| |
|
|
 Górale podhalańscy: potomkowie Wolochow ?,
| |
|
|
|
|
QUOTE(pawelboch @ 11/02/2018, 17:11) QUOTE(carantuhill @ 8/01/2018, 15:43) CODE Reinfuss sztucznie wydzielił kawałeczek Rusi Karpackiej, bo nieładnie by wyglądało na mapie etnograficznej, gdyby granica "grupy etnicznej/regionalnej" nie kończyła się na granicy państwowej. (Słowa p. Kroha tak na marginesie wink.gif )
pzdr., PB W żadnym wypadku. Reinfuss opisał to, co istniało. Łemkowie "polscy" byli wyróżniani jako osobna grupa nawet przez sąsiadów. Zaś Ruś Szlachtowska przez Łemków i Rusinów z południa. W specyfice łemkowszczyzny wyróżnia się co innego - nawarstwienie się na ludność polską i niemiecką, brak naturalnych hal i brak miejsca - nieużytków pod tworzenie warunków pod rozwiniętą gospodarkę pasterską, oraz duży udział ludności ruskiej w kolonizacji. A jakiś ślad owego wyróżniania Rusinów Szlachtowskich jest? Co taki Łemko powiedzmy z Wisłoka Wielkiego wiedzial o "Rusi Szlachtowksiej"? pzdr.
Sporo, w okresie antagonizacji narodowościowej i walk orientacji ruskiej i ukraińskiej bardzo wiele.
Pierwszy wyróżnił Ruś Szlachtowską nawet nie Reinfuss ale Leszczycki. Reinfuss (Próba charakterystyki...) dokładnie opisał różnice, zebrał wywiady z miejscowymi na temat różnic i tego jak oni to widzą. Łemków wyróżniano m.in. na podstawie charakterystycznego "łem" Rusinów Szlachtowskich, na podstawie użycia "co" zamiast szto, stąd jedna z ich ludowych nazw "cotaki"
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(lucyna beata @ 11/02/2018, 23:43) QUOTE(pawelboch @ 11/02/2018, 16:11) QUOTE(carantuhill @ 8/01/2018, 15:43) CODE Reinfuss sztucznie wydzielił kawałeczek Rusi Karpackiej, bo nieładnie by wyglądało na mapie etnograficznej, gdyby granica "grupy etnicznej/regionalnej" nie kończyła się na granicy państwowej. (Słowa p. Kroha tak na marginesie wink.gif )
pzdr., PB W żadnym wypadku. Reinfuss opisał to, co istniało. Łemkowie "polscy" byli wyróżniani jako osobna grupa nawet przez sąsiadów. Zaś Ruś Szlachtowska przez Łemków i Rusinów z południa. W specyfice łemkowszczyzny wyróżnia się co innego - nawarstwienie się na ludność polską i niemiecką, brak naturalnych hal i brak miejsca - nieużytków pod tworzenie warunków pod rozwiniętą gospodarkę pasterską, oraz duży udział ludności ruskiej w kolonizacji. A jakiś ślad owego wyróżniania Rusinów Szlachtowskich jest? Co taki Łemko powiedzmy z Wisłoka Wielkiego wiedzial o "Rusi Szlachtowksiej"? pzdr. Zależy w którym okresie czasu. W okresie międzywojennym już mógł wiedzieć. Łemkoszczyzna była bardzo podzielona, prawie każda wieś miał swój dialekt, swoje wierzenia czy pieśni cerkiewne. Do tej pory jest to widoczne w cerkwi. Inaczej śpiewają w Komańczy, a inaczej w Szczawnem, a to są blisko siebie położone miejscowości.
I mamy w związku z tym "Ruś Szczawniańską" i "Ruś Komanecką"? 
pzdr., PB
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(pawelboch @ 28/02/2018, 16:42) QUOTE(lucyna beata @ 11/02/2018, 23:43) QUOTE(pawelboch @ 11/02/2018, 16:11) QUOTE(carantuhill @ 8/01/2018, 15:43) CODE Reinfuss sztucznie wydzielił kawałeczek Rusi Karpackiej, bo nieładnie by wyglądało na mapie etnograficznej, gdyby granica "grupy etnicznej/regionalnej" nie kończyła się na granicy państwowej. (Słowa p. Kroha tak na marginesie wink.gif )
pzdr., PB W żadnym wypadku. Reinfuss opisał to, co istniało. Łemkowie "polscy" byli wyróżniani jako osobna grupa nawet przez sąsiadów. Zaś Ruś Szlachtowska przez Łemków i Rusinów z południa. W specyfice łemkowszczyzny wyróżnia się co innego - nawarstwienie się na ludność polską i niemiecką, brak naturalnych hal i brak miejsca - nieużytków pod tworzenie warunków pod rozwiniętą gospodarkę pasterską, oraz duży udział ludności ruskiej w kolonizacji. A jakiś ślad owego wyróżniania Rusinów Szlachtowskich jest? Co taki Łemko powiedzmy z Wisłoka Wielkiego wiedzial o "Rusi Szlachtowksiej"? pzdr. Zależy w którym okresie czasu. W okresie międzywojennym już mógł wiedzieć. Łemkoszczyzna była bardzo podzielona, prawie każda wieś miał swój dialekt, swoje wierzenia czy pieśni cerkiewne. Do tej pory jest to widoczne w cerkwi. Inaczej śpiewają w Komańczy, a inaczej w Szczawnem, a to są blisko siebie położone miejscowości. I mamy w związku z tym "Ruś Szczawniańską" i "Ruś Komanecką"? pzdr., PB
Również Ruś Czerwoną, Białą i Zaleską. Łemków samookreślili się poprzez jedno charakterystyczne słowo i parę cech kulturowych, które odróżniały ich sąsiadów Bojków.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(carantuhill @ 2/03/2018, 17:39) QUOTE(pawelboch @ 28/02/2018, 16:42) I mamy w związku z tym "Ruś Szczawniańską" i "Ruś Komanecką"? pzdr., PB Również Ruś Czerwoną, Białą i Zaleską. Łemków samookreślili się poprzez jedno charakterystyczne słowo i parę cech kulturowych, które odróżniały ich sąsiadów Bojków.
Po pierwsze to nie jest odpowiedź na moje pytanie, po drugie, chyba nie chcesz wrzucić do jednego wora kryteriów historycznych z etnograficzno-etnicznymi?
pzdr., PB
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Czy ktoś się orientuje ilu w Polsce mamy górali i osób o częściowo góralskim pochodzeniu?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
CODE Po pierwsze to nie jest odpowiedź na moje pytanie, po drugie, chyba nie chcesz wrzucić do jednego wora kryteriów historycznych z etnograficzno-etnicznymi?
Zacząłem pisać dłuższy tekst i mi cały wcięło i dalej już mi się nie chciało pisać. Łemkowie wyodrębnili się, bo takie czynniki jak pasma górskie, granica i religia (w skrócie) wyodrębniły ich od sąsiadów, wpierw polskich, potem ruskich. Wpierw istnieli jako luźna grupa etnograficzna, żeby nieco później mieć aspiracje trochę większe, bo narodowe.
QUOTE(Domen @ 10/03/2018, 4:56) Czy ktoś się orientuje ilu w Polsce mamy górali i osób o częściowo góralskim pochodzeniu?
W sensie samoidentyfikacji, czy "korzeni" ? Tylko górale ruscy wyodrębnili się jako osobny etnos. W przypadku grup polskich nie było tej "granicy" z ludnością polską z Małopolski (i częściowo ze Śląska).
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Domen @ 10/03/2018, 4:56) Czy ktoś się orientuje ilu w Polsce mamy górali i osób o częściowo góralskim pochodzeniu?
Polska to nie USA gdzie w cenzusie możesz sobie wpisać że w 1/4 jesteś Aborygenem a w 3/4 Amerykaninem
Szacunkowo mozna przy przyjąc kryterium geograficzne, wytypować powiaty "góralski" i zsumowac ich mieszkańców.
pzdr., PB
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
A dysponuje ktoś chociaż może listą typowo góralskich nazwisk?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Domen @ 23/03/2018, 3:17) A dysponuje ktoś chociaż może listą typowo góralskich nazwisk?
Chyba nie ma takiej listy. Trzeba byłoby ją stworzyć. Może kiedyś się pokuszę. Ale i tak można wyróżnić kilka rodzajów kilka rodzajów nazwisk góralskich, część jest nie do odróżnienia od niegóralskich np te wywodzące się od imion ojca i matki. Już lepiej jest z nazwiskami od nazwy wykonywanej profesji np Baca, Honielnik czy moje rodzinne od określenia wojewody wołoskiego, ale już gorzej z innymi np Bułecka, Kozina, Barankiewicz, Borowy itp. najłatwiej jest z nazwiskami pochodzącymi od wołoskich nazw topograficznych (Budzowski, Ustupski, Kotelnicki, Groń), a chyba najłatwiej z nazwiskami pochodzącymi od przydomków, które zachowały się w brzmieniu oryginalnym np Bachleda (băchlit – ″stęchły, mrukliwy), może Buba, Harnaś (harny - ładny, piękny) itp. Do tego dochodzą nazwiska góralskie pochodzenia ruskiego (Jochymy, Jurkowscy) czy słowackiego - wspominane kiedyś przeze mnie Dyrcze z okolic Suchej.
Zanikają nazwiska o nieznanym pochodzeniu, jak choćby wspominane kiedyś na forum nazwisko na literę H (brzydkie określenie części anatomicznych człowieka przez samo h).
Ten post był edytowany przez carantuhill: 25/03/2019, 12:45
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Domen @ 23/03/2018, 3:17) A dysponuje ktoś chociaż może listą typowo góralskich nazwisk?
Ale o jaki teren pytasz?
Przecież nazwiska "typowo góralskie" we Wiśle bedą zupełnie inne powiedzmy od tych w Sromowcach.
Można sięgnąć do "ksiąg parafialnych" np. z XVIII wieku i wynotować jakie nazwiska sie powtarzają, ale każdy teren i jazdy wiek ma inny obraz.
Powiem Ci tak z doświadczenia swoich badań genealogicznych że jedne nazwiska trwają na danycm terenie przez wielki a inne pojawiają się i "wymierają".
pzdr.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
CODE Przecież nazwiska "typowo góralskie" we Wiśle bedą zupełnie inne powiedzmy od tych w Sromowcach.
No nie zawsze - niektóre nazwiska (albo raczej przydomki) powtarzają się po całej góralszczyźnie, przynajmniej tej polskiej. Niektóre sięgają dalej, po ruską - ale to może być dowód na jakąś niewielką migrację np wspomniane przeze mnie Jochymy.
CODE Powiem Ci tak z doświadczenia swoich badań genealogicznych że jedne nazwiska trwają na danycm terenie przez wielki a inne pojawiają się i "wymierają".
To prawda. Ale z górlaszczyzną jest jeszcze jeden problem - powtarzanie się pewnych nazwisk i silny rozrost rodów góralskich np wspomnaini Bachledowie czy Gąsienice - do których dopisywano też dodatkowe przydomki, aby łatwiej rozróżnić daną gałąź.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Dorzucę od siebie:
- Bobak (Podhale)
- Sądelski (Podhale)
- Kieta (Podhale)
- Paździorko (Żywiec)
QUOTE(pawelboch @ 23/03/2018, 22:42) Ale o jaki teren pytasz?
O całość góralszczyzny, ale oczywiście zdaję sobie sprawę, że występują różnice między regionami.
Ten post był edytowany przez Domen: 27/03/2018, 14:47
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Domen @ 27/03/2018, 15:00) Dorzucę od siebie:
- Bobak (Podhale)
- Sądelski (Podhale)
- Kieta (Podhale)
- Paździorko (Żywiec)
Dość ciekawe sobie wybrałeś przykłady. I nie tak bardzo charakterystyczne dla górlaszczyzny. Kieta mi się kojarzy z gwarą śląską?
Specyfiką góralszczyzny jest to, że pewne nazwiska są charakterystyczne dla pewnych miejscowości i regionów np wspomniane już wcześniej Dyrcz, Bachleda, Kozina, Zemlik czy inne.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(carantuhill @ 27/03/2018, 15:48) Dość ciekawe sobie wybrałeś przykłady.
Bobak jest wyjątkowo góralskim nazwiskiem (prawie 2/5 Bobaków w Polsce mieszka w powiecie zakopiańskim):
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/bobak.html
Ten post był edytowany przez Domen: 27/03/2018, 16:39
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
13/02/2018, 15:21
