Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Kmiecie - sluzba wojskowa XIX-XV w., Statuty Kazimierza Wielkiego
     
bachmat66
 

vaquero
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.948
Nr użytkownika: 7.402

Dario TW
Stopień akademicki: Juris Doctor
Zawód: wolny
 
 
post 10/07/2011, 0:13 Quote Post

Salve,
probuje znalesc info na temat sluzby wojskowej kmieci - kmethone- ( i stanu kmiecego) wedlug Statutow Kazimierza Wielkiego.
Znalazlem Feliksa Konecznego taki oto wypis:
''W ustawodawstwie Kazimierza W. czytamy też o żołnierzach ze sołtysów i z kmieci Dzierżawca, pracujący na cudzem, mógł się dorobić własności i nie bywało żadnych przeszkód, żeby nie mógł jej nabyć.[...]Kmieć nie służył wojskowo, bo nie posiadał ziemi na własność. Wyraz "kmieć" zmieniał w ciągu wieków swe znaczenie. Za czasów Kazimierza W. oznaczał ten wyraz dzierżawcę, biorącego grunt w dzierżawę wieczystą i dziedziczną. Jeżeli właściciel sam organizował w swym majątku osadę dzierżawców i sam był przedsiębiorcą, werbującym przybyszów na dzierżawy, natenczas też on sam stanowił władzę administracyjno-sądową dla swych kmieci. Jeżeli zaś właściciel użył do tego pośrednictwa "osadźcy", ten osadźca stawał się dziedzicznym sołtysem wsi.

Kmieć mógł zmieniać dzierżawę, gdyż był człowiekiem zupełnie wolnym; mógł nawet porzucić całkiem zawód rolniczy. Prawo nie robiło pod tym względem ograniczeń innych ponad te, których wymagała słuszność i prosty rozsądek. I dzisiaj istnieją przepisy, ażeby przeszkodzić nieuczciwym czy lekkomyślnym dzierżawcom, żeby się nie przenosili z gruntu na grunt, nie uczyniwszy zadość swym obowiązkom. Miał jednak kmieć zawsze prawo opuścić grunt bez wypowiedzenia, choćby natychmiast, gdyby właściciel skrzywdził na honorze jego żonę lub córkę, lub gdyby wieś znalazła się bez nabożeństw z powodu klątwy rzuconej na właściciela, dłużej niż rok. W r. 1345 zakazano przeprowadzać egzekucji sądowej przeciw właścicielowi na gruntach oddanych w dzierżawę.

Za Kazimierza Wielkiego wzmaga się ogólny prąd za samorządem. Nadawano go również wsiom od dawna istniejącym i ustanawiano w nich sołtysów i ławników. Sołtysi mieli być pośrednikami pomiędzy szlachtą a kmieciami. Nie wytworzyli jednakże takiej warstwy pośredniej, gdyż zaczęli sprzedawać szlachcie swe sołectwa, a uzyskany z tego kapitał szedł na robienie interesów po miastach, albo też na kupno ziemi w innej okolicy, gdzie zacierali za sobą ślady pochodzenia i wsiąkali w warstwę szlachecką. Szlachcic kupował sołectwo chętnie, bo były to grunty zazwyczaj najlepiej zagospodarowane, a przytem monopol młyna i karczmy - a do tego jeszcze władza sądowa nad ludnością wsi w pierwszej instancji. Szlachcic, będący zarazem sołtysem w swojej wsi, stawał się tedy zwierzchnikiem kmieci.

Stosunki prawne obydwóch warstw rolniczych, szlachty i kmieci, stanowią odtąd t. zw. prawo ziemskie. Obok niego istnieje prawo magdeburskie dla miast, o czem była już powyżej wzmianka. Tu zajmiemy się nieco bliżej sprawą administracji miejskiej. Nie piszemy historji miast w Polsce, nie będziemy więc wchodzić w szczegóły zbyt specjalne - ale trzeba o władzach miejskich wiedzieć coś więcej ponad samo stwierdzenie, że były autonomiczne, bo urządzenie prawne miasta, będąc z konieczności bardziej skomplikowane od administracji sielskiego kraju, jest przez to samo wielce pouczającem. Zachodzi też nawet pewna "aktualność", żeby nas bardziej zaciekawiać sprawami miejskiemi: Upadek miast w Polsce stał się w historji narodowej fatalnym zwiastunem upadku państwa. Obecnie odebraliśmy nasze miasta od państw zaborczych (oprócz może Poznania i kilku jeszcze miast wielkopolskich) w stanie upadku wprost przeraźliwego. Co będzie z nami, jeżeli tych miast nie podźwigniemy i nie wytworzymy z nich ognisk życia narodowego, bezwzględnie polskiego? To też kogo interesują dzieje administracji, winien poświęcić nieco więcej stosunkowo czasu na organizację miast; a miejmyż otuchę, że nie zabraknie nam specjalistów, badających przeszłość urządzeń miejskich w Polsce ze stanowiska prawa administracyjnego.''

Z tego jak rozumiem ten wypis to wedlug Konecznego tylko kmiecie -wlasciciele lanu ziemi mieli obowiazek sluzby wojskowej (Koneczny pisal -ustawodawstwie wiślickim 1347 roku, że każdy właściciel ziemski musi być żołnierzem, bez względu na to, czy posiada ziemię mocą nadania na prawie wojskowem, czy też wywodzi tytuł własności wyłącznie ze starego prawa rodowego. Połączenie miecza i pługa w jednem ręku uczyniono obowiązkiem. Stanęła zasada, że kto chce ziemię posiadać, ten sam jej bronić musi.)
Teraz mosci Balzer w ''Skartabelat w ustroju szlacheckim'' pisze o ''miles creatus de scultelo vel de kmethone''/'' scultetus vel kmetho factus miles'' ( soltysi lub kmiecie kreowani rycerzami) a nota bene rycerze ze szlachty to 'miles famosus'. Miedzy kmetho factus miles a miles famousus sa jeszcze scartabellus czyli (wlodzycy), znani w I polowie XV wieku jako 'squirio' (scierciałka?).
Moje pytania to jak to sie przedstawia wobec nowszych badan?
Kiedy kmiecie przestali slugiwac wojskowo w czasie wojny, jako kmetho factus miles?

Wynika z tego ze kmetho factus miles zawieraja w sobie soltysow i kmieci-wlascicieli ziemi (skora dzierzawca nie slugiwal wojskowo sua sponte et obligatione)?
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
marlon
 

IX ranga
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 7.912
Nr użytkownika: 16.079

Stopień akademicki: BANITA
 
 
post 10/07/2011, 0:49 Quote Post

sprawa jest bardzo skomplikowana i zawiklana - powinieneś poczytać prace Gintera a na początek może Buczka


pospolite ruszenie



QUOTE
Autor : Karol Ginter

Tytuł : Udział szlachty polskiej w pospolitym ruszeniu w XIV i XV wieku – Aspekty prawne i stan faktyczny

Wydawnictwo : Avalon
Rok wydania : 2008


spis treści

Wstęp
I. Uwagi ogólne o szlachcie polskiej i pospolitym ruszeniu w XIV i XV wieku
1. Szlachta polska w XIV i XV wieku
2. Pospolite ruszenie i jego organizacja w XIV i XV wieku
II. Podstawa powoływania szlachty do udziału w pospolitym ruszeniu
1. Poglądy historiografii o podstawach prawnych powoływania szlachty do udziału w pospolitym ruszeniu w późnym średniowieczu
2. Geneza służby wojskowej jako ciężaru rzeczowego – stanowisko literatury
3. Służba wojskowa jako ciężar rzeczowy – ustalenia własne
III. Formy udziału szlachty w pospolitym ruszeniu
1. Udział osobisty
2. Zwolnienie od obowiązku osobistego udziału w wyprawie
3. Zastępcy i ich wysyłanie na wojnę
4. Kary za niewywiązanie się z powinności wojskowych
IV. Wymiar służby wojskowej w pospolitym ruszeniu
1. Regulacje dotyczące wymiaru służby w pospolitym ruszeniu w XIV i pierwsze połowie XV wieku
2. Regulacje dotyczące wymiaru służby w pospolitym ruszeniu w drugiej połowie XV wieku
V. Świadczenia na rzecz uczestników pospolitego ruszenia
1. XIV i XV-wieczne regulacje prawne dotyczące świadczeń ze strony władcy na rzecz uczestników pospolitego ruszenia
2. Geneza świadczeń na rzecz uczestników pospolitego ruszenia
3. Praktyczna realizacja postanowień w kwestii świadczeń ze strony władcy na rzecz uczestników pospolitego ruszenia
4. Chłopskie świadczenia wojenne
Zakończenie
Bibliografia
Indeksy





QUOTE
Autor : Karol Buczek

Tytuł : Studia z dziejów ustroju społeczno – gospodarczego Polski piastowskiej III

Wydawnictwo : Societas Vistulana
Rok wydania : 2010


Spis treści :

● O chłopach w Polsce piastowskiej (Część pierwsza)
● O chłopach w Polsce piastowskiej (Część druga)
● Organizacja służebna w pierwszych wiekach państwa polskiego
● Prawo rycerskie i powstanie stanu szlacheckiego w Polsce
● Gospodarcze funkcje organizacji grodowej w Polsce wczesnofeudalnej (wiek X–XIII)
● O ustroju społeczno-gospodarczym Polski wczesnofeudalnej (wiek X–XIII). Uwagi krytyczne na marginesie prac Karola Modzelewskiego
● Egzekwowanie świadczeń publicznych w Polsce wczesnofeudalnej
● Rataje wczesnośredniowieczni. Studium polemiczne
● Indeks nazw własnych
● Indeks rzeczowy



QUOTE
Autor : Karol Buczek

Tytuł : Studia z dziejów ustroju społeczno – gospodarczego Polski piastowskiej I

Wydawnictwo : Societas Vistulana

rok wydania : 2006

Spis treści :

• Wykaz skrótów
• O życiu i działalności Karola Buczka (Franciszek Sikora)
• Karol Buczek — badacz ustroju prawa książęcego (Jan Wroniszewski)
• Bibliografia prac Karola Buczka za lata 1927–1982(2003)
• Łagiewniki
• Kto to byli żyrdnicy (żerdnicy)?
• Uwagi o prawie chłopów do ziemi w Polsce piastowskiej
• W sprawie interpretacji dokumentu trzebnickiego z r. 1204
• Podstolice, pstrościce i węgierce. Przyczynek do badań nad toponomastyką staropolską
• Stróże. Studium z ustroju społecznego Polski wczesnofeudalnej
• Zagadnienie polskiego naroku
• Głos w dyskusji nad początkami państwa polskiego
• Kilka uwag o naroku (w odpowiedzi na artykuł W. Hejnosza, „Jeszcze w sprawie polskiego naroku. Uwagi polemiczne”)
• Przemiany ustrojowe na Pomorzu Zachodnim w XII i XIII wieku
• O tak zwanych prawach książęcych i królewskich
• Publiczne posługi transportowe i komunikacyjne w Polsce średniowiecznej


Ten post był edytowany przez marlon: 10/07/2011, 1:09
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #2

     
bachmat66
 

vaquero
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.948
Nr użytkownika: 7.402

Dario TW
Stopień akademicki: Juris Doctor
Zawód: wolny
 
 
post 10/07/2011, 1:28 Quote Post

Dzieki Marlonie smile.gif
wlasnie o nowsze zrodla mi glownie chodzilo..
''il problemo'' jest ze musze sobie jakos te ksiazki sciaganc ''aus Polen'' lub via interlibrary loan, czyli kwestia czasu smile.gif
!wlasnie widze ze moge sciganc mosci Gintera z University of Chicago, a mosci Buczka z Univ of Illinois - dobra nasza!
Ad rem,
w Ospreyu o armiach Polski sredniowiecznej jest napisane, ze w 'expedition generalis' brali udzial rycerze, na ktorych skladali sie rycerze i moznowladcy plus 'created knights czyli soltysi (nazwani sculteti village administrators) oraz kmiecie ('some men of serf status).. a w defensio terrae brali udzial chlopi etc (page 16).
Mam w domu ksiazke Polskie tradycje wojskowe, gdzie na stronach 62-79 jest omowiony temat wojskowosci Kazimierza Wielkiego oraz poczatku okresu jagiellonskiego. Tutaj napisane jest ze poczty skladaly sie z trzech grup
1.szlachta
2. wlodycy i rycerze 'uczynieni' z soltysow oraz kmieciow
3.wojtowie miejscy

Dalej napisane jest ze chlopi (nie-kmiecie?) brali udzial de jure w defensio terrae (z bronia i zywnoscia na 6 tygodni), ze obowiazek strozy, czyli sluzby strazniczej po grodach zanikal, a ze dluzej utrzymal sie obowiazek zwany 'pogonia' - sciganie i chwyanie pobitego nieprzyjaciela. Plus obowiazek budowy i naprawy fortyfikacji, mostow, transportu (po 1374 roku mocno ograniczone na rzecz szlachty), dostarczanie zywnosci, koni etc...

Ten post był edytowany przez bachmat66: 10/07/2011, 2:09
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #3

     
marlon
 

IX ranga
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 7.912
Nr użytkownika: 16.079

Stopień akademicki: BANITA
 
 
post 12/07/2011, 0:11 Quote Post

Chłopi = kmiecie
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #4

     
aljubarotta
 

VII ranga
*******
Grupa: Moderatorzy
Postów: 2.835
Nr użytkownika: 70.958

Marek Sz.
 
 
post 15/08/2012, 13:11 Quote Post

QUOTE(marlon @ 12/07/2011, 0:11)
Chłopi = kmiecie
*



Choć prywatnie to by się kmiecie obrazili. ph34r.gif
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #5

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej