Społeczeństwo sumeryjskie III tys. p.n.e. oparte było na monogamicznej rodzinie. Wszyscy zamieszkujący państwa sumeryjskie ludzie byli zależni od króla- zarządcy miasta i namiestnika boskiego. Wolni ludzie zobowiązani byli do służby wojskowej i udziału w robotach publicznych (budowa świątyń, fortyfikacji, roboty irygacyjne). Biednym i chorym państwo zapewniało opiekę i zasiłki umożliwiające im utrzymanie się przy życiu. Niewolników było niewielu, gdyż jeńców wojennych zazwyczaj zabijano. Kierowniczą klasę społeczeństwa stanowili urzędnicy i wojskowi otaczający ensiego oraz kapłani. Cała ziemia należała do państwa, czyli do pałacu lub świątyni. Część ziemi wydzierżawiano w zamian za pracę lub plony, reszta służyła na utrzymanie świątyni i kapłanów. Rzemieślnicy brali ze świątyni swe narzędzia, a kupcy będący państwowymi urzędnikami odpowiedzialnymi za wymianę i sprowadzanie surowców brali z niej swój towar. Pojedynczy ludzie posiadali na własność tylko domy, ogrody i przedmioty codziennego użytku. Państwo traktowane było jako gospodarstwo boskie, a świątynia stanowiła nie tylko miejsce kultu lecz także główny ośrodek gospodarki, bank i spichlerz. Pisarze i urzędnicy byli trzonem sprawnej biurokratycznej administracji. Stopniowo jednak władcy poczęli uniezależniać się od świątyni, czego świadectwem jest powstanie pierwszych pałaców (w Kisz i Eridu). Ich władza opierała się na dowództwie wojskowym i pełnieniu funkcji administracyjno-sądowniczych. Nigdy jednak nie zerwali suwerenowie z religijną stroną ich władzy. W ogóle człowiek ówczesny żył pod przemożnym wpływem władzy i religii. Mity wyjaśniały mu pochodzenie świata a religia kazała podporządkować się władzy boskich namiestników, ograniczając przy tym osobistą inicjatywę i krępując wolność osobistą poprzez wiarę w znaki wróżebne. O sile wierzeń i autorytecie władców świadczą m.in. groby wspomniane królewskie z Ur, w których słudzy króla dobrowolnie poszli na śmierć ze swym władcą. Sumerowie wierzyli więc, że w życiu pozagrobowym będą nadal służyć i towarzyszyć królom, choć z późniejszych tekstów wynika, że świat podziemny, w którym ludzie przebywali po śmierci był miejscem ponurym i nieprzyjaznym. Dopiero w II tys. p.n.e. zaczął na Starożytnym wschodzie budzić się bunt przeciw temu porządkowi społecznemu.

Ciekawi mnie kwestia wolności, poczucia wolności u Sumerów. Jak o nich czytam, to mam wrażenie, że panował tam komunizm, gospodarka nakazowo-rozdzielcza. Wszystko leżało w gestii kapłanów, kapłanów-władców.