Węgry były naturalnie ważniejsze ale ktoś w tych twierdzach musiał się pozamykać,ktoś dostarczać zaopatrzenie co zmniejszało liczbę sił tureckich na głównym teatrze działań-nie mówimy przecież o kilku tysiącach ludzi-wydzielone siły musiały być większe.

Turcy bili się z RON przed Austrią, mogli i po niej.

Czy Liga była jakoś szczególnie zainteresowana polskim losem po 1683 r.? O wiele więcej uwagi przykładała do działań rosyjskich, bo te wiązały się z realnym zagrożeniem dla tureckich posiadłości nad Morzem Czarnym.

Zapomniałeś widocznie o jednym - Turcy mieli kilku przeciwników. Zmierzali do pokonania najgroźniejszych, do tych RON na na pewno nie należała. Mustafa nie musiał obawiać się ataku osamotnionej Polski, ale rozumiał, że agresja Ligi dokona się i bez Sobieskiego.

Załóżmy że RON zawiera po Wiedniu separatystyczny pokój z Turcją-wchodzimy nieco na grunt historii alternatywnej ale możemy przyjąć założenie iż włodarze Stambułu nagle stwierdzają iż dadzą spokój RON-nawet oddadzą Kamieniec byle mieć jednego przeciwnika mniej i odrobić straty po Wiedniu-skupić się na Austrii.

Piszesz o Rosji...szlachta pamiętała kto ma Kijów, Smoleńsk czy Czernichów. Znajdowały się na Ukrainie olbrzymie majątki które chciano odzyskać. Już sama groźba upomnienia się o niedawne straty zmuszałaby Rosjan do rozważnego angażowania się nad Morzem Czarnym.

I dlatego warto było zmniejszyć ich liczbę tym bardziej że dwóch na północy mogło w takim wypadku rzucić się sobie do gardeł, tym bardziej że jak najbardziej było o co. Z punktu widzenia strategii Turcy popełnili błąd. Utrata RONu-wystąpienie z Ligi-to tak naprawdę wykluczenie z walki dwóch wrogów Turcji.

Ale czemu Turcy mieliby oddawać te miejsca, gdzie się twardo trzymali. W Karłowicach to zrobili tylko pod naciskiem reszty Ligi. Fakt faktem to świadczy o tym, że zajmowaliśmy na tyle poważną pozycję w Lidze, by cokolwiek uzyskać. Ale co poza tym? Ignorowano Sobieskiego, nie dostawaliśmy pomocy wojskowej, nie szanowano naszych zamierzeń itd. Oczywiście Turkom pokój był na rękę, ale jeszcze bardziej na rękę było posiadanie Podola czy Mołdawii, których RON nie mogła zdobyć.

Odzyskaniem strat interesowali się prawie wyłącznie egzulanci, bo to prawie wyłącznie ich ta sprawa dotyczyła. O wojnie myślano w latach 1676-1683, nic z tego nie wyszło, uwieńczeniem postawy RON wobec Rosji jest pokój Grzymułtowskiego. Historia zna przypadki sojuszów polsko-tatarskich, ale nie polsko-tureckich. Poza tym to bardzo źle by wyglądało, gdyby znaczna część Europy wojowała z Turcją, a my z Rosją. I na dodatek nie mieliśmy tej siły co Francja Ludwika XIV.

Ależ do wojny z Rosją nie doszło w latach 1676-1683, nie doszłoby i później.

Turcy zaczynali być wypierani z Węgier a te były dużo ważniejsze niż Podole.

Pozostaje pytanie jaką mieli owi egzulanci siłę przebicia-tutaj jednak nie mam dokładnych danych więc trudno mi się ustosunkować do tej części wypowiedzi, natomiast podejrzewam że nie tylko oni mieli ochotę na żyzne ziemie Ukrainy. Pokój Grzymułtowskiego nie był uważany za sukces.

Nie doszło bo byliśmy zajęci Turkami.

Nic nie było przesadzone, Austriacy potrzebowali 16 lat (1683-1699), by uzyskać w końcu kontrolę nad tym spornym obszarem.

W latach 1676-1683 Turcy byli na dalszym planie. I w tych latach żaden projekt króla nie okazał się udany czy to z powodu opozycji wewnętrznej czy "niewierności" sojuszników - udała się tylko wyprawa wiedeńska.

W moim przekonaniu jednoczesna walka na tylu, odległych od siebie frontach musiała się tak skończyć i byłoby dziwne gdyby Turcy też tego nie widzieli.

RON po prostu musiał odzyskać Kamieniec i Podole.

A jednak walczyli. Nie widzieli sensu oddawania tego co mieli i co mogli dość łatwo utrzymać. Fakt faktem mogli zrezygnować z Podola dla tych kilkudziesięciu tys. żołnierzy, ale czy to by coś zmieniło? Dla nich chyba nie, skoro nie podejmowali prób zawarcia pokoju z samą RON. Pamiętajmy, że 10 lat po traktacie w Karłowicach Turcy umieli skłonić Rosjan do - dość upokarzającego - pokoju.

Podole było potrzebne wtedy, gdyby powstało znaczne napięcie w stosunkach polsko-tureckich. Czy to z powodu najazdów tatarskich, wzmożonej agresji tureckiej czy polskiej chęci odwetu.

Egzulanci wprawdzie naciskali, ale tak samo naciskali w sprawie ziem wschodnich i nic się nie stało.

Tutaj nie szło jedynie o Podole. RON mająca wolne ręce szachowała Rosjan i zmniejszała ich zaangażowanie na froncie.

Co do wpadki Piotra Wielkiego to wynikała z buty i lekceważenia przeciwnika-po Połtawie uwierzył że w każdych warunkach da sobie radę.

Tatarzy nie mieli zamiaru zmieniać miejsca zamieszkania więc Podole było potrzebne by zasłonić chociażby Ruś Czerwoną.

Być może dlatego że cały czas nie było jasności co zrobi Turcja.

Wojna z Rosją może była zgodna z polską racją stanu, ale dlaczego stronnictwa polityczne w RON miałyby być w tej sprawie zgodne i poprzeć wojnę, skoro przed r. 1683 tego nie zrobiły?

W sytuacji wojny rosyjsko-tureckiej Tatarzy nie musieli atakować RON.

Wojnę można było sprowokować, zrobił to Zygmunt III mógł i Sobieski tym bardziej że tak samo chciał postąpić w Prusach.

Ta wojna kiedyś by się skończyła a wtedy wracamy do punktu wyjścia. Poza tym nawet podczas jej trwania i tak dochodziłoby do mniejszych najazdów-przynajmniej niemal cały XVII wiek pokazywał że Tatarzy w mniejszych oddziałach i tak będą napadać nawet bez wiedzy chana więc lepiej mieć Podole. Należało chronić najgęściej zaludnione tereny. Pierwszą linią obrony powinien być Kamieniec a nie Lwów.

za Sobieskiego nie uwięziono w Moskwie Polaków, a Rosjanie nie zawierali antypolskich układów. Stąd brak jakiegoś poważniejszego cassus belli

Czemu piszesz, że "protesty byłyby mniejsze", skoro w kwestii polityki rosyjskiej, protesty przeciwko wojnie z Moskwą były jakie były, ale były na tyle duże, by do wojny nie doszło?

Hipotetyczna sytuacja pokoju z Turcją niczego tu nie zmienia. Prędzej Rosja zrezygnowałaby ze zdobywania Azowa niż ze straty swojej części Ukrainy

O ile oczywiście Sobieski zdołałby przeforsować swoje zamierzenia, w co bardzo wątpię, bo udało mu się to tylko raz (kilka, jeśli liczyć sprawy podatkowe)...

O wyprawach za wiedzą chana można mówić tylko wtedy, gdy sułtan wyrazi na nie zgodę, a to zależy nie od naszego położenia geograficznego i naszych ziem, tylko stosunków z Turcją.

Mieli nad oddać Kijów-pretekst więc jest

Będą woleli odzyskać majątki czy wzmocnić króla?

Czyli zgadzasz się że dla Turcji taki pokój byłby bardzo korzystny?

Wystarczyłby stan ciągłego zagrożenia, braku pewności co zrobi RON by wymusić na Rosji zainteresowanie Ukrainą a nie Azowem-Turkom się to opłacało.

Co do reakcji sułtana na grabienie Podola: władca imperium miał nieporównanie ważniejsze problemy na głowie niż w miarę "drobne" wybryki swego pożytecznego wasala na nowych ziemiach.

A na serio - czy samym Kijowem Sobieski dałby radę podniecić masy szlacheckie i magnatów? Wątpię.

Zostawią sprawę Rosji w spokoju i zaczną domagać się rekompensaty w kraju. Bo wojna wiążę się z nakładami finansowymi, jest niepewna i dotyczy tylko części posiadaczy ziemskich.

Pewnie tak, ale tylko na zasadzie powrotu do stanu po traktacie w Żurawnie.

Tylko nam nie, bo my stale mieliśmy problemy z kasą, a Rosjanie nie byli już bandą pospolitaków (choć to jeszcze nie ten poziom co z III wojny północnej) i np. wiedzieli, że Polacy sami się wykruszą, gdy ich wróg pozamyka się w twierdzach.

Przecież nie musiało być reakcji sułtana, wystarczała reakcja okolicznych garnizonów.

Natomiast nie wiem, czemu Tatarzy mieliby szukać łupów w zrujnowanej południowej Polsce, skoro mieli nietkniętą Rosję? Okolice Lwowa też nie były nietknięte, Tatarzy operowali tam m.in. w 1675 r.