Ostatnio przeczytałem, że w czasie I Wojny Światowej istniało coś takiego jak Ukraińska Republika Ludowa i Ukraińska Armia Halicka. Chciałbym się dowiedzieć czym były te "twory" i czy miały ze sobą coś wspólnego? Za wszystkie informacje z góry dziękuję!

Ukraińska Republika Ludowa było to państwo utworzone po Pokoju Brzeskim i było przychylne wobec Państw Centralnych. Warto też dodać, że powstanie tego państwa spowodowało całkowite zerwanie współpracy Polaków z Państwami Centralnymi i w całości oparcie się na Entencie.

W sumie na początek dobra jest i wikipedia: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ukrai%C5%84ska_Armia_Halicka (oczywiście na ukraińskiej jest więcej).

Ukraińska Republika Ludowa: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ukrai%C5%84sk...epublika_Ludowa

Jakbyś był zainteresowany jakąś pracą o armii, to ostatnio wyszło coś takiego jak praca Marka Kozubela pt. Ukraińscy Strzelcy Siczowi 1914-1920: http://www.historycy.org/index.php?showtop...2&#entry1429472 .

Ukraińska Republika Ludowa - było to państwo ukraińskie ze stolicą w Kijowie. Jej ramieniem zbrojnym była Armia Czynna Ukraińskiej Republiki Ludowej.

Zachodnioukraińska Republika Ludowa - było to państwo ze stolicą de iure we Lwowie, de facto we Stanisławowie. Jej ramieniem zbrojnym była Ukraińska Armia Halicka.

Obie republiki zjednoczyły się w 1919 roku - ZURL został włączony do URL.

Swoją drogą były jeszcze inne "państwo ukraińskie" - Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka ze stolicą w Charkowie.

Teoretycznie zjednoczone państwa ukraińskie w praktyce prowadziły daleko rozbieżną politykę - i wewnętrzną, i zewnętrzną. Dla URL wrogiem głównym byli bolszewicy, ewentualnie Biali, a z Polakami byli gotowi iść na daleko idące ustępstwa. Haliczanie odwrotnie - byli gotowi dogadać się nawet z bolszewikami, ale nigdy z Polską. Widać to zresztą po ich dalszych losach - oddziały URL ostatecznie walczyły po stronie Polaków w czasie niefortunnej wyprawy kijowskiej, Haliczanie po krótkim romansie z Denikinem przeszli na stronę Czerwonych. Ostatecznie zresztą spora część z nich dokonała później trzeciej już dezercji i jednak przeszła na stronę polską.

URL, czyli Ukraińska Republika Ludowa była państwem powstałym po traktacie brzeskim i miała być w planach Niemiec, wschodnim sojusznikiem Rzeszy (Umowa o eksport zboża w zamian za wydzierżawienie z Austro-Węgier ZURL). Warto dodać że jej tereny były większe niż dzisiejsza Ukraina i miały sięgać od północnych ziem obecnej Gruzji, przez cały pas południowej Białorusi, do Zamościa, a więc dzisiejszej Polski. Początkowo miało to być państwo powiązane federacyjnie z Rosją, jednak w toku rosyjskiej wojny domowej 22 stycznia 1918 roku została proklamowana niepodległość URL.Później oczywiście walka ze wszystkimi dookoła, przymierze z polakami i ostateczna utrata państwa i emigracja rządu. Co ciekawe ich rząd na emigracji przetrwał aż do 1992, kiedy ogłosił nowo powstałą Ukrainę po rozpadzie ZSRR pełnoprawną dziedziczką jej idei państwa Ukraińskiego.

Taka krótka historia Ukrainy z XX wieku
P.S.
To mój pierwszy post.

Ukraińska Republika Ludowa była tworem nieuznawanym międzynarodowo - nigdy nie udało się jej uzyskać uznania Ligi Narodów, a samo jej istnienie w czasie I wojny światowej to też temat do dyskusji. Nawet Niemcy, będące niejako jej "sponsorem" wypowiedziały Traktat Brzeski wraz z zakończeniem wojny.
Brakiem uznania międzynarodowego "cieszyła się" także ZURL - choć taka możliwość pojawiła się wraz z propozycjami firmowanymi przez generałów Bartholemy'ego i Bothę. Te propozycje nie zostały przez władze ZURL przyjęte, gdyż zakładały posiadanie przez ZURL terenów mniej więcej na wschód od linii Bugu i Stryju, zostawiając Polsce tereny, do których także rościła pretensje ZURL, jak Lwów. ZURL znajdowała się w konflikcie również z Rumunią.

Co ciekawe, Polska uznała istnienie URL wraz z zawarciem układu sojuszniczego w 1920 roku. Cała sytuacja była o tyle dziwna, że właściwie URL nie kontrolowała ówcześnie żadnych terenów (z wyjątkiem niewielkiego pasa, gdzie wciąż znajdowały się niedobitki jej wojsk).

Interesującą kwestią jest to, do jak znaczących terenów URL wysuwała roszczenia terytorialne, a jaką część z nich choć przez chwilę kontrolowała. Mało tego, zakres realnej kontroli jej rządu obejmował znacznie mniejsze tereny niż te, na jakich teoretycznie sprawował kontrolę. Na terenach tych dochodziło do masakr i masowych rozbojów, mimo, iż URL oficjalnie potępiała takie zachowania i odżegnywała się od nich.

Wartym bardzo mocnego podkreślenia jest fakt, że zarówno URL jak i ZURL swoje pretensje terytorialne budowały na podstawach nacjonalistycznych - istnieniem znaczącej procentowo (stanowiącej większość lub istotną mniejszość) liczby ludności ukraińskiej na tych terenach. Problemem było jednakże to, że opierano się przy tym na danych o bardzo niskiej wiarygodności, jak dane rosyjskie, które masowo fałszowały stosunki lokalne, w tym między innymi na niekorzyść Polaków, czy też sposób w jaki interpretowano określanie się ludności jako np. ludność ruska jako deklarację narodowości ukraińskiej. Widoczne było to zwłaszcza na terenach zachodnich, gdzie ludność polską, a także nieposiadającą jasnego poczucia narodowościowego, jak ludność poleska czy ludność, która uważała się za naród rusiński, a zamieszkującą głównie tereny Karpat wschodnich, czy też uważającą się za Rosjan deklarowano jako ludność ukraińską.
W dodatku ignorowano poziom zorganizowania i świadomości politycznej ludności lokalnej.

Efektem było np. to, że mimo iż URL deklarowała jako ukraińskie tereny Chełmszczyzny, na południowej części ówczesnej byłej tzw. Guberni Chełmskiej nie udało się jej objąć swą kontrolą tych terenów w okresie przejściowym po rozpadzie Austro-Węgier i zakończeniu I wojny światowej do momentu zajęcia tych terenów przez Wojsko Polskie.

Z tego co czytałem, URL zdołała na pewien czas opanować Polesie białoruskie np. Pińsk.
Tu jest odwieczny spór o gwary poleskie, podobno są one jednak ukraińskie, a nie białoruskie.
Dotyczy to też okolic Białej, czyli części Podlasia na południe od Bugu. W PRL byli oni przymusowo przypisani do mniejszości białoruskiej, ale czytałem, że ktoś z nich się skarżył, że w rzeczywistości gwara jest ukraińska.

Z tego co ja czytałem (a na eksperta się nie kreuję) to gwary z południa Polesia - zwłaszcza terenów na południe od Prypeci i południowy-wschód od Brześcia były bliższe językowi ukraińskiemu, a te z północy - białoruskiemu.

Specjalnie napisałem jednak, że ignorowano przy tym poczucie narodowościowe, które na tych terenach było dość niskie, co wynikało m.in. z ich zacofania, a także pewnej niedostępności (w końcu mówimy o jednym z największych obszarów bagiennych w Europie) i sprawiało, że ludność nie deklarowała się (zwłaszcza na terenach "Polesia właściwego" - czyli tych wzdłuż Prypeci i Piny) jako ludność ukraińska ani białoruska tylko jako "tutejsi".

Swoją drogą warto podkreślić tu problem nazewnictwa - tradycyjnym, sięgającym wielu setek lat określeniem na słowiańską ludność prawosławną, zamieszkującą poza Bałkanami, na terenach należących do Rusi lub wywodzącą się z terenów, które do tej Rusi należały było określenie Rusini. Wraz ze zmianami jakie miały miejsce w ciągu ostatnich kilkuset lat pojawiły się nowe określenia.
Tak było z ludnością określaną jako ukraińska, które to określenie zaczęło być używane na przełomie XVIII i XIX wieku na ludność prawosławną zamieszkującą tereny należące do Korony, a które w wyniku rozbiorów Polski zaczęły należeć do Rosji. Ludność unicką/grekokatolicką zamieszkującą tradycyjnie na terenach wschodniomałopolskich i podolskich określano jako Czerwonorusinów, zaś ludność zamieszkującą na terenach byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego jako Białorusinów.

Zarówno Ukraińcami jak i Białorusinami określano zatem ludność zamieszkującą nie tylko na terenach odpowiednio Ukrainy i Rusi Białej (choć były to najważniejsze obszary, gdzie odpowiednio jedna i druga ludność zamieszkiwała), ale też tereny odpowiednio Wołynia i Podola czy Litwy, Rusi Czarnej oraz Podlasia. Jako, że Polesie w większości należało do Wielkiego Księstwa Litewskiego, logicznym było przypisywanie zamieszkującej go ludności do Białorusinów.

Pamiętać też należy, że na terenach, które znalazły się pod władzą rosyjską zlikwidowano Unię (Grekokatolicyzm) i ludność unicka zmieniona została na prawosławną.

Problem pojawił się wraz z powstaniem nacjonalizmu i wynikłymi stąd zmianami tożsamościowymi. Ludność czerwonorusińska uległa ewolucji do trzech narodowości: polskiej (która dotyczyła głównie lokalnych elit i obejmującą mniejszość), ruskiej/rusińskiej (która dotyczyła zwłaszcza terenów górskich) oraz ukraińskiej (która zaczęła obejmować coraz większą część i w ok. roku 1910 było to ok. 3/4 wszystkich grekokatolików na terenie zaboru austriackiego). Równocześnie istniała także ludność grekokatolicka uważająca się za Rosjan (głównie zamieszkała na terenach bliższych wąsko rozumianemu Wołyniowi, czy wręcz na Wołyniu, jeśli będziemy rozumieć go także jako obszary wchodzące również w skład zaboru austriackiego).

Co do ludności zamieszkującej Polesie to problemem był jej niski poziom poczucia przynależności do narodu ukraińskiego bądź białoruskiego. Ludność ta określała się więc przez długi czas tradycyjnym określeniem, czyli jako Rusini, (bądź jako "tutejsi", Poleszucy).

Problemem było to, że spisy do połowy lat 20. XX wieku nie rozróżniały ludności rusińskiej(nazywanej ruską)/rusińsko-karpackiej od ludności ukraińskiej czy poleskiej. W ten sposób samookreślenie tejże ludności było utrudnione bądź też niemożliwe.

Dodatkowo dane rosyjskie stosowały pojęcie ludności małorosyjskiej, pod którą zaliczano zarówno ludność poleską jak też ukraińską, w dodatku masowo fałszując przy tym dane (zaliczając np. do tej ludności Polaków).

Z kolei polskie spisy z 1919 i 1921 roku nie wyróżniały ludności ukraińskiej (w momencie pisania nie mam pod ręką wyników spisu z 1919 roku dla Wołynia i Podola, więc w razie czego proszę mnie poprawić). Z drugiej strony ludność zamieszkała na Polesiu deklarowała się często jako Białorusini.

Ciekawym jest to, że aby uniknąć deklarowania się ludności poleskiej jako rusińskiej (ruskiej) - jako niewiele mówiącej o stosunkach narodowościowych (a nie językowych) - w spisie z 1931 roku w województwie poleskim nie można było deklarować narodowości ruskiej, za to istniała narodowość tutejsza. Zdecydowana większość mieszkańców tego województwa, mając przecież możliwość określenia się jako Ukraińcy czy Białorusini wybrała określenie się jako Tutejsi.

Z kolei w spisach austriackich nie stosowano rozróżnienia na ludność ukraińską i rusińsko-karpacką.

W dodatku spisy austriackie oraz rosyjskie (a także polski z 1931 roku) opierały się na deklaracji języka ojczystego.