Odpowiedź wydaje się oczywista. Wychodzi się na pole, bo niby jak można wychodzić na dwór W tym temacie nie chodzi mi jednak, żeby znowu dogryzać mieszkańcom Mazowsza, ale o pochodzenie tych różnic. Przyjmuje się, że zwrot "na dwór" jest poprawny, bardziej "literacki", zaś na "pole" to regionalizm małopolski. Niby dlaczego? "Na dwór" kojarzy mi się z rosyjskim "na dworje", w związku z tym mam pytanie, czy to może pożyczka z okresu zaborów, czy jakaś naleciałość wschodniosłowiańska w zachodniosłowiańskim?

ja wychodzę na dwór a nie jestem z Mazowsza tylko z Lubelszczyzny, która co gorsza była do czasu częścią zaboru austriackiego o ile pamięć mnie nie zawodzi.

Tylko przez parę wiosen, przez resztę czasu był to zabór rosyjski. Kontynuując wg Miodka jest to rusycyzm przejęty w okresie zaborów, jedna z pożyczek, jaka się ostała po 1918 roku w odżywającym języku polskim, który generalnie powstawał pod wpływem gwar "krakowskich".

a jak mówiono przed zaborami?

Gdybym wiedział, tobym nie pytał

no to poczekamy na jakiegoś znawcę literatury RON.

Carantuhill napisał:


A gdzie tam!To oczywiste,że wychodzi sie na dwór.Bo na pole to wychodzi rolnik jak ma orać lub siać.

Rownież na Dolnym Śląsku wychodzi się "na dwór". A ponoć ta część kraju posługuje się poprawną polszczyzną

Niby dlaczego? W końcu ludność Dolnego Śląska to generalnie repatrianci ze wschodu, którzy przywieźli ze sobą swoje naleciałości językowe



Zgodnie z definicją dwór oznacza szlachecki dom mieszkalny, zaś pole to przestrzeń niezabudowana. Gdzie więc logika?

[/quote]


Nie wyłącznie. Miasto, w ktorym się wychowałam zdominowane jest np. przez reemigrantów z Jugosławii. Sporo jest też Greków, reemigrantów z Francji, a także autochtonów. Być może ta swoista "mieszanka" spowodowała konieczność wprowadzenia wspólnego im wszystkim języka. W tej sytuacji najprościej było uczyć przybyłych na te tereny obowiązujacego, urzędowo-literackiego (czytaj właściwego ) polskiego.

Logika jest. Nawet oczywista, po wyjaśnieniach identycznego tematu przez prof. Bralczyka (dla niezorientowanych polonista) który ma swój stały kącik w radiu EM.
Otóż dwór drzewiej nie oznaczał wyłącznie budynku jak go pojmujemy obecnie. Dwór oznaczał cały, zwykle ogrodzony teren, który należał do dworu jako budynku, w tym wszystkie zabudowania dworskie bądź gospodarcze, sady, ogrody, majdan etc. Stąd wychodząc z budynku dworu wychodziło się na dwór tj. zorganizowaną i zwiazaną funkcjonalnie z budynkiem głównym przestrzeń dworską.
Na marginesie prof. podał anegdote jak to krakusy tłumaczą róznicę w sposób dla nich korzystniejszy.
Otóz twierdzić oni mają, iż wychodzą z dworu na pole bo gdy u nich już były dwory reszta kraju tkwiła w głębokim zacofaniu. Stąd przybywając do krakusów wychodziło się z pola na dwór.

A to teraz mamy nowe kryterium poprawności językowej - poprawnie jest tak jak mówią na Dolnym Śląsku?

Prawda jest taka, że Dolny Śląsk wyzbył się swoich nalecialości gwarowych chociażby ze wschodnich kresów a dzisiaj ludność tam, w szczególności ludzie młodzi, posługuje się typową radiowo - telewizyjną polszczyzną. Dlatego wychodzi się "na dwór" a nie "na pole", je się "czarne jagody" a nie "borówki". Mało tego, mieszkańcy Dolnego Śląska są z tego dumni, że np. Krakusa mozna poznać po wymowie czy słownictwie a Wrocławianina nie można.
Tyle, że własciwie nie ma być z czego dumnym. Brak regionalizmów nie świadczy bynajmniej o poprawności. Regionalizmy są jak najbardziej normalnym elementem języka. Polszczyzna z Dolnego Śląska jest poprawna, tyle że uboższa o naleciałości regionalne, archaizmy itp.

Dla rozwiązywania zagadek językowych, takich jak ta w temacie, polszczyzna z Dolnego Śląska jest całkowicie nieprzydatna.

Nie Krakusa (mieszkańca Krakowa) a Krakowiaka. To taka różnica jak między Warszawiakiem a Mazurem (Mazowszaninem).

Na dwór albo na podwórko wychodzą też rodowici Krakowiacy i oni także jadają jagody (oczywiście czarne bo czerwone są borówki).

Do chwili kiedy np. nie idzie się na spacer z TATEM, albo nie daje czegoś DZIADKU - ta joj!

Tej anegdoty nie słyszałem, jest za to historia o chłopach, którzy musieli pokornie na dwór chodzić pańszczyznę odrabiać i im się utrwaliło potem Wracając do tematu, czy są jakieś zabytki literackie mówiące o tym jak mówiono przed zaborami?



Tak często jak bywa śnieg w lipcu. Nie spotkałem się, żeby ktoś w moich okolicach borówki nazywał czarnymi jagodami. Jagody są tylko czerwone. Słyszałem za to o próbach w szkołach narzucania takiego właśnie nazewnictwa.

No popatrz, a mi chodziło o Krakusa. Dlatego porównałem do Wrocławianina.



Tak, tak. Zwłaszcza Krakowiacy z Zagłębia leszku. Natomiast na ziemii krakowskiej, która nie podlegała rusyfikacji mówi się "na pole" oraz "borówki" na gatunek borówki czernicy. Moim zdaniem jagoda to rusycyzm. Prawidłową zachodniosłowiańską formą jest borówka (por. czeskie i słowackie formy). A to czerwone to brusznica.

A to już zależy z jakiej części Polski ów Krakus pochodzi.


Domyślam się że chodzi o tzw. Zagłębie Dąbrowskie. Jeżeli tak - to masz rację. Dodajmy też Krakowiaków z Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i tych spod Oświęcimia i Trzebini.

???

To brusznica pochodzi ze wschodu. Natomiast borówka wzięła nazwę od boru - lasu iglastego, głównie sosnowego z borówką brusznicą (prawidłowa polska nazwa botaniczna) w runie.




Widoczne nie mieszkasz wśród Krakowiaków.

W szkole mogłeś co najwyżej usłyszeć nazwy: borówka brusznica i borówka czernica - bo tak umówili się botanicy nazywać owe roślinki.

Ja jestem Krakus i zazwyczaj tłumaczyłem to sobie tak: Panowie szlachta z małopolski byli ciągle we dworach swoich. Jeśli wychodzili, to między włości - na pola chłopów. Natomiast chłopi pół życia spędzali na polu, więc gdy je opuszczali - wchodzili na dwór pana... Ciekawe

Tutaj krótki tekst na temat: http://obcyjezykpolski.interia.pl/?md=archive&id=125
A twierdzenie, że "na dworze" to rusycyzm uważam za nieprawdziwe, wszędzie na Pomorzu, Kujawach, w Wielkopolsce tak się mówi, a przecież ziemie te (w większości) były pod zaborem pruskim,nie rosyjskim.

Maly wtrecik jezykowy, skoro o jezyku mowa. Gdy opisujemy mieszkanca miasta, czynimy to z malej litery. Ja dla przykladu jestem warszawiakiem (warszawianinem), a nie Warszawiakiem. Jednoczesnie jestem Mazowszaninem.

Ja zawsze wychodziłam "na dwór", ponieważ, jak to ktoś już wspomniał, na pole wychodzi rolnik I zawsze wydawało mi się to oczywiste, do momentu spotkania z rodziną, która wychodziła "na pole"

Urodziłem sie i wychowałem na Mazowszu w wolnych chwilach wychodzac na dwór Po pewnym czasie przeniosłem sie na Kaszuby a potem na Kociewie i dalej wychodzę na dwór.
Wniosek:
Na pole wychodzą tylko mieszkańcy Golicji i Głodomerii!

Z tej prostej przyczyny, że nie muszą zasuwać na dwór, by odrobić pańszczyznę...

No tak, mieszkańcy Galicji bardziej są znani odwiedzania dworów w celu "rżnięcia piłą" ich mieszkańców...

Proszę nie generalizować!

U nas na Pomorzu mówi się "wyjść na dwór". Ale mam kuzyna w krakowskiem i tam mówią "wyjść na pole".

CO do Bralczyka, ciekawostka: Kiedyś brał udział w konkursie ortograficznym (układał dyktando) i sam zrobił błąd. Napisał " Katowiczanka" zamiast "katowiczanka". Potem wiał przed dziennikarzami ze wstydu. Od tego czasu jego autorytet językoznawcy spadł dla mnie o kilka pięter. Trzymam się Miodka.

Też o tym słyszałem, ale podobno się nie przyznał do tego



To rozstrzygnęło problem pańszczyzny.



Ale po co wychodzisz na dwór? Dach zmieniać, strzechę Ci zerwało?



Wg Miodka jest to nawyk językowy z Mazowsza, rozplenił się wraz z telewizją, prasą, powszechnym nauczaniem. Podobnie jest w rosyjskim przecież. A mi chodzi o to jak mówiono przed rozbiorami. Język literacki w średniowieczu i renesansie powstawał głównie na bazie dialektu małopolskiego, w końcu tu istniał dwór, uniwersytet itd. wic siłą rzeczy poprawne byłoby "na pole".



Zagłębie to nie Kraków

A wywołanie głodu na Ukrainie w latach 30-tych rozstrzygnęło problem kułactwa, tak?

Bardzo ciekawy temat! Ale tu muszę zacytować fragment słownika poprawnej polszczyzny (D.Podlawka, M.Świątek-Brzezińska):

pole - rzecz. n., D.lp. pola, C.MS.lp polu, M.B.lm. pola, D.lm. pól; 1. 'obszar ziemi uprawnej', np. Do wieczora pracowaliśmy na polu kapusty; 2. 'obszar, teren zagospodarowany w jakiś sposób', np. Niedaleko stąd powstaje pole golfowe; 3. 'dziedzina, zakres', np. Na polu zawodowym osiąga same sukcesy. Uwaga: w tym znacz. wyraz zadużywany w stylu oficjalnym i dziennikarskim, zamiast: pole, lepiej: dziedzina; 4. reg. małop. 'podwórze', np. Dzieci bawiły się na polu

Z tego wynika, że jest to jak najbardziej poprawny wyraz, a że jestem z Małopolski (Przemyśl) to dlatego sam tak mówię.

Mówienie "wyjść na dwór" rusycyzmem być nie może, bo w rosyjskim "na dwór" się nie wychodzi.

Jest temat o rabacji, zapraszam do lektury



Jak najbardziej jest to poprawne Pytanie, czy forma "na dwór" jest poprawna.



Ale jest forma "na dworje"?

Nie ma wiele wspólnego z tematem omawianym. Znaczy tyle co "za oknem" i w tym kontekście jest używane.

Nie wychodzi się w Rosji na dwór ani "na dworie" się nie przebywa.
Tak samo w Polsce nie wychodzisz "za okno" [chyba], ani bawiąc się na dworze...przepraszam, zapomniałem....wokół Twojego domu rośnie żyto, więc wychodzisz na pole... tak więc, wychodząc na pole nie wychodzisz "na zaoknie".

Zwrot "na dworie" z tematem nie ma nic wspólnego i nigdy nie słyszałem, żeby Miodek tak twierdził. A jeśli nawet - mylił się, jako językoznawca mający prawo nie znać rosyjskiego w stopniu doskonałym:)

...i wielkopolskiego przy rozstrzygającym stanowisku czeskiego (cechy dialektalne zgodne z czeskim wchodziły do języka ogólnego).

Po pierwsze - jakie zagłębie? miedziowe? węglowe? siarkowe?
Po drugie - Krakowiacy to nie mieszkańcy Krakowa. Z dużym prawdopodobieństwem można przypuszczać, że w Krakowie mieszka wielu Krakowiaków, ale nie upierałbym się, że to oni stanowią większość KRAKOWIAN.
Po trzecie - nie mieszkam na żadnym zagłębiu.

Wielkopolska. "Na dwór".

Górny Śląsk - "Na dwór" (przynajmniej jeżeli nie rozmawiasz w gwarze)

Mniejsze dzieci mówią często także "na podwórko".

Mieszkam na Dolnym Śląsku i od zawsze słyszę "na dwór". Moi dziadkowie repatrianci pochodzą z okolic Tarnopola - i też mówili tylko "na dwór" a byli za starzy by za młodu nasiąknąć telewizją.
Osobiście byłym zwolennikiem formy "na zewnątrz" jako najwłaściwszą.

Pomorze Zachodnie (a więc dialekt wzorcowy) - "na dwór".

Na dwór - mówić nauczyli mnie rodzice (a któżby inny), repatrianci/uchodźcy z Wołynia. Telewizji wtedy nie było.
Mam paru znajomych, zasiedziałych w Kongresówce ze 30 lat, dalej mówią "na pole" i to z akcentem na "na".
Przy okazji pytanie do galicjaków(?): dalej Was śmieszy nazwa ciapy (zamiast pantofle)?

U mnie się chodzi 1. w pole/do pola w sensie na zewnątrz 2. na oborę - w sensie przed dom.
A spór myślę wygaśnie, bo pewnie najstepne pokolenie będzie mówić, że idzie ałtsajd.

To juz jest druga rzecz, ktora wstretni i przebiegli Mazowszanie rzekomo Polszcze narzucili. W innym watku bylo o "starowce", rowniez warszawskiego pochodzenia.

U mnie, w Republice Zoliborskiej - nikogo tym nie zaskocze - mowi sie "na dwor" lub "na podworko". Na pole to ja sobie moge isc orac, ale z powodu braku pól w okolicy - nie korzystam z tego przywileju.

Cieszę się, że się z nami zgadzasz



Oczywiście




W okresie powstawania nowoczesnej polszczyzny rola ośrodka "poznańskiego" była niewielka. I tak ciekawostka o ile w I Rzeczpospolitej językiem urzędowym była łacina, to w położonych pod Krakowem powiecie śląskim , obejmującym okolice Zatoru, Wadowic, Oświęcimia językiem urzędowym był polski.

I jeszcze: trzy czyta się jako czy

U mnie akurat najstarsze pokolenie mowi ze wychodzi 'aus'
Co do watku - szczerze mowiac nigdy sie nad tym nie zastanawialem czy mowie 'pole' czy 'dwor', bo przewaznie z rodzina i z slaskimi znajomymi godom po slonsku, natomiast reszcie prawdopodobnie mowilem, ze 'gdzies idziemy/wyjdziemy', czyli nie uzywalem zadnej z tych form. Chociaz nieopatrznie zdarzylo mi sie pewnie uzywac obu.

Oczywiście! U nas, w Galicji Zachodniej, mówi się papucie...

Na Górnym Śląsku, mówiąc po śląsku, wychodzimy "na plac" (niem. Platz = podwórze), mówiąc po polsku "na podwórko" lub w skrócie "na dwór" (wpływy z Wielkopolski). Na terenach historycznie małopolskich na wschód od Przemszy i Brynicy (Zagłębie Dabrowskie, Ziemia Chrzanowska itp.) mówią "na pole".

W Pszczynie (też Górny Śląsk) wychodzi się na pole (wieś, przedmieścia, blokowiska) na plac, na podwórko (kamienice).

Na pewno nie wszędzie i nie w większości.

Nie mniej jednak te cechy dialektu wielkopolskiego, które (w przeciwieństwie do form małopolskich) zgadzały się z czeszczyzną, weszły do języka ogólnopolskiego.

Dużo częściej jako: tszy.

Reasumując - wyrażenia "na dwór" na pole" czy gdziekolwiek to nie regionalizmy tylko wyrażenia środowiskowe.

Pogórze-na pole. Ale myśmy mieli rabację, skończyło się chodzenie na dwór pańszczyznę odrabiać

jarr



A zastanawiam się, czy polska norma literacka nie pochodzi z pierwotnej śląszczyzny, stąd w końcu pochodzą pierwsze teksty, tu było w tym czasie jakby centrum polityczno-gospodarcze, i takiej wielkopolsko-małopolsko-czeskiej przejściowości można by chyba oczekiwać. Oczywiście to tylko luźne przypuszczenie.

Może coś w tym być. W końcu pierwotny dialekt śląski to mowa południowopolska (małopolska) "przefiltrowana" przez czeszczyznę.

Zawsze na pole

"na pole "wychodzą wyłącznie "krakusy"!Przy tym ze śpiewnym akcentem.

Coś Ci się pomyliło Chyba, że chodziło ci o śpiewanie

A w plener wychodzić ?
A pod niebo ?
a na powietrze ?