Dzieje starożytnych Chin. Kroniki pierwszych... - kliknij, aby przejść na forum
historycy.org > Biblioteka Cyfrowa Historycy.org > Książki o tematyce militarnej > Wydawnictwo Bellona - Historyczne Bitwy
wysoki
Witam!

Zapraszam Szanownych Forumowiczów do dyskusji o książce Macieja Kuczyńskiego pt. Dzieje starożytnych Chin. Kroniki Pierwszych dynastii.



QUOTE
WIELKIE DOKONANIA I RÓWNIE WIELKIE KATASTROFY, WOJNY I BITWY, PRZEWROTY PAŁACOWE I SKRYTOBÓJSTWA, NEGOCJACJE I DEBATY, SPISKI I INTRYGI, PRZYKŁADY NAJWIĘKSZEJ SZLACHETNOŚCI I MIŁOSIERDZIA, ALE TAKŻE BEZGRANICZNEJ PODŁOŚCI I WYUZDANEGO OKRUCIEŃSTWA.

Starożytne kroniki historyczne zdradzają nam najdawniejsze dzieje Chin, od wielkiego potopu sprzed czterech tysięcy lat i owianej tajemnicą dynastii Xia, poprzez dzieje dynastii Szangi Zhou, okres „Wiosen i Jesieni”, aż do końca chińskiego „żelaznego wieku”, czyli Epoki Walczących Królestw. Przez stronice tej książki przewijają się setki autentycznych postaci: królowie i królowe, faworyci i nałożnice, ministrowie i kanclerze, generałowie, dyplomaci i szpiedzy, mędrcy i głupcy, bohaterowie i zdrajcy (czasami będą nimi ci sami ludzie…). Spotkasz tutaj Konfucjusza i Sun Tzu, a także postaci mniej znane, ale równie ważne: Pierwszego Hegemona, generała Sun Bin, Lorda Szang, faworytę Xi Shi, dyplomatę SuQin, kanclerza Li Si. Opisane tu są dzieje wielkiej, tajemniczej cywilizacji targanej namiętnościami ludzi decydujących o jej losach.


https://ksiegarnia.bellona.pl/?c=ksiazka&bid=9289





wysoki
Wrzucę spis treści:

Wstęp - 7
Rozdział I
Dzieje najdawniejsze do upadku dynastii Szang (ok. 1046 r. p.n.e.) - 12
Rozdział II
Dynastia Zachodnich Zhou (ok. 1045-ok. 771 r. p.n.e.) - 78
Rozdział III
Dynastia Wschodnich Zhou - Epoka Wiosny i Jesieni (771-453 r. p.n.e.) - 104
Rozdział IV
Epoka Walczących Królestw (453-221 r. p.n.e.) - 268
Bibliografia - 377
ilustracje - 389
Indeks - 397


Map widzę 5.
arturus.miłośnik historii
Książka pod każdym względem ma same plusy ,przynajmniej tak jest w moim mniemaniu.Czyta się ją bardzo przyjemnie,nie jest zawiła,styl autora pozostaje taki sam jak z ,,Wojny Czu z Han'',a przyznam się że w sprawie starożytnych Chin ,a w ogóle historii Chin jestem kompletnym laikiem.Owszem lubię oglądać chińskie filmy przedstawiające ich historię ,ale często gęsto nie wiem o co chodzi w tych konfliktach.Teraz pomału przeczytawszy historię starożytnych Chin ,będę przynajmniej ,,kumał '' przyczyny,tło tych konfliktów.
Gratuluję autorowi tej pracy,mam nadzieję że jeszcze autor wyda następne książki związane z tą tematyką.Pozdrawiam.
Lord Mich
Jaka relacja jest do HBka? Mocno się pokrywa, czy wnosi coś nowego?

Pozdrawiam!
Timajos
QUOTE(Lord Mich)
Jaka relacja jest do HBka? Mocno się pokrywa, czy wnosi coś nowego?


"Dzieje..." zaczynają się od czasów najdawniejszych ("Do doliny Wielkiej Rzeki pierwsi praludzie z gatunku homo erectus przybyli ponad milion lat temu") i kończą w 221 p.n.e., czyli tam, gdzie "Wojna Czu z Han..." się zaczyna.


Na ile potrafię ocenić, a porównuję do Fitzgeralda ("Chiny. Zarys historii kultury"), Graneta ("Cywilizacja chińska)", Rodziewicza ("Historia Chin") oraz Mortona i Lewisa ("Chiny. Historia i kultura"), książka godna polecenia, szczegółowa, z bibliografią zawierającą ok. 180 pozycji (jeśli niczego nie przeoczyłem, najstarsza jest z roku 1938, a najmłodsza z 2008). Jedyne, do czego mógłbym się na siłę przyczepić, to ilość map, ale przez te wszystkie lata zdążyłem się przyzwyczaić, że pod ręką należy mieć atlas i (lub) książki z mapami bardziej szczegółowymi.
Jak dla mnie - wartościowa pozycja i, cóż, bardzo czekam na kolejne tomy; ośmielam się tu mieć nieśmiałą nadzieję, że Bellona pójdzie za ciosem i nie poprzestanie na tym jednym.

Spis treści uzupełniony o podrozdziały:

Wstęp - 7
Rozdział I
Dzieje najdawniejsze do upadku dynastii Szang (około 1046 r. p.n.e.) - 12
- Wszystko zaczyna się od Wielkiej Rzeki
- Chiński wczesny neolit (9000-5000 r. p.n.e.)
- Zaawansowane kultury neolityczne (5000-3000 r. p.n.e.)
- Dziesięć Tysięcy Państw - chińskie kultury chalkolitu (3000-2000 r. p.n.e.)
- Wielki potop w dolinie Huang He i jego konsekwencje (2100-2000 r. p.n.e.)
- Kultura Erlitou/Xia (około 2000-około 1576 r. p.n.e.)
- Kultura Erligang - wczesna dynastia Szang (około 1576-około 1300 r. p.n.e.)
- Epoka Anyang - późni Szangowie i ich imperium (około 1300-około 1078 r. p.n.e.)
- Król Di Xin i upadek dynastii Szang (około 1078-około 1045 r. p.n.e.)
- Państwo i społeczeństwo w czasach późnych Szangów
* Warunki naturalne
* Król (wang) i klan królewski
* Szlachta (szi), wolni ludzie (zhongren) i niewolnicy
* Domena królewska, państwa wasalne i zarządzanie imperium
* Gospodarka i sprawa surowców
* Religia
* Armia

Rozdział II
Dynastia Zachodnich Zhou (około 1045-około 771 r. p.n.e.) - 78
- Wielki podział łupów i początki nowego reżimu (około 1045-około 1006 r. p.n.e.)
- Dynastia Zhou u szczytu potęgi (około 1020-około 850 r. p.n.e.)
- Kryzys i upadek Zachodnich Zhou (około 858-771 r. p.n.e.)
- Państwo i społeczeństwo w czasach Zachodnich Zhou
* Organizacja państwa
* Ukształtowanie się tradycyjnej religii i mitologii chińskiej
* Armia Zachodnich Zhou

Rozdział III
Dynastia Wschodnich Zhou - Epoka Wiosny i Jesieni (771-453 r. p.n.e.) - 104
- Ostatnia walka królów Zhou (771-707 r. p.n.e.)
- Druga Wielka Rzeka i królestwo Czu
- Walka o upadły sztandar i narodziny konceptu hegemonii (707-678 r. p.n.e.)
- Pierwszy Hegemon - północne Chiny pod przywództwem Qi (678-643 r. p.n.e.)
- "Gdy pada wielki dąb, jego miejsce zajmują najpierw chwasty" - księstwa północne bez przywódcy (642-635 r. p.n.e.)
- Marchie na dzikiej granicy - długa droga księstw Jin i Qin
* Na ruinach upadłego królestwa - dzieje Qin do 636 roku p.n.e.
* Żyzna dolina wśród dzikich wzgórz - dzieje Jin od założenia do 636 roku p.n.e.
- Trzeci Hegemon - książę Wen "Czterouchy" z Jin (636-628 r. p.n.e.)
- Ostatnie lata księcia Mu z Qin (628-621 r. p.n.e.)
- Księstwa Północne po śmierci księcia Wen z Jin (628-614 r. p.n.e.)
- Rywalizacja Czu z Jin o hegemonię (613-575 r. p.n.e.)
- Dominacja Jin (575-558 r. p.n.e.)
- Dzieje Qi od śmierci Pierwszego Hegemona do wielkiej wojny z Jin (642-558 r. p.n.e.)
- Rywalizacja Jin, Czu i Qi o dominację (558-529 r. p.n.e.)
- Okres pokoju na Północy i kryzys w kraju Czu (529-506 r. p.n.e.)
- Dominujące potęgi chwieją się w posadach - walka o przetrwanie Czu i wojna domowa w Jin (506-497 r. p.n.e.)
- Wzlot i upadek kraju Wu (497-473 r. p.n.e.)
- Rywalizacja Czu z Yue; kryzys wewnętrzny i rozpad księstwa Jin (473-453 r. p.n.e.)
- Państwo i społeczeństwo chińskie w Okresie Wiosen i Jesieni
* Warunki naturalne
* Struktura polityczna
* Struktura społeczna
* Gospodarka i pieniądz
* Religia
* Powstanie klasycznej filozofii chińskiej - konfucjanizm
* Armie chińskie w Okresie Wiosen i Jesieni

Rozdział IV
Epoka Walczących Królestw (453-221 r. p.n.e.) - 268
- Dramatis personae - państwa chińskie na początku epoki
- Ekspansja Czu i Qin - wojna Czu z Yue (453-405 r. p.n.e.)
- Okres dominacji Wei (405-361 r. p.n.e.)
- Nowe nurty intelektualne: nauka Mencjusza, mohizm, taoizm i szkoła legistów
- Życie i dzieło Lorda Szanga (390-338 r. p.n.e.)
- Armie chińskie w IV i III wieku p.n.e.
- Schyłek Wei, zwycięstwa Sun Bina, dominacja Qi i zagłada Yue (361-333 r. p.n.e.)
- Panowanie i podboje króla Huiwena z Qin (338-310 r. p.n.e.)
- Krwiożercza bestia Qin - królowie Wu i Zhaoxiang (310-251 r. p.n.e.)
- Między dwoma tytanami - królowie Xiaowen (251-250 r. p.n.e.) i Zhuangxiang (250-247 r. p.n.e.) oraz regencja Kanclerza Lu Buwei (247-238 r. p.n.e.)
- Król Ying z Qin i podbój Sześciu Królestw (238-221 r. p.n.e.)

Bibliografia - 377
ilustracje - 389
Indeks - 397
wysoki
QUOTE(Lord Mich @ 14/06/2018, 14:07)
Jaka relacja jest do HBka? Mocno się pokrywa, czy wnosi coś nowego?

Pozdrawiam!
*


Dokładnie tak jak Timajos - p. Kuczyński absolutnie nie poszedł drogą wielu autorów, którzy tworzą kolejne książki autoplagiatując poprzednie, tylko stworzył nową, dopasowaną do już istniejącej.

Dzieje... kończą się idealnie w tym momencie, w którym zaczyna HB-ek. Także spokojnie można je traktować jako bardzo rozbudowany wstęp do niego, albo HB-eka jako kontynuację Dziejów...


Mocną stroną książki, poza bardzo dobrym językiem (jak ktoś czytał HB-eka wie o co chodzi smile.gif) oraz oczywiście zajęciem się nieznaną, a bardzo ciekawą (zwłaszcza teraz, kiedy rola Chin w świecie rośnie na naszych oczach) tematyką, to jej układ, co dobrze widać dzięki wrzuceniu przez Timajosa tytułów podrozdziałów.

Najpierw zawsze mamy omówienie dziejów politycznych oraz militarnych, potem społeczeństwo, gospodarkę oraz religię, a na końcu zawsze wojskowość danej epoki. Tego przeważnie brakuje, a możemy się dowiedzieć bardzo ciekawych kwestii, np. jak wyglądało użycie słoni w bitwach w Chinach smile.gif.

Jedyny minus to tak jak wspomniał wyżej Timajos - 5 map to ciut zbyt mało do śledzenia wydarzeń. Brak mi co najmniej jeszcze jednej, przedstawiającej sytuację między czwartą a piątą. Na tych które są, przynajmniej na pierwszej, aby można się było orientować i na kolejnych, brak zupełnie nazw rzek, a pojawiają si one dość często. Oczywiście gdzie lezy Huang He czy Jangcy wiadomo, ale resztę to już trzeba sprawdzać poza książką.
arturus.miłośnik historii
Co do słoni autor stwierdził,że generałowie chińscy rzadko,lub w ogóle nie używali tych ,,starożytnych czołgów świata'' z tego powodu że zwierzęta te spłoszone lub ranne robiły ,,nazad'' i zamiast wrogie szeregi miażdzyły swoje ,więc po co kumulować straty lub przyczynić się porażki czy klęski w bitwie.
emigrant
QUOTE(wysoki @ 14/06/2018, 19:03)
Dokładnie tak jak Timajos - p. Kuczyński absolutnie nie poszedł drogą wielu autorów, którzy tworzą kolejne książki autoplagiatując poprzednie, tylko stworzył nową, dopasowaną do już istniejącej.
*

Można prosić o przykłady takich plagiatów? Z ewentualną informacją kto kogo splagiatował. Przyda się do uniknięcia nadziewania się na minę przy zakupach.
wysoki
QUOTE(arturus.miłośnik historii @ 15/06/2018, 13:51)
Co do słoni autor stwierdził,że generałowie chińscy rzadko,lub w ogóle nie używali tych ,,starożytnych czołgów świata'' z tego powodu że zwierzęta te spłoszone lub ranne robiły ,,nazad'' i zamiast wrogie szeregi miażdzyły swoje ,więc po co kumulować straty lub przyczynić się porażki czy klęski w bitwie.
*


Jest tego w książce więcej, można też znaleźć jak ich używano, także wiadomości nie ograniczają się tylko do tego co podałeś.

QUOTE
Można prosić o przykłady takich plagiatów? Z ewentualną informacją kto kogo splagiatował. Przyda się do uniknięcia nadziewania się na minę przy zakupach.

Nie widzę sensu pisania w wątku dobrej książki o przykładach gorszych, bo zaraz dyskusja będzie tu wyglądała jak zawsze - 5 wpisów o temacie i 30 o wszystkim innym, tylko nie o nim. I książka zniknie w natłoku.

Dużo już było tym pisane przy różnych okazjach na forum, autoplagiaty w pracach naukowych mają nawet osobny wątek: http://www.historycy.org/index.php?showtopic=103035
Piegziu
Na forum odnośnie J. Jastrzębskiego pojawiały się takie zarzuty.
źwiesz
QUOTE("timajos")
Rodziewicza ("Historia Chin")

Rodzińskiego
Marduk
Autor wspomniał kiedyś na forum, że udało mu się stworzyć całą historię Chin, od pradziejów do nowożytności. Na razie poznaliśmy już okres do praktycznie I w. n.e. Jeśli doczekamy się Powstania Czerwonych Brwi i Żółtych Turbanów a później wojen z Koreą i Japonią, będziemy mieć praktycznie cały średniowieczny temat ,,obcykany,,. Zapytałbym autora czy Chiny są jego jedynym obszarem zainteresowań. A może inne kraje regionu? Np. Tajlandia XVII w. i jej serie arcyciekawych konfliktów z Birmą, Kambodżą czy Wietnamem. Dzieje króla Naresuana to coś, co może niejednego zainteresować. Póki co historię tego władcy poznaję tylko w serii filmów o nim.
Maciej Kuczynski
Dzien dobry

Szanowni Panowie, chcialem Wam ogromnie, ogromnie podziekowac za ta dyskusje i mile slowa! Opinie czytelnikow, czyli tych ktorzy nadaja kazdej ksiazce sens istnienia, sa ogromnie wazne dla kazdego autora.

Oto odpowiedzi na niektore pytania:

- po pierwsze, przyznaje, ze mapy sa jako takie - ja niestety nie potrafie absolutnie ich tworzyc i te schematyczne szkice to obawiam sie szczyt moich mozliwosci. Co wiecej, dokladny przebieg granic starozytnych chinskich krolestw jest nieznany i nawet na lepszych mapach, ktore mozna znalezc w internecie lub atlasach historycznych, sa one zaznaczane dosc umownie.

- po drugie, istotnie napisalem w latach 2000-2017 cala historie chinskiej starozytnosci, czyli az do roku 589 naszej ery. Mam rowniez napisany pierwszy kawalek chinskiego sredniowiecza, czyli od zalozenia dynastii Sui (589 n.e.) do smierci Taizonga Wielkiego (649 n.e.), ale to jak na razie wszystko - a chinskie sredniowiecze konczy sie w 1368 roku (wypedzenie Mongolow i zalozenie dynastii Ming)... Nie wykluczam, ze kiedys do tego wroce.

- mam szczera nadzieje, ze Bellona zainteresuje sie kolejnym tomem chinskiej starozytnosci, ktory jest gotowy. Obejmowalby on dynastie Qin i Zachodnich Han (221 r. p.n.e. - 9 r. n.e.), czyli w sumie 230 lat, od zjednoczenia Chin przez Pierwszego Cesarza do uzurpacji Wang Manga, ktory byl jednym z najbardziej niezwyklych i najbardziej kontrowersyjnych ludzi w chinskich dziejach. Tom ten pokrywalby sie po czesci z HB-ekiem wojna Czu z Han (lata 221-202 p.n.e.), ale nawet w tej czesci zawieralby elementy, ktore musialem wyciac bo nie pasowaly do serii HB (jak np. przepiekna anegdota o tym jak Pierwszy Cesarz kota namalowal i co z tego wyniklo...).

- w oczekiwaniu na publikacje juz napisanych dziejow chinskiej starozytnosci pracuje nad kolejna czescia cyklu "Wojny USA po II wojnie swiatowej" - "Wojny indochinskie 1950-1991". To niezwykle trudny temat, ze wzgledu zarowno na ogromnie skomplikowany charakter komfliktu jak i na absolutne zaklamanie tematu przez wiele publikacji, szczegolnie tych uznawanych za najbardziej autorytatywne - w istocie to jest najtrudniejsza rzecz jaka kiedykolwiek sprobowalem zrobic w zyciu! Jestem teraz w srodku 1971 roku, na szlaku Ho Szi Mina w Laosie, po wielkiej bitwie powszechnie znanej jako "Operacja Lam Son 719". Niestety, tematu jeszczed duzo, bo przede mna jeszcze bitwa walna w 1972 roku, Wielki Amerykanski Kryzys Konstytucyjny lat 1973-1974 (czasowa eliminacja wladzy wykonawczej, Bialy Dom pod kuratela Kongresu do 1976 roku, swiadoma zdrada sprzymierzencow przez Demokratow w 1974 roku), upadek Indochin (1974-1975), komunistyczny koszmar w Indochinach w latach 1975-1986, "boat people", walka indochinskich "zolnierzy wykletych", kambodzanski rewanz Amerykanow (a takze Chinczykow i Francuzow) w latach 1980-1991 plus rozdzial o mitach wojny wietnamskiej i bilans calego konfliktu. Biorac pod uwage, ze moge pisac tylko po nocach, kradnac z godzin snu, to jeszcze potrwa...

Jeszcze raz dziekuje za mile slowa i serdecznie pozdrawiam!

Maciej Kuczynski
DraicoQ
Jakby ktoś potrzebował to w ŚwiatKsiążki jest w naprawdę dobrej cenie (17,96zł tj. -60% od ceny wyjściowej). U mnie kupione... za rok przeczytam biggrin.gif
arturus.miłośnik historii
O to Kolega ma ,,lekkie opóźnienie'' ,ja rok temu kupiłem i przeczytałem biggrin.gif .
scorpin
Czy wiadomo coś o planach kontynuacji tej książki? smile.gif
wysoki
QUOTE(scorpin @ 3/06/2019, 17:10)
Czy wiadomo coś o planach kontynuacji tej książki? smile.gif
*


W sumie mi przypomniałeś smile.gif.
Zapytam jutro autora.
scorpin
Dzięki Wysoki smile.gif!
Collins
Niestety już po spisie treści widoczna jest sinologiczna niekompetencja autora. Koszmar transkrypcyjny, nazwy zapisane w transkrypcji pinyin (Yue, Qin) - która powinna być konsekwentnie stosowana - mieszają się ze spolszczonymi fonetycznie zapisami (Czu, Szang). Korekty ze strony kogoś mającego pojęcie o transkrypcji nazw chińskich to to nie miało. Ale cóż się spodziewać po Bellonie. Lepiej łożyć na wydawanie Bieszka i Szydłowskiego, niż porządną sinologiczną redakcję książki o tematyce chińskiej.
Maciej Kuczynski
Dzien dobry

Dzieje dynastii Qin i Zachodnich Han (221 p.n.e. - 9 .n.e.) sa napisane. Mam nadzieje, ze moze uda mi sie to wydac w przyszlym roku...

Na razie wciaz pisze "Wojny indochinskie 1950-1991", ale jestem dopiero w grudniu 1972 roku. To straszliwe wyzwanie, najtrudniejsze jakie podjalem w zyciu. To jeszcze potrwa...

Serdeczne pozdrowienia

Maciej Kuczynski
wysoki
QUOTE
nazwy zapisane w transkrypcji pinyin (Yue, Qin) - która powinna być konsekwentnie stosowana - mieszają się ze spolszczonymi fonetycznie zapisami (Czu, Szang).

Czyli nazw chińskich nie można zapisywać na dwa sposoby, wersje spolszczone (np. Pekin czy Czang Kaj-szek) z pinyin? Czyli musimy zawsze pisać Beijng i Jiang Jieshi, ale też np. London i New York, bo nie można "mieszać" systemów zapisu?
A mógłbyś to podeprzeć jakąś oficjalną informacją, np. z PWN?

Bo z tego co się orientuję w j. polskim stosuje się właśnie "mieszanie" jako standard przy nazwach obcego pochodzenia.

QUOTE(Maciej Kuczynski @ 4/06/2019, 15:34)
Dzien dobry

Dzieje dynastii Qin i Zachodnich Han (221 p.n.e. - 9 .n.e.) sa napisane. Mam nadzieje, ze moze uda mi sie to wydac w przyszlym roku...

Na razie wciaz pisze "Wojny indochinskie 1950-1991", ale jestem dopiero w grudniu 1972 roku. To straszliwe wyzwanie, najtrudniejsze jakie podjalem w zyciu. To jeszcze potrwa... 

Serdeczne pozdrowienia

Maciej Kuczynski
*


Dzięki za informacje smile.gif
Timajos
Szkoda, że termin tak odległy, a i tak chyba jeszcze pewności nie ma, że nie będzie później. Temat szalenie ciekawy, a tempo wydawania - z pewnością wyłącznie dla kontrastu - takie, aby wyprowadzić cały entuzjazm, gdzie diabeł mówi dobranoc.
Ze swojej strony deklaruję, że kupię zarówno "Dzieje dynastii Qin i Zachodnich Han", jak i, gdy już będą gotowe, "Wojny indochinskie 1950-1991". A autora pozdrawiam i życzę tony cierpliwości oraz samozaparcia. I, oczywiście, czekam na dalsze książki.
Maciej Kuczynski
Dziękuję bardzo za słowa otuchy. Zobaczymy, może coś się da przyspieszyć z wydaniem kolejnej książki o Chinach. "Wojny indochińskie" to inna sprawa - to jest krzyż, który muszę dźwigać aż skończę. Pozdrowienia.
scorpin
I ja czekam z niecierpliwością czekam na następny tom historii Chin, życzę szybkiego terminu wydania smile.gif!
ChochlikTW
Właśnie czytam sobie ową pozycję i mam dokładnie te same odczucia, co reszta tutaj piszących. smile.gif
Jeżeli dojdzie, kiedyś do ponownego wydania książki to może warto pomyśleć aby mapy zamieszczone w tekście zamieścić na końcu? Ewentualnie dodać spis map aby nie kartkować pozycji.
Maglor
QUOTE(scorpin @ 3/06/2019, 16:10)
Czy wiadomo coś o planach kontynuacji tej książki? smile.gif
*


W sumie to jest taki jakby sequel, czyli HB-ek "Wojna Czu z Han".
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/222338/wojn...n-209-202-p-n-e
Kupiłem, ale jeszcze nie czytałem, przeczytałem "Dzieje starożytnych Chin" i książka się mi podobała. Dla mnie największym problemem w czytaniu o Chinach są niestety ich imiona. Jednak łatwiej jest czytać o Grekach czy Rzymianach z imionami Demetriusz, Karakalla czy Gnejusz Pompejusz niż o bohaterach w rodzaju Liu Ping, Sima Zhao etc.
wysoki
Dostępny jest dodruk pracy: https://www.swiatksiazki.pl/dzieje-starozyt...F5YSk1CIcIo5U5w
To jest wersja pozbawiona grafik. Jeżeli chcesz przejść do głównego forum kliknij tutaj.