Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Tatarzy litewscy w Wojnie 13-letniej,
     
Mścisław100
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 209
Nr użytkownika: 99.429

 
 
post 12/10/2017, 18:09 Quote Post

Tatarzy litewscy podobno wzięli udział w wojnie 13 letniej, ale Litwa nie brała udziału w tej wojnie...?
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

     
obodrzyta
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.844
Nr użytkownika: 88.774

Stopień akademicki: mgr historia
 
 
post 12/10/2017, 20:35 Quote Post


Na pograniczu prusko-żmudzko-kurlandzkim były prowadzone działania wojenne.

Marian Biskup w swojej syntezie "Trzynastoletnia wojna z Zakonem krzyżackim 1454-1466", Oświęcim 2014, 415 s. - podaje informacje o udziale w drugiej wyprawie łasińskiej we wrześniu 1455r - oddziału Tatarów, ale nie litewskich tylko "zapewne" [słowo użyte przez autora] krymskich przysłanych przez sojusznika chana krymskiego Hadzi Gireja. Przy opisie wyprawy na Malbork latem i jesienią 1458r, autor zamieszcza informacje (533 s.) o posiłkach z Litwy w sile 600 Tatarów - stanowiących oddziały nadworne (autor nie informuje czy byli to Tatarzy litewscy na służbie ziemskiej, czy też najemni Tatarzy krymscy). Także podczas oblężenia Chojnic w sierpniu i wrześniu 1466r, autor informuje (698 s.) o przybyciu posiłków z Litwy w postaci "litewsko-tatarskich oddziałów nadwornych" pod dowództwem Iwana Chodkowicza [czy nie powinno być - Chodkiewicza?].

Nawiązując do pytania czy WKL brało udział w wojnie trzynastoletniej - w dokumencie strony krzyżackiej z 14.10.1458r, dotyczącym rozejmu w Prabutach, jako strona rozejmu wymienione jest też Wielkie Księstwo Litewskie. Jak z tego wynika, to z perspektywy Zakonu NMP - wojna była prowadzona także z Litwą.


Ten post był edytowany przez obodrzyta: 13/10/2017, 1:24
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
Rats
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 547
Nr użytkownika: 98.960

 
 
post 30/10/2017, 0:56 Quote Post

Tatarzy osiadli na Litwie stawali w sześciu chorągwiach , ale tylko do popisu i w razie pospolitego ruszenia( Kryczyński - Roczniki Tatarskie).Chętnie natomiast służyli w chorągwiach nadwornych.
 
User is offline  PMMini Profile Post #3

     
obodrzyta
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.844
Nr użytkownika: 88.774

Stopień akademicki: mgr historia
 
 
post 30/10/2017, 14:22 Quote Post


Wzmianka u Kryczyńskiego* o sześciu chorągwiach ziemskich w których mieli obowiązek służyć Tatarzy z WKL - podana jest bez źródła tej informacji (brak przypisu) i nie ma w niej odniesienia do czasów wojny trzynastoletniej. W następnym zdaniu dotyczącym służby zaciężnej Tatarów mowa jest o II połowie XVI wieku za panowania królów Zygmunta II i Stefana I.

* - Stanisław Kryczyński, Tatarzy litewscy. Próba monografii historyczno-etnograficznej,[w]: "Rocznik Tatarski" t. 3, Warszawa 1938, 136 s.

http://pbc.biaman.pl/dlibra/doccontent?id=1987

 
User is offline  PMMini Profile Post #4

     
mobydick1z
 

Błękitno-purpurowy Matuzalem
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 6.320
Nr użytkownika: 64.238

Braveheart
Stopień akademicki: mgr
Zawód: Jakiś jest.
 
 
post 31/10/2017, 1:43 Quote Post

Litwa nie brała udziału w wojnie trzynastoletniej. Poszło o władanie nad Podolem i Wołyniem. Marian Biskup pisze, że Jan Gasztołd chciał nawet zdetronizować Kazimierza z tronu litewskiego przy pomocy chana nogajskiego Sid-Achmeta lub Krzyżaków. Zamiary Gasztoła dotyczą roku 1453, a więc tusz przed wybuchem wojny. (M.Biskup, Trzynastoletnia...,s.88-92.)
 
User is offline  PMMini Profile Post #5

     
obodrzyta
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.844
Nr użytkownika: 88.774

Stopień akademicki: mgr historia
 
 
post 1/11/2017, 2:23 Quote Post


W trakcie wojny trzynastoletniej WKL ponownie stało na krawędzi wojny domowej.
Gasztołdowie, Olelkowicze i Radziwiłłowie na początku konfliktu rzeczywiście stali w opozycji do Kazimierza IV - ale inne rody jak Kieżgajłowie czy Chodkiewicze byli z kolei jego stronnikami i brali czynny udział w wojnie trzynastoletniej. Ciosem dla litewskiej opozycji była śmierć wojewody wileńskiego Jana Gasztołda w 1458r - urząd ten dostał wtedy zwolennik Kazimierza, Michał Kieżgajło.

Chan nogajski Sid-Achmed dokonał w 1457r najazdu na ziemie należące do Królestwa Polskiego, ale wskutek skierowania się na jego tyły, wojsk chana krymskiego Hadżi-Gireja - sojusznika króla Kazimierza IV - został zmuszony do odwrotu.



 
User is offline  PMMini Profile Post #6

     
Rats
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 547
Nr użytkownika: 98.960

 
 
post 1/11/2017, 2:40 Quote Post

QUOTE(obodrzyta @ 30/10/2017, 14:22)
Wzmianka u Kryczyńskiego* o sześciu chorągwiach ziemskich w których mieli obowiązek służyć Tatarzy z WKL - podana jest bez źródła tej informacji (brak przypisu) i nie ma w niej odniesienia do czasów wojny trzynastoletniej. W następnym zdaniu dotyczącym służby zaciężnej Tatarów mowa jest o II połowie XVI wieku za panowania królów Zygmunta II i Stefana I.

* - Stanisław Kryczyński, Tatarzy litewscy. Próba monografii historyczno-etnograficznej,[w]: "Rocznik Tatarski" t. 3, Warszawa 1938, 136 s.

http://pbc.biaman.pl/dlibra/doccontent?id=1987
*


Proszę zajrzeć do popisów wojsk WXL , są wymienione wszystkie ściachy.Do Kryczyńskiego ostatni raz zaglądałem piętnaście lat temu, kołacze mi się jednak po głowie że cytował list któregoś z litewskich magnatów do oficjera chorągwi tatarskiej w sprawie wypłaty dla chorągwi dotyczyło to właśnie okresu wojny trzynastoletniej.Zapamiętałem bo ów oficjer nosił takie samo nazwisko jak ja i raczej Tatarem nie był.

edit : przed chwilą znalazłem https://odk.pl/tatarzy-w-polsce-i-europie-,7583.html
wychodzi na to że jakieś chorągwie tatarskie w wojnie brały udział.

Ten post był edytowany przez Rats: 1/11/2017, 2:53
 
User is offline  PMMini Profile Post #7

     
obodrzyta
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.844
Nr użytkownika: 88.774

Stopień akademicki: mgr historia
 
 
post 1/11/2017, 10:43 Quote Post

Najstarszy zachowany popis wojska z WKL, w którym jest mowa o trzech ściachach tatarskich (ułańskim, jałoirskim i nowogrodzkim) - pochodzi dopiero z 1506r, czyli aż czterdzieści lat po zakończeniu wojny trzynastoletnej.

Udział Tatarów w wojnie trzynastoletniej nie jest przez nikogo kwestionowany.
Problem polega na określeniu ich statusu - czy były to wojska sojusznicze chanatu krymskiego, czy zaciężni najemnicy w chorągwiach nadwornych lub pańskich, czy też zobowiązani do służby ziemskiej "tatarzy litewscy"? A może wszystkie te formy organizacyjne występowały równolegle?

Ten post był edytowany przez obodrzyta: 1/11/2017, 10:45
 
User is offline  PMMini Profile Post #8

     
Rats
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 547
Nr użytkownika: 98.960

 
 
post 1/11/2017, 23:34 Quote Post

QUOTE(obodrzyta @ 1/11/2017, 10:43)
Najstarszy zachowany popis wojska z WKL, w którym jest mowa o trzech ściachach tatarskich (ułańskim, jałoirskim i nowogrodzkim) - pochodzi dopiero z 1506r, czyli aż czterdzieści lat po zakończeniu wojny trzynastoletnej.

Organizacja w ściachy , o ile dobrze pamiętam, została ustanowiona przy nadaniach, jeszcze za Witolda.

 
User is offline  PMMini Profile Post #9

     
mobydick1z
 

Błękitno-purpurowy Matuzalem
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 6.320
Nr użytkownika: 64.238

Braveheart
Stopień akademicki: mgr
Zawód: Jakiś jest.
 
 
post 1/11/2017, 23:44 Quote Post

QUOTE(obodrzyta @ 1/11/2017, 2:23)
W trakcie wojny trzynastoletniej WKL ponownie stało na krawędzi wojny domowej.
Gasztołdowie, Olelkowicze i Radziwiłłowie na początku konfliktu rzeczywiście stali w opozycji do Kazimierza IV - ale inne rody jak Kieżgajłowie czy Chodkiewicze byli z kolei jego stronnikami i brali czynny udział w wojnie trzynastoletniej. Ciosem dla litewskiej opozycji była śmierć wojewody wileńskiego Jana Gasztołda w 1458r - urząd ten dostał wtedy zwolennik Kazimierza, Michał Kieżgajło.

Litwa nie wsparła Korony, bo problem krzyżacki przestał być ich problemem. Litwini bardziej niż Krzyżaków obawiali się wpływów panów małopolskich na króla Kazimierza Jagiellończyka, którzy chcieli podporządkować Litwę Koronie. Wygrana wojna z Krzyżakami oznaczała wzmocnienie Króla i Korony wobec Litwy, więc Litwini właściwie zostali neutralni. Owa taktyka, z punktu widzenia Litwy, stała się słuszna, bo długoletnia wojna osłabiła obydwie strony walczące, co dla Litwy było korzystne.
 
User is offline  PMMini Profile Post #10

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej