporucznika został dowódcą drugiej kompanii tego batalionu, składającej się z plutonu 219, 220, 260. Batalion im. Jarosława Dąbrowskiego utrzymywał zasadniczo odcinek wzdłuż ulicy Stołecznej, placu Henkla, Wyspiańskiego i Alei Wojska Polskiego. Centralnym punktem obrony był klasztor Zmartwychwstanek. Dowodzona przez porucznika Merenholca kompania miała szereg udanych akcji, m. in. likwidację na ul. Krasińskiego 3 samochodów niemieckich oraz odparcie 18 VIII 1944 silnego ataku hitlerowców, wychodzącego z Instytutu Chemicznego. W ostatnich dniach września 1944 nastąpiło ostre uderzenie dywizji pancernej H. Källnera na Żoliborz, które zmusiło oddziały powstańcze do wycofania się z dotychczasowych pozycji. Kompania dowodzona przez Merenholca wycofała się wraz z innymi oddziałami na Dolny Żoliborz. Tam 30 IX 1944 Marian Merenholc został ranny w głowę, a następnie poległ podczas próby forsowania Wału Nadwiślańskiego, aby przedostać się na Pragę. Dn. 10 IV 1947 został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V kl. Po ekshumacji Marian Merenholc został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (dawnym wojskowym) w Warszawie.



N_S
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej