Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Kultura Słowian W Vi Wieku
     
Ivvy
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 30
Nr użytkownika: 104.871

Hanna Robakowska
Zawód: student
 
 
post 4/02/2022, 12:31 Quote Post

Witam. Ja nie mam problemu z faktem depopulacji naszych ziem w V wieku,bo zasadniczo obecny kształt Europy uformowały migracje tego okresu i jest de facto niewiele ludów, które byłyby tu od początku. W tej chwili interesuje mnie co innego - kultura Słowian, którzy w VI wieku (wnioskuję, że przed awarską okupacją) przybyli na ziemie polskie. Interesuje mnie:

- ceramika (tylko lepione ręcznie? Ale co dokładnie? Kiedy pojawiło się koło garncarskie? Widziałam masę zdjęć, ale nie wiem, które datowanie jest najbardziej aktualne).
-ubiór i ozdoby (kabłączki skroniowe chyba później? Z czego na początku tkano? Hodowano len?)
- uprawy i pokarm (proso i ber? Co jeszcze? Jakieś warzywa? Nie znano chleba?)
- rozwój kultu i medycyna (kapłani i świątynie to później, co było wcześniej? Jakie zioła były znane? Czy funkcja wiedźmy już istniała?)
- uzbrojenie i sposób walki (włócznie tylko? Taktyka "rzucania się kupą" jako jedyna na samym początku?)

Jeszcze interesuje mnie organizacja społeczna. Nie chodzi o wodzów, czy wiec, bo to wiem, ale o podział ról w społeczności i podejście do kobiet. Czy miały prawo życiowego wyboru? Kto dobierał im męża? Czy można oszacować w jakim wieku rodziły pierwsze dziecko? Jaki wiek uważany był za dorosłość? Czy istniała poligamia? Bo później była. To chyba tyle.
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

     
welesxxi
 

Conan The Historian
*******
Grupa: Moderatorzy
Postów: 2.940
Nr użytkownika: 13.919

Stopień akademicki: mgr
 
 
post 4/02/2022, 13:27 Quote Post

To sporo pytań i dużo problemów do poruszenia, więc ktoś musiałby tutaj sporządzić małe wypracowanie aby na wszystko odpowiedzieć. Sprawdziłem jakie odpowiedzi daje Google, ale faktycznie to głównie wikipedia (ostatnio ta polska jest w miarę przyzwoicie redagowana) a reszta przeważnie mało na temat albo pseudonauka. Nie mogę się rozpisać wyczerpująco, sporo informacji musiałbym sobie odświeżyć, ale jeśli chcesz zapoznać się z tymi tematami dogłębniej to mogę wskazać nieco aktualnej literatury.

QUOTE(Ivvy @ 4/02/2022, 13:31)
- ceramika (tylko lepione ręcznie? Ale co dokładnie? Kiedy pojawiło się koło garncarskie? Widziałam masę zdjęć, ale nie wiem, które datowanie jest najbardziej aktualne).
*


smile.gif Nie ma takiego opracowania o samej tylko ceramice dla całej Słowiańszczyzny. Poszczególne regiony są opisane w pojedynczych rozdziałach lub artykułach.
Początkowo jest to wyłącznie ceramika lepiona ręcznie (gdzieś do połowy VII w.). Rozwija się w zetknięciu z innymi kulturami, czyli np. w Polsce na obszarze kultury sukowskiej, ale bardzo spektakularnie np. w Rumunii.
Można sięgnąć do Błażejewskiego Starożytni Słowianie. Bardziej szczegółowo Archeologia o początkach Słowian.

QUOTE(Ivvy @ 4/02/2022, 13:31)
-ubiór i ozdoby (kabłączki skroniowe chyba później? Z czego na początku tkano? Hodowano len?)
- uprawy i pokarm (proso i ber? Co jeszcze? Jakieś warzywa? Nie znano chleba?)
*


Polecam Życie codzienne mieszkańców ziem polskiech we wczesnym średniowieczu M. Miśkiewicz. Dużo odpowiedzi na te i podobne pytania odnośnie życia codziennego.

QUOTE(Ivvy @ 4/02/2022, 13:31)
- rozwój kultu i medycyna (kapłani i świątynie to później, co było wcześniej? Jakie zioła były znane? Czy funkcja wiedźmy już istniała?)
*


Z najnowszych opracowań:
Szczepanik, Rzeczywistość mityczna Słowian północno-zachodnich
Antosik, Łuczyński, Badania nad wierzeniami Słowian
Czarownice, czarownicy, czary pod red. A. Anczyka
Johns, Baba Jaga

QUOTE(Ivvy @ 4/02/2022, 13:31)
- uzbrojenie i sposób walki (włócznie tylko? Taktyka "rzucania się kupą" jako jedyna na samym początku?)
*


Tu akurat odpowiedź jest najprostsza ponieważ dysponujemy świeżymi opracowaniami. Przede wszystkim:
Babij, Wojskowość Słowian połabskich 1 i 2

Z bardziej popularyzatorskim zacięciem, aczkolwiek też nie zawsze przekonująco dwa tomy:
Górewicz, O broni Słowian
Górewicz, O wojownikach Słowian

Jeśli chodzi o pozycję kobiet i podział ról społecznych to ogólnie dla średniowiecznych barbarzyńców opisuje to Modzelewski w Barbarzyńskiej Europie.
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
Amras
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.259
Nr użytkownika: 107.674

 
 
post 4/02/2022, 13:39 Quote Post

Słowo kasza jest podobne we wszystkich językach słowiańskich. Owies, pszenica, żyto, jęczmień, nazwy też podobne w różnych językach słowiańskich. Taka mała uwaga, żyto podobnie nazywa się po polsku, czesku, białorusku i ukraińsku, a innych językach jest roż/raż, ale historycznie po polsku żyto nazywało się też reż czy jakoś tak, stąd słowo rżysko. Czyli prasłowianie jeszcze przed rozpadem wspólnoty językowej musieli wejść w kontakt z tymi zbożami, skoro ich miana są podobne.

Słowo chleb też podobne, czyli znać go musieli. Oczywiście nie taki nowoczesny pulchny na zakwasie, ale pewnie jakieś podpłomyki czy jakie tam ciasto zdołali ulepić.

Ten post był edytowany przez Amras: 4/02/2022, 13:44
 
User is offline  PMMini Profile Post #3

     
Arheim
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.989
Nr użytkownika: 70.627

Stopień akademicki: MS
 
 
post 4/02/2022, 14:48 Quote Post

QUOTE
Słowo kasza jest podobne we wszystkich językach słowiańskich. Owies, pszenica, żyto, jęczmień, nazwy też podobne w różnych językach słowiańskich. Taka mała uwaga, żyto podobnie nazywa się po polsku, czesku, białorusku i ukraińsku, a innych językach jest roż/raż, ale historycznie po polsku żyto nazywało się też reż czy jakoś tak, stąd słowo rżysko. Czyli prasłowianie jeszcze przed rozpadem wspólnoty językowej musieli wejść w kontakt z tymi zbożami, skoro ich miana są podobne.


Baba Jaga/Jaha też? wink.gif smile.gif

Co ciekawe podobna postać mają Iranczycy jahī-/jahikā ,czy to ta sama?

Ten post był edytowany przez Arheim: 4/02/2022, 16:02
 
User is offline  PMMini Profile Post #4

     
P.Mroczkowski
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 636
Nr użytkownika: 100.921

 
 
post 4/02/2022, 15:58 Quote Post

QUOTE(Ivvy @ 4/02/2022, 12:31)
W tej chwili interesuje mnie co innego - kultura Słowian, którzy w VI wieku (wnioskuję, że przed awarską okupacją) przybyli na ziemie polskie.


Badania archeologiczne wskazują że Słowianie przybyli na ziemie polskie pod koniec VI wieku, czyli po inwazji awarskiej.
QUOTE(Ivvy @ 4/02/2022, 12:31)
Interesuje mnie:

- ceramika (tylko lepione ręcznie? Ale co dokładnie? Kiedy pojawiło się koło garncarskie? Widziałam masę zdjęć, ale nie wiem, które datowanie jest najbardziej aktualne).


Krzyszowski 2018 "Osada z VII-VIII wieku na stanowisku 15 w Wilanowie, gm. Kamieniec"
E.Pawlak i P.Pawlak 2008 "Osiedla wczesnośredniowieczne w Markowicach pod Poznaniem wraz z pozostałościami osadnictwa pradziejowego"

Na academia.edu plecam artykuły B. Gruszki między innymi: "Osada z najstarszej fazy wczesnego średniowiecza w Stożnem, stan. 2, pow. zielonogórski."

Ten post był edytowany przez P.Mroczkowski: 4/02/2022, 16:17
 
User is offline  PMMini Profile Post #5

     
Amras
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.259
Nr użytkownika: 107.674

 
 
post 4/02/2022, 17:24 Quote Post

Awarów bym całkowicie odpuścił. Oni to strefa stepów, a nie nieprzebyte puszcze za Karpatami. Jak się jacyś tutaj pojawili to jakaś pojedyńcza wataha. Zresztą nawet zbytnio co łupić tutaj nie mieli.
 
User is offline  PMMini Profile Post #6

     
Domen
 

X ranga
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 9.437
Nr użytkownika: 14.456

Tomenable
 
 
post 4/02/2022, 20:44 Quote Post

QUOTE(Ivvy @ 4/02/2022, 13:31)
- uzbrojenie i sposób walki (włócznie tylko? Taktyka "rzucania się kupą" jako jedyna na samym początku?)


Źródła pisane zawierające informacje na temat wczesnej wojskowości, uzbrojenia i taktyki walki Słowian:

- Prokopiusz, "De Bello Gothico"
- Jordanes, "De origine actibusque Getarum"
- Menander, "Legationibus" & "Sententiis"
- Maurycjusz, "Strategikon"
- Jan z Efezu, "Historia Ecclesiastica"
- Pseudo-Cezariusz z Nazjanzu
- tzw. Kronika Fredegara
- Teofilakt Symokatta, "Oikumenike Historia"
- Miracula Sancti Demetri
- Konstantyn Porfirogeneta
- Paweł Diakon, "Historia Longobardorum"
- Saxo Gramatyk, "Gesta Danorum"
- Jan z Salonik, "Żywot św. Demetriosa"
- Helmold, "Kronika Słowian"
- Herbord, "Żywot św. Ottona"
- Widukind z Korbei, "Dzieje Saskie"
- Brunon z Kwerfurtu, "Żywot św. Wojciecha"
- Thietmar, "Kronika"
- Snorre Sturlason, "Heimskringla"
- Ibrahim ibn Jakub, "Relacja z podróży..."
- Al Masudi, "Złote Łąki"
- Ibn Rosteh, "Księga kosztownych klejnotów"
- Gall Anonim, "Kronika Polska"

Tutaj np. ciekawy cytat z Prokopiusza dotyczący jednego z wczesnych wtargnięć Słowian na Bałkany:

CODE
"(...) zebrało się wojsko Sklawinów nie większe jak koło trzech tysięcy ludzi i przeszedłszy bez przeszkody z czyjejkolwiek strony rzekę Ister (Dunaj), a później nie mniej łatwo Heuros (Maryca), podzieliło się na dwie części. Jedna część miała tysiąc ośmiuset ludzi, druga resztę. Komendanci załóg rzymskich w Ilirii i w Tracji starli się z jedną i drugą, a choć oddaliły się już od siebie, ponieśli wbrew oczekiwaniu klęskę i część padła na miejscu, a inni znaleźli ratunek w ucieczce. Skoro więc wszystkie komendy spotkał taki los z rąk jednego lub drugiego z barbarzyńskich oddziałów, choć wiele słabszych liczebnie, jedna z nieprzyjacielskich band starła się z Asbadosem. Należał on do gwardii przybocznej cesarza Justyniana (...) i dowodził licznym i wyborowym garnizonem konnicy, który stał od dawna w warowni trackiej Tdzurulon. Lecz i ich także Sklawinowie zmusili do ucieczki i, przeważnie haniebnie pierzchających, wycięli, pochwyciwszy zaś Asbadosa, chwilowo wzięli go żywcem, ale później spalili go wrzuciwszy do płonącego ogniska i zdarłszy mu przedtem pasy z pleców. Potem łupili już tym bardziej bez przeszkód wszystkie okoliczne ziemie trackie oraz iliryjskie i zarówno jedni, jak i drudzy oblegali i zdobyli wiele warowni (...)"


Ogólnie ich uzbrojenie było dużo bardziej różnorodne niż tylko włócznie, a ich taktyki walki bardziej wyrafinowane i sprytniejsze niż "kupą mości panowie". Gdyby rzucali się kupą z włóczniami na pewno by sobie nie radzili z większymi liczebnie oddziałami Rzymian jak w tym przypadku.

Jest tam też mowa o zdobywaniu wielu warowni przez te dwa stosunkowo niewielkie oddziały.

Oczywiście są fragmenty wymienionych wyżej źródeł, gdzie te kwestie są opisane wprost.

Welesxxi,

CODE
Tu akurat odpowiedź jest najprostsza ponieważ dysponujemy świeżymi opracowaniami. Przede wszystkim:
Babij, Wojskowość Słowian połabskich 1 i 2

Z bardziej popularyzatorskim zacięciem, aczkolwiek też nie zawsze przekonująco dwa tomy:
Górewicz, O broni Słowian
Górewicz, O wojownikach Słowian


Z perspektywy przeciwnika Słowian połabskich mamy np. takie opracowanie z 2018 roku:

David Bachrach, "Niemiecka sztuka wojenna w czasach Mieszka I"

^^^ Walki Niemców ze Słowianami są tam opisane na przykładzie paru wybranych bitew.

Ten post był edytowany przez Domen: 4/02/2022, 20:59
 
User is offline  PMMini Profile Post #7

     
Domen
 

X ranga
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 9.437
Nr użytkownika: 14.456

Tomenable
 
 
post 4/02/2022, 21:15 Quote Post

Ciekawa jest kwestia liczebności konnicy u wczesnych Słowian.

W wojskach Świętopełka I z Wielkich Moraw (IX wiek) udział konnicy szacuje się na ok. 36%. Dla Polski wczesnych Piastów Andrzej Nadolski szacował na podstawie danych archeologicznych ok. 30% konnicy (liczył ilość par ostróg w grobach wojowników i proporcje względem grotów włóczni i toporów), ale z Kroniki Galla Anonima wynika raczej ok. 25% (proporcje pancernych do tarczowników). U Chorwatów w X wieku, za króla Krzesimira I, jazda miała stanowić ok. 37,5% wojsk wg. Konstantyna Porfirogenety.

Ale już kilkaset lat wcześniej konnica musiała odgrywać u Słowian znaczną rolę. Wg. opisu z "Historii Kościelnej" Jana z Efezu (507 - 586), Słowianie posiadali liczne stada koni. O konnicy Słowian pisze też np. Prokopiusz z Cezarei, wzmiankując konnych najemników Słowian na służbie bizantyjskiej w latach 536 - 537.

Ten post był edytowany przez Domen: 4/02/2022, 21:18
 
User is offline  PMMini Profile Post #8

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej